اسپوتنیک - به گفته رئیس هیئت مدیره راه آهن ایران سعید رسولی، در مصاحبه با خبرگزاری جمهوری اسلامی ایران، ایران، قزاقستان، ازبکستان، ترکمنستان و ترکیه قرارداد همکاری کریدور راه آهن امضا کردند، که چین را با ترکیه و اروپا متصل می کند. به گفته وی ترددهای ترانزیتی از طریق قلمرو 5 کشور با تعرفه رقابتی انجام خواهد شد.
وی همچنین افزود: ترانزیت کالا از چین به اروپا ظرفیت بسیار بالایی برای حمل و نقل کانتینرها دارد. رسولی در پایان گفت: "حمل و نقل کالا از چین به اروپا قطعاً به رونق راه آهن در ایران و کشورهای همسایه کمک خواهد کرد."
هوشیار رستمی کارشناس مستقل ایرانی در رشته اقتصاد مدیر آموزش و پژوهش در موسسه مطالعات و تحقیقات اقتصادی فایناپس کانادا(شعبه ایران) در گفتگو با خبرنگار اسپوتنیک با توجه به فشار فزاینده تحریم های آمریکا علیه ایران در خصوص خوش بینانه بودن پروژه کریدور راه آهن بین قاره ای از چین به اروپا از طریق ایران توضیح داد:
من احتمال زیادی به خوش بینانه بودن این پروژه می دهم، زیرا در صورت تحقق چنین پروژه، ایران به یک مسیر ترانزیت تبدیل خواهد شد تا چین بتواند از طریق خاک ایران مقدار کالای قابل توجهی را جابجا کند و تحت این شرایط اقتصادی میتوان ترانزیت کالا به چین و از چین را سرعت بخشید و به اقتصاد ایران کمک نمود.در صورت تحقق چنین اتفاقی قطعا منافع زیادی برای ایران بدنبال خواهد داشت.بدلیل اینکه ایران از دریای خزر تا خلیج فارس کشیده شده است، یکی از بی نظیرترین موقعیت های جغرافیایی و ژئوپلتیک را داراست.
این کارشناس زیر ساخت های ریلی ایران را برای این پروژه ضعیف دانست و افزود:
بسیاری از مسیرهایی که داریم یک طرفه هستند، یعنی مسیر ریلی رفت و برگشت وجود ندارد و این باعث می شود اگر بخواهیم حجم بار زیادی را در مسیر قرار دهیم با مشکل مواجه خواهیم شد، این یکی از نگرانی های من است. بستگی دارد که ایران در چهارچوب قرارداد چه تعهداتی بخواهد بپذیرد؟
اگر چین بخواهد از صفر شروع کند، باید یک خط ریلی برای ایران ایجاد شود که آن موضوع دیگری است. که آن هم به دلیل انتقال پول به ایران امکان پذیر نیست و سرانجام این پروژه کاملا مبهم می ماند و اینکه اگر بخواهیم از زیر ساخت های موجود استفاده کنیم، همین الان وضعیت حمل و نقل ایران جواب وضعیت فعلی را نمی دهد، چه برسد به لودینگ اضافی که بخواهد روی مسیر ریلی انجام شود.
آقای رستمی در پاسخ به سوال خبرنگار اسپوتنیک در خصوص اینکه ایران از اجرای موفقیت آمیز پروژه چه نتیجه ای خواهد گرفت؟ بیان داشت:
در هر صورت چه پروژه ریلی، چه بسته اقتصادی دیگر باشد، زمانیکه شما بعنوان حلقه ای در زنجیره اصلی قرار می گیرید، قاعدتا حجم کاری شما بیشتر و سخت تر می شود و این همبستگی شما با اقتصاد جهانی را افزایش می دهد.
قاعدتا اگر ایران بتواند در چنین بسترهایی حضور یابد و حضوری موثر داشته باشد، از نگاه کشورهایی که میخواهند چنین اقدامی با ایران کنند، این امر باعث می شود تا حذف شدن ایران از چرخه اقتصادی جهان سخت تر گردد.
از طرف دیگر وقتیکه ایران در چنین چهارچوب هایی قرار می گیرد باید به استانداردها و پروتکل های جهانی پایبند باشد و دیگر نمی تواند هر تصمیمی که فکر می کند در داخل کشور به نفعش است بگیرد و باید بر اساس منافع کشورهای دیگر تصمیم گیری کند و آن موقع فشارها بر ایران افزایش پیدا خواهد کرد.
مثلا اگر ایران بخواهد یک تصمیم سیاسی بگیرد که از نظر اقتصادی، جهان آن را نپذیرد، آن موقع ایران مجبور به خروج از این مسیر (خط لوژستیکی) خواهد شد و این تاثیر بر کشورهای همسایه و متحدین ایران می گذارد و همین کشورها نیز فشاری مضاعف بر ایران وارد خواهند کرد.
نیکلای کوژانوف کارمند علمی انستیتوی اقتصاد جهانی و روابط بین‌الملل آکادمی علوم روسیه و دانشیار مرکز تحقیقات کشورهای خلیج فارس دانشگاه قطر به اسپوتنیک گفت:
اینکه در شرایط فعلی فشار تحریم آمریکا ، ایران قادر به ادغام در راهرو بین المللی راه آهن نخواهد بود ، زیرا ایران ابزار و فناوری لازم برای اجرای بخشی از این پروژه را ندارد و سرمایه گذاران سایر کشورها هیچ عجله ای برای سرمایه گذاری در ایران ندارند.
به گفته کوژانف، باید با برنامه های ایران برای پیوستن به کریدور حمل و نقل بین المللی با یک اصلاحیه خاص رفتار کرد:
از یک سو، ایران به طور سنتی خود را به عنوان یک قطب مهم حمل و نقل منطقه ای قرار می دهد و تا حدی نیز چنین است.
در زمینه تحریم های فزاینده و فشارهای سیاسی از سوی ایالات متحده، حفظ روابط خوب با همسایگان و ادغام در سیستم اقتصادی بین المللی و از طریق آن در سیستم روابط سیاسی برای ایران مهم است.
با این حال، باید در نظر داشت که با داشتن یک زیرساخت حمل و نقل به اندازه کافی توسعه یافته، ایرانیان برای سرمایه گذاری کامل در پروژه حمل و نقل بین المللی که با مشارکت آنها برگزار می شود، نیاز به سرمایه گذاری های مهم دیگری دارند.
بعید است با توجه به کمبود موجودی بودجه و به طور خاص با توجه به کمبود فناوری، ایرانیان بتوانند این مقدار مبلغ را از بودجه برداشت کنند.
به همین دلیل ایرانیان می توانند به طور عمده به کمک های بین المللی تکیه کنند، که باز هم تحت شرایط تحریم ، بعید است به آنها برسیم.
همانطور که از وقایع اخیر نشان داده است، حتی چین مجبور شده است با احتیاط زیادی در رابطه با ایران عمل کند. در این شرایط دور از ذهن است که در آینده نزدیک ترانزیت کالاها از چین از طریق ایران به اروپا و ترکیه انجام شود و رشد قابل توجهی پیدا کند، هرچند که این پروژه در درازمدت، همه امکانات برای اجرا را دارد.
