بزرگ، دارای تسلیحات کم و پر ازعشوه: مشکل تانکهای اوکراینی Challenger 2 ساخت بریتانیا چیست؟
© AFP 2023 / Jaap Arriens
اشتراک
نظامیان روسیه این هفته تایید کردند که اوکراین تیپ نخبه 82 تهاجمی - هوابرد خود را در زاپوروژیه مستقر کرده است. این مشخص است که این تیپ به تانک های چلنجر 2 بریتانیایی بسیار تبلیغ شده اما کمتر در عمل دیده شده، مسلح است. نقاط قوت و ضعف این تانک ها چیست و با چه چالش هایی در برابر نیروهای روسی روبرو خواهند بود؟
تیپ 82 تهاجمی - هوابرد با در اختیار داشتن دوهزار نیرو روز سه شنبه و در تلاش برای حمله به خط دفاعی روسیه در نزدیکی روستای رابوتینو در منطقه زاپوروژیه اولین تلفات خود را متحمل شد. وزارت دفاع روسیه اعلام کرد که نیروهای اوکراینی بیش از 200 نظامی، پنج تانک و شش ماشین جنگی پیاده نظام، دو ماشین جنگی زرهی دیگر، دو خودروی دیگر و دو هویتزر «مستا - ب»را در این نبرد از دست دادند. گزارش شده است که نیروهای روسیه سه حمله جداگانه نظامیان اوکراینی در طول خط مقدم را دفع کرده اند.
وزارت دفاع نوع تانک هایی که منهدم شده اند را مشخص نکرده است. با این حال، اعتقاد وجود دارد که تیپ نخبه اوکراینی به برخی یا تمام 14 تانک جنگی اصلی چلنجر 2 که در اوایل سال جاری توسط بریتانیا به اوکراین فرستاده شده است، و نیز ذخایر مهمات بحث برانگیز حاوی اورانیوم ضعیف شده برای تسلیحات اصلی خود، مسلح می باشد.
ملاحظات اعتباری
چلنجر 2 از زمانی که در اواخر دهه 1990 برای خدمت وارد ارتش بریتانیا شد، با رجزخوانی رسانه ها از رکورد این تانک در حوزه خروج از میدان جنگ بدون تلفات(بدون احتساب یک مورد حادثه شلیک توسط نیروهای دوست به آن در طول تهاجم به عراق در سال 2003) افتخار ارتش بریتانیا بوده است و در فصل بهار با اطمینان پیش بینی می شد که فنری که چلنجرهای 2 در دستان نیروهای اوکراینی، به همراه Leopard ها و Leopard 2 های آلمانی مانند یک چاقوی داغ در کره، خط دفاعی روسیه را ذوب خواهند کرد.
خیلی زود و پس از آغاز ضدحمله تابستانی اوکراین در اوایل ژوئن، ناظران غربی شروع به اعتراف در مورد ساده لوحانه بودن این فرضیات کردند، از آنجایی که بنا بر گزارش ها، نیروهای اوکراینی تانک های سنگین آلمانی خود را تنها چند قبل از آغاز ضد حمله و پس از گیر افتادن این غول ها در میادین مین روسیه، به طور کامل از جبهه بیرون کشیدند. همچنین مشخص شد که این تانک ها در برابر آتش توپخانه روسیه و پشتیبانی هوایی در مناطق عمدتا مسطح و باز زاپاروژیه و خرسون آسیب پذیر هستند.
در مورد چلنجر 2، نیروهای روسی در دو ماه و نیم گذشته هیچ گزارشی از روبرویی با آنها نداشته اند، و ارتش اوکراین در ماه ژوئن ویدیویی بدون متن از حرکت یکی از این تانک های صالی جنگی در امتداد جاده‌ای خاکی منتشر کرد و یک کلیپ تبلیغاتی درست کرد که نشان می دهد یکی از این تانک ها بی حرکت در میدانی ایستاده است که ظاهراً به شکلی بی هدف برجک خود را می چرخاند.
اولین علائم هشدار دهنده
ارتش اوکراین برای اولین بار در ژانویه علائم هشداردهنده در مورد پتانسیل جنگی تانک های زرهی انگلیسی خود را دریافت کرد، زمانی که طبق گزارش‌ها، فرماندهان ارشد نیروهای مسلح بریتانیا به صراحت به همتایان اوکراینی خود گفته بودند که از استقرار این تانکها در مناطقی که می‌توانند توسط نیروهای روسی تصرف یا منهدم شوند خودداری نمایند.
یک منبع دفاعی در آن زمان اعلام کرد: "مرحله اول، آموزش و کار با برنامه ریزان مأموریت است تا تلاش شود که اطمینان حاصل گردد که چلنجرها در سناریوهایی که، به عقیده ایشان، فروپاشی (یک جبهه) یک احتمال واقعی است، مورد استفاده قرار نگیرند. مرحله دوم اطمینان از این است اوکراینی ها که در سطح تاکتیکی برای بازیابی یک تانک زیر آتش آموزش دیده اند.
الزاماتی که از تانکچی های اوکراینی برای مراقبت ویژه از تجهیزات گران‌قیمت بریتانیای ی‌شان مطرح شد، سؤالاتی را در مورد اینکه با توجه به خطر دائمی نابودی وغنیمت گرفته شدن، آیا آنها اصلا می‌توانند از آنها در خط مقدم استفاده کنند، مطرح شد؛ از آنجایی که روسیه به جمع آوری تجهیزات ناتو به اندازه کافی ادامه می‌دهد، تا جایی که یک ارتش کوچک از آنها ایجاد کند.
مشکل وزن
موضوع دیگری که ناگزیر استقرار چلنجر 2 تیپ 82 در زاپوروژیه را یا مشکل روبرو خواهد کرد، جنگ هوایی و توپخانه ای است - دو منطقه ای که روسیه، حتی با اعتراف مقامات غربی، برتری قاطعی را در اختیار دارد.
این مشکلی است که ناگزیر تمام تجهیزات نقلیه نظامی، نیروها و استحکامات اوکراین را تحت تأثیر قرار می دهد، چه در قسمت های نزدیک به خط مقدم و چه در مناطق عقب تر. اما چلنجر 2 با دو چالش ویژه در این زمینه روبرو است که مربوط به اندازه و وزن آن می باشد.
چلنجر 2 با وزنی بین 64 تا 75 تن (بسته به پیکربندی زرهی)، یکی از سنگین ترین تانک های موجود در زرادخانه تانک های ناتو است. این بدان معناست که حرکت ساده، به ویژه در مناطقی که به دلیل گل و لای، رودخانه‌ها، خیابان‌ها و پل‌های باریک و سایر موانع طبیعی و مصنوعی برای تانکهای سنگین مناسب نیستند، می‌تواند یک چالش باشد. علاوه بر این، حمل آنها در فواصل طولانی به کمک تانک برهای ویژه، پل سازها و خدمات مهندسی نیاز می باشد که باید همیشه در نزدیکی آنها نگه داشته شوند - و دوباره در معرض خطر توپخانه یا حمله هوایی روسیه قراردارند.
علاوه بر تمامی اینها، ابعاد تانک می باشد. 8.3 متر طول، 3.5 متر عرض و 2.49 متر ارتفاع، چلنجر 2 اصلا یک تانک مخفی نیست و می توان آن را از چندین کیلومتر دورتر در یک میدان باز (و فواصل به مراتب دورتر در هوا) رسد کرد.
در شرایط ارتباطات مؤثر بین واحدهای شناسایی روسیه با توپخانه و پشتیبانی هوایی، نیروهای روسی باید قادر به مقابله با هر گونه حمله تجهیزات زرهی اوکراینی، و من جمله با استفاده از چلنجر 2 باشند، که هر صرف نظر هوگونه قابلیت های پیشرفته، در برابر حملات دشمن در فواصلی به مراتب طولانی از موقعیت هایی که حتی قالب به شلیک در پاسخ باشند، بی دفاع هستند.
آسیب پذیری های ضد تانک
حتی در برابر سلاح های ضد تانک متعارف (مانند تسلیحات تانک های دشمن و موشک های ضد تانک قابل حمل )، چلنجر 2 در معرض تهدید دائمی نیروهای روسی قرار خواهد گرفت. اولا، چلنجر 2 تنها تانک جنگی اصلی مدرن بدون توپ صاف است، توپ اصلی 120 میلی‌متری L30A1 نسبت به نمونه‌های روسی آن دقیق‌تر و ضعیف تر است و علاوه بر ان با مهمات تسلیحات تانک های ناتو ناسازگار است.
ثانیاً، علیرغم تعداد اندک بهره برداری جنگی از این تانک که فرصت محدودی برای نیروهای دشمن جهت آزمایش زره دفاعی و سیستم‌های حفاظت فعال چلنجر 2 با استفاده از موشک‌های ضد تانک قابل حمل ایجاد می کند، مشخص شده است که تانکهای هم طراز از جمله Leopard2، Abrams و Merkava اسرائیلی نیزهمچون هر ماشین زرهی انبوه دیگری در برابر سیستم های ضد تانک ساخت روسیه مانند »Kornet»، آسیب پذیر هستند.
آیا چلنجر ها می‌توانند جریان را تغییر دهند؟
ناظران نظامی روسیه انتظار دارند که کل گروهان تانک های چلنجر 2 اوکراین (به اضافه ماشین های مجموعه مهندسی و بازیابی) که به تیپ 82 تحویل داده شده اند، با توجه به اینکه تقسیم گروهان به چند جوخه و استفاده از آنها در جهات مختلف و نیز پتانسیل آتش گرفتن آنها و باعث ایجاد دردسرهای مربوط به تعمیر، تدارکات و تخلیه آنها می شوند، با هم در یک واحد تجمیع گردند.
قهرمان روسیه و سرهنگ ذخیره رستم کلوپوف معتقد است که با توجه به از دست دادن صدها تانک اوکراینی در دو ماه گذشته، از جمله تا 30 تانک لئوپارد 2 دارای کلاس های مختلف، نمی توان انتظار داشت که 14 تانک چلنجر 2 به خودی خود جریان ضد حمله تضعیف شده کی یف را تغییر دهند.
کلوپوف به اسپوتنیک توضیح داد: «به احتمال زیاد این تانک ها به همان شکلی که لئوپاردها سوزانده شدند، منهدم خواهند شد. زیرا در جنگ های مدرن با داشتن 14 تانک در میدان نبرد نمی توان چیزی را حل کرد و ثانیاً نمی تواند تصویر عینی از خوب یا بد بودن این ماشین ارائه دهد.
اگر تانکها نابود شوند، برای همیشه از دست خواهند رفت، زیرا نه اوکراین و نه بریتانیا (که صنایع دفاعی آن دیگر بسیاری از اجزای تانکها را تولید نمی‌کند) قادر به جبران خسارات به موقع نیستند. در حالی که ارسال محموله‌های دیگر چلنجر ۲ از بریتانیا به صورت فرضی امکان‌پذیر می باشند، بررسی‌های دفاعی اخیر نشان می‌دهد که این کشور جزیره‌ای اکنون تنها ۱۵۷ فروند از این تانکها را در اختیار دارد که در شرایط آماده‌ی جنگی می باشند. کارکنان دفاعی بریتانیا قبلاً به طور خصوصی ابراز نارضایتی کرده‌اند که کمک به اوکراین و عدم تخصیص منابع جدید به نیروهای مسلح برای دفاع، ارتش بریتانیا را «تهی کرده است»، و معلوم نیست که اگر منابع در حال تهی شدن بیشتری از بریتانیا برای انجام یک جگ نیابتی ارسال شوند، چگونه واکنش نشان خواهند داد.
کلوپوف خاطرنشان کرد: «چلنجرهای 2 اوکراین قرار بود یک ذخیره استراتژیک باشند که "در حین پیشروی مورد استفاده قرار می گیرند». علم نظامی به ما می آموزد که ابتدا پیشرفتی حاصل می شود و سپس بهترین واحدهای مکانیزه با قوی ترین انواع سلاح ها برای انجام مانورهای پوششی یا کالبد شکافی در فواصل وسیع بکار گرفته می شوند. این همان کاری است که آلمان ها و ارتش شوروی در طول جنگ جهانی دوم انجام می دادند».
کلوپوف اینگونه جمع بندی کرد - اما در درگیری نیابتی در اوکراین، نیروهای دفاعی روسیه "همه کارت‌های (دشمن) را با نیروهای اوکراینی که نه تنها نتوانستند مواضع روسیه را بشکنند، بلکه حتی نتوانستند از خط امنیتی عبور کنند که خطوط اوکراین و روسیه را از هم جدا می کند، "به دلایلی عینی و ذهنی" در هم آمیختند" .
