در وهله نخست باید اذعان کرد سیاستهای بین الملل دو کشور پیرو اصولی مشخص و از قبل تعیین شده است که این اصول عاری از مسائل ایدئولوژیک نیست. مسائلی مبتنی بر آرمانهای ناسیونالیستی بجای مانده از جنگ سرد و دوگانههای شرق و غرب یا کمونیسم و کپیتالیسم. از این روی شخص ریاست جمهوری در دو کشور و خصوصا در ایالات متحده توانایی چندانی برای تغییر سیاستهای کلی معطوف به کشور مقابل ندارد. البته این به معنای عدم تغییر استراتژی دو کشور در مقابل هم نیست و اصولا آنچه در بیش از نیم قرن اخیر در روابط دو کشور دچار تغییر شده، همانا استراتژی دو کشور در جهت نیل به سیاستهای کلان از پیش شده معطوف به هم بوده است.
اما آیا تغییر استراتژی دوره ترامپ در مقابل مسکو به تغییر محسوس در شکل روابط دو کشور و به بیانی بهتر، به نزدیکی دو کشور خواهد انجامید؟ برای پاسخ به این سوال باید به بررسی چالشهای اساسی پیش روی دو کشور پرداخت.
مسئله اول برای ایالات متحده در مقابل مسکو، مسئله اوکراین است. اوکراین را میتوان دروازه تقابل هژمون غرب و شرق در اروپا نامید به طوری که تغییر در این کشور به مثابه تغییر در بخش عمدهای از اروپای شرقی خواهد بود. در کنار این قابلیت هژمونتیک، با توجه به فاصله مرزهای این کشور و مسکو، اوکراین نزدیک کشور تحت هژمون غرب به مسکو از لحاظ مسافت نیز میباشد که این شاخصهها، دومین کشور پهناور و دومین ارتش بزرگ اروپا را به نقطهای استراتژیک در روابط میان مسکو و واشینگتن تبدیل کرده است.
مسئله دوم، سوریه است. سوریه همان اهمیت ویژهای را نزد مسکو در خاورمیانه دارد که اوکراین برای واشینگتن در اروپای شرقی داراست. نقطه استراتژیک نظامی و دروازه استیلای هژمونتیک.
اما نکته اساسی این است که در هر دو مورد فوق الذکر، مسکو دست بالا را دارد و با موضع فعلی، مسکو نیازی به ایجاد رابطه با واشینگتن نخواهد داشت. در این شرایط دونالد ترامپ ادعای نزدیکی به روسیه را عنوان کرده که باید منتظر نشست تا مشخص شود آیا ترامپ و مشاوراناش به واقع طرحی برای مقابله با این دو مسئله دارند یا برنامه بیان شده صرفا جنبه تبلیغات در انتخابات را داشته. ضمن اینکه خاطره مسکو از رابطه دو کشور در دوره ریاست جمهوری دمیتری مدودف و رودست خوردن این کشور از ایالات متحده سبب بیاعتمادی بیش از پیش روسیه نسبت به ایالات متحده شده که روابط آینده این دو کشور را نیز تحت الشعاع قرار خواهد داد.
با توجه به موارد ذکر شده باید اذعان داشت روابط دو کشور در دوره ریاست جمهوری ترامپ یا تغییر چندانی نخواهد داشت یا اگر تغییری حاصل شود مسکو با دریافت امتیازهای فراوان تن به آن خواهد داد و از این روی رابطه احتمالی آینده بیش از آنکه به سود واشینگتن باشد به سود مسکو خواهد بود.
ترامپ نمیتواند از مسکو امتیاز بگیرد
اشتراک
مواضع ترامپ در دوره انتخابات به نوعی بوده که ناظران را به بهبود روابط ایالات متحده و روسیه خوشبین کرده، اما چالشهایی بر سر تحقق این مهم وجود دارد.