چهل و دومین بسته کمک نظامی آمریکا به کی یف که پیش بینی میشود بیش از هشتصد میلیون دلار ارزش داشته باشد، علاوه بر موشکهای هیمارس و خودروهای زرهی برادلی شامل بمبهای خوشهای نیز میشود. این در حالیست که چنین تسلیحاتی به دلیل تأثیر مخرب بر محیط زیست و کشتار غیرنظامیان در مناطق درگیری، در بیش از صد و بیست کشور جهان ممنوع شده است. مهمات خوشهای طبق یک معاهده بین المللی که توسط 123 کشور به استثنای ایالات متحده و اوکراین تصویب شده، سلاح ممنوع به شمار میآید. در عرصه عملیاتهای نظامی نیز این نوع سلاح از زمان حمله آمریکا به عراق مورد استفاده هیچ کشوری قرار نگرفته است. در چنین شرایطی تصمیم واشنگتن برای ارسال بمبهای خوشهای به اوکراین میتواند نشانه چند گزاره باشد:
1. ارسال بمبهای خوشهای به اوکراین نشانه استیصال آمریکا و سایر کشورهای غربی در برابر روسیه است. در واقع این اقدام نشان دهنده آگاهی ایالات متحده و متحدانش از ناتوانی در مواجهه با روسیه توسط تسلیحات متعارف است. با توجه به آنکه واشنگتن نمیخواهد به هیچ وجه به شکست حملات اوکراین اعتراف کند، ناگزیر است از تسلیحات ممنوعه استفاده کند. در این خصوص باید توجه داشت که آنچه به عنوان ضد حملات اوکراین طراحی شده بود، عملا به هیچ نتیجه مشخصی منتهی نشده است.
2. ارسال بمبهای خوشهای به اوکراین بیانگر آن است که سطح اقدامات تحریک آمیز آمریکا به حداکثر رسیده و ایالات متحده عامدانه در حال سوق دادن جهان به سمت یک جنگ جهانی دیگر است. زیرا مرحله بعد از ارسال بمبهای خوشهای میتواند استفاده از تسلیحات هستهای توسط آمریکا در اوکراین باشد. در واقع اگر آمریکا از ارسال بمب های خوشه ای به نتیجه مطلوب نرسد، احتمالا در گام بعدی به ارسال تسلیحات هسته ای در مقیاس کوچک به اوکراین خواهد پرداخت. بی تردید چنین اقدامی می تواند موجب تشدید تنش در شق اروپا و حتی گسترش دامنه جنگ و نزاع شود.
3. ارسال بمبهای خوشهای به اوکراین میتواند به معنای خالی شدن زرادخانههای غرب از تسیحات متعارف باشد. در واقع به اتمام رسیدن منابع مرتبط با تسلیحات متعارف، یکی از دلایل رو آوردن غرب به ارسال بمبهای خوشهای به اوکراین است. در نامهای که در مارس 2023 توسط اعضای جمهوریخواه کنگره به کاخ سفید ارسال شد، تأکید شده بود که با توجه به برخورداری ایالات متحده از حدود 3 میلیون بمب خوشهای، دولت جو بایدن میتواند از این مهمات برای کاهش فشار بر ارسال سایر تجهیزات و ادوات جنگی به اوکراین استفاده کند. در واقع آنها بمبهای خوشهای را جایگزینی مناسب برای سایر انواع تسلیحات تلقی کردند که در حال به پایان رسیدن بود.
در حالی که روندهای موجود نشان میدهند که تزریق تسلیحات غربی به اوکراین تأثیر چندانی بر تحولات میدان نبرد نداشته اند، ایالات متحده آمریکا باز هم به این سیاست شکست خورده ادامه میدهد. اگر چه روسیه به ارسال بمبهای خوشهای پاسخ متقابل خواهد داد و هرگونه محموله تجهیزات نظامی را یک هدف قانونی برای نیروهای مسلح خود تلقی خواهد کرد اما واقعیت آن است که استفاده از بمبهای خوشهای آمریکا در اوکراین میتواند باعث مرگ دسته جمعی تعداد زیادی از غیرنظامیان شود. با این حال واشنگتن بیش از آنکه به آسیبهای ناشی از کاربرد بمبهای خوشهای به غیرنظامیان فکر کند، به جلوگیری از پیروزی روسیه علاقهمند است. به همین دلیل از هر سلاحی از جمله بمبهای خوشهای علیه روسیه متوسل خواهد شد.
این در حالیست که تصمیم امریکا در مورد ارسال بمبهای خوشهای به اوکراین میتواند میان متحدان اروپایی واشنگتن موجب بروز اختلافاتی شود. به عنوان مثال، آلمان مخالفت خود را با ارسال مهمات خوشهای به اوکراین اعلام کرده است. وزیر دفاع آلمان به صراحت تأکید کرده که برلین از چنین گزینهای جمایت نمیکند؛ زیرا کشورش پیشتر به عضویت کنوانسیون منع استفاده از مهمات خوشهای درآمده است. علاوه بر متحدان اروپایی آمریکا، برخی از نهادهای بین المللی همچون دیده بان حقوق بشر و عفو بین الملل نیز از ایالات متحده درخواست کردهاند که از ارسال مهمات خوشهای به اوکراین خودداری ورزد. بنابراین اقدام ایالات متحده در ارسال بمبهای خوشهای به اوکراین، هم واشنگتن را در تضاد با متحدان غربی خود قرار خواهد داد و هم از حیث اخلاقی و حقوق بشری، نادرست بودن بسیاری از ادعاهای آمریکا را اثبات خواهد کرد.