ایالات متحده و چند تن از متحدانش درتاریخ 5 دسامبر اقدام به معرفی یکی از آخرین اقدامات تنبیهی علیه روسیه به دلیل درگیری جاری در اوکراین کردند - سقف قیمتی برای نفت روسیه.
این اقدام توسط کشورهای G7، اتحادیه اروپا و استرالیا به تصویب رسید و مستلزم اعمال سقف 60 دلار برای هر بشکه نفت خام روسیه است. این محدودیت قرار است به طور دوره ای مورد بررسی قرار گیرد تا دائماً قیمت نفت روسیه کمی زیر قیمت تعیین شده توسط آژانس بین المللی انرژی باقی بماند.
اخبار مربوط به سقف قیمت، مدت ها قبل از اجرای این اقدام نگرانی کارشناسان را برانگیخت و برخی در مورد تأثیر این اقدام محدودکننده بر بازارهای نفت فکر می کردند.
اما به کنار بازارهای نفت، این سقف قیمتی چگونه ممکن است بر معیشت مردم عادی در کشورهایی که رهبران آنها از این طرح حمایت شده توسط دولت بایدن و هم‌پیمانانش حمایت کردند، تأثیر بگذارد؟
روسیه چگونه ممکن است واکنش نشان دهد
همچنان می بایست منتظر پیامدهای دقیق طرح سقف قیمت نفت روسیه همچنان بود، زیرا مسکو هنوز واکنش خود را به این اقدام اعلام نکرده است.
گزارش‌های کنونی حاکی از آن است که روسیه سه گزینه روی میز دارد، که اولین مورد آن ممنوعیت کامل صادرات نفت به هر کشوری است که از سقف قیمت‌ها تبعیت می‌کند - گزینه‌ای که مقامات بلندپایه روسیه همچون غربی ها به دفعات و با در نظر گرفتن حرکت سقف قیمت، آنرا مطرح کردند. دو گزینه دیگر شامل ممنوعیت صادرات نفت تحت قرارداد از جمله بند سقف قیمت و اجرای یک قیمت شاخص است که حداکثر تخفیف در نفت خام روسیه را تعیین می کند.
چگونه سقف قیمت ممکن است بر بازارهای نفت تأثیر بگذارد
چندین کارشناس قبلاً پیش بینی کرده اند که سقف قیمت ممکن است واقعاً روسیه را وادار کند که به قول خود مبنی برعدم فروش نفت به کشورهایی که به جای خرید آن به قیمت بازار، نوعی سقف قیمتی برای این کالا اعمال می کنند، عمل کند.
چشم انداز روسیه، دومین صادرکننده بزرگ نفت خام در جهان، کاهش تولید نفت خود در واکنش به اقدامات تنبیهی غرب، احتمالاً قیمت نفت را بالا برده و بی ثباتی در بازارهای نفت را به همراه خواهد داشت.
بانک Commerzbank آلمان پیش بینی کرده است که قیمت نفت خام برنت ممکن است به 95 دلار در هر بشکه برسد.
این وضعیت با این واقعیت تشدید می‌شود که گروه کشورهای صادرکننده برجسته نفت موسوم به اوپک پلاس قبلاً توافق کرده‌اند تولید نفت خود را تا پایان سال آینده دو میلیون بشکه در روز کاهش دهند.
آخرین نکته که اهمیت یکسانی دارد: تصمیم ایالات متحده و متحدانش برای اعمال سقف قیمتی بر نفت روسیه به نظر می رسد با اصل بازار آزاد - اصلی که کشورهایی که سقف قیمت را اعمال کرده اند، مدعی پایبندی به آن هستند، در تناقض است.
در حال حاضر، باید دید که این تحول چه تأثیری بر باوربه بازار آزاد در سراسر جهان خواهد داشت، زیرا قهرمان فرضی سرمایه داری بازار آزاد اساساً در حال حرکت است تا بخش "بی هزینه بودن آن" را از فرمول حذف کند، زمانی که این امر در راستای منافع قهرمان قرار دارد.
چگونه سقف قیمت ممکن است بر مردم عادی تأثیر بگذارد
در حالی که قیمت‌های بالای نفت ممکن است باعث شود تا سرمایه‌داران نفتی در حین تماشای افزایش سود خود درب بطری‌های شامپاین را از شادی باز کنند، بسیاری از مردم عادی ممکن است مجبور شوند با چیزهای کمتر خوشایند مانند افزایش صورت‌حساب‌های انرژی و افزایش قیمت‌های مصرف‌کننده دست و پنجه نرم کنند. نفت گرانتر به معنای سوخت گرانتر (یعنی قیمت حمل و نقل گرانتر) و کالاهای گرانتر است که تولید آنها شامل نفت است.
به بیان ساده، بسیاری از مردم ساکن در کشورهایی که سقف قیمت نفت روسیه را اعمال کردند، اکنون ممکن است با امتیاز غیر قابل فهم هزینه‌های بیشتر برای کالاها و خدمات مواجه باشند تا رهبری آنها بتوانند به خود ببالند کهاین محدودیت را به مسکو تحمیل کردند.
محدودیت‌هایی که ایالات متحده و متحدانش بر واردات نفت روسیه قبل از سقف قیمت اعمال کردند، باعث شده است که قیمت سوخت و انرژی در ایالات متحده و اروپا در اوایل سال جاری افزایش یابد و دولت بایدن حتی مجبور به استفاده از ذخایر استراتژیک نفت این کشوربرای تثبیت وضعیت شود.
زمان نشان خواهد داد که آیا معیار سقف قیمت نفت همانطور که ظاهراً معماران آن قصد داشتند عمل می کند یا خیر، اما به نظر نمی‌رسد که شرایط را برای مردم عادی که از حقوق این ماه تا حقوق ماه بعد روزگار می گذرانند، بهبود بخشد.