ایران تحت چه شرایطی به برجام برخواهد گشت؟
© Sputnik / Nancy Siesel
/ اشتراک
نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد: هر انسان عاقلی باید بفهمد که توپ در سمت چه کسی است.
به گزارش اسپوتنیک، واسیلی نبنزیا، نماینده دائم روسیه در سازمان ملل متحد، در نشست شورای امنیت سازمان ملل اظهار داشت که بازگشت ایران به اجرای برجام تنها با اقدام متقابل هماهنگ از سوی کشورهای غربی در این طرح محقق می شود.
به گفته او، هر انسان عاقلی باید بفهمد که توپ در سمت چه کسی است.
وی در ادامه افزود: "ما نباید فراموش کنیم که بازگشت ایران به اجرای تعهدات داوطلبانه تعلیق شده آن برای محدود کردن برنامه انرژی هسته‌ای تنها با یک حرکت متقابل هماهنگ بین شرکت‌کنندگان غربی در توافق و ایالات متحده که اقدامات آنها منجر به وضعیت فعلی شده است، محقق خواهد شد".
توافق هسته‌ای ایران و قدرت های بزرگ جهان که به آن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) هم گفته می‌شود، سال 2015 میان ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 متشکل از آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین، پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به علاوه آلمان منعقد شد. برپایه این توافق، در برابر محدود شدن برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌های اعمال شده علیه این کشور لغو یا تعلیق شد.
هشتم ماه مه سال 2018 ، دونالد ترامپ، رئیس جمهور امریکا اعلام کرد که از برجام خارج می شود و نه فقط تحریم های قبلی را باز می گرداند بلکه تحریم های جدید علیه تهران را نیز اعمال خواهد کرد و به دنبال آن تحریم های واشنگتن علیه ایران احیا و تشدید شدند.
قطعنامه 2231 ، تصویب شده در سال 2015 ، شامل مکانیزمی برای تجدید خودکار تحریم های سازمان ملل علیه ایران در صورت عدم انجام تعهدات این کشور طبق برجام است. این مکانیسم از سال 2015 به مدت 10 سال اعتبار دارد. این قطعنامه پیش بینی می کند که اگر در این دوره هرگونه تخلف جدی از طرف ایران صورت بگیرد، کشور تنها در صورت تصویب قطعنامه مربوطه در شورای امنیت سازمان ملل قادر به جلوگیری از تمدید تحریم ها خواهد بود. اگر حداقل یکی از اعضای دائم شورای امنیت با تصویب چنین قطعنامه ای مخالفت کند، تحریم ها به طور خودکار ظرف 30 روز تمدید می شود.
در ماه مه 2019، ایران کاهش تدریجی تعهدات خود در این توافق نامه و کنار گذاشتن محدودیت در تحقیقات هسته ای، سانتریفیوژها و سطح غنی سازی اورانیوم را اعلام کرد.
در عین حال، توافق هسته ای فقط شامل استفاده از سانتریفیوژهای نسل اول IR-1 و غنی سازی اورانیوم در سطح 3.67٪ می شد. در تاسیسات هسته ای در فردو و نطنز، در حال حاضر 492 دستگاه IR-2M نصب شده است که از قبل گازرسانی شده و 492 سانتریفیوژ دیگر از این نسل در حال نصب است. دو آبشار کامل سانتریفیوژ IR-4 نصب شده و زیرساخت ها برای دو آبشار سانتریفیوژ IR-6 در فردو در حال نهایی شدن است.
در عین حال، توافق هسته ای فقط شامل استفاده از سانتریفیوژهای نسل اول IR-1 و غنی سازی اورانیوم در سطح 3.67٪ می شد. در تاسیسات هسته ای در فردو و نطنز، در حال حاضر 492 دستگاه IR-2M نصب شده است که از قبل گازرسانی شده و 492 سانتریفیوژ دیگر از این نسل در حال نصب است. دو آبشار کامل سانتریفیوژ IR-4 نصب شده و زیرساخت ها برای دو آبشار سانتریفیوژ IR-6 در فردو در حال نهایی شدن است.
در پایان سال 2020، قانون "اقدام استراتژیک برای لغو تحریم ها" در ایران به اجرا درآمد که به معنای تشدید فعالیت های هسته ای برای دستیابی به رفع تحریم ها علیه کشور بود: تولید اورانیوم غنی شده بالای 20٪ )، استفاده از سانتریفیوژهای قدرتمندتر (هزار سانتریفیوژ IR-2M و حداقل 174 سانتریفیوژ IR-6 ) و قطع دسترسی های تکمیلی آژانس انرژی هسته ای در صورتی که تهران نتواند آزادانه نفت را معامله کند و معاملات مالی انجام دهد.
در ژانویه 2021، دانشمندان هسته ای ایران غنی سازی اورانیوم را به 20 درصد رساندند. در 23 فوریه 2021، ایران دسترسی های بازرسان آژانس بین المللی انرژی هسته ای را محدود کرد. تهران سه ماه به آمریکا فرصت داد تا تحریم ها را لغو نماید تا دسترسی بازرسان آژانس انرژی هسته ای به برخی از تأسیسات هسته ای مجددا برقرار شود.
در ژانویه 2021، دانشمندان هسته ای ایران غنی سازی اورانیوم را به 20 درصد رساندند. در 23 فوریه 2021، ایران دسترسی های بازرسان آژانس بین المللی انرژی هسته ای را محدود کرد. تهران سه ماه به آمریکا فرصت داد تا تحریم ها را لغو نماید تا دسترسی بازرسان آژانس انرژی هسته ای به برخی از تأسیسات هسته ای مجددا برقرار شود.
توافق هسته‌ای ایران و قدرت های بزرگ جهان که به آن برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) هم گفته می‌شود، سال 2015 میان ایران و کشورهای عضو گروه 1+5 متشکل از آمریکا، بریتانیا، فرانسه، روسیه و چین، پنج کشور عضو دائم شورای امنیت سازمان ملل متحد به علاوه آلمان منعقد شد. برپایه این توافق، در برابر محدود شدن برنامه هسته‌ای ایران، تحریم‌های اعمال شده علیه این کشور لغو یا تعلیق شد.
از ماه آوریل سال 2021، مذاکراتی در وین بین ایران و اعضای گروه "پنج" (روسیه، بریتانیا، آلمان، چین و فرانسه) در مورد احیای برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) در مورد برنامه هسته ای ایران در جریان است.
طرفین در مورد لغو تحریم های آمریکا علیه جمهوری اسلامی ایران، انجام تعهدات خود در حوزه هسته ای و بازگشت ایالات متحده به برجام بحث می کنند. نمایندگان کشورهای طرف قرارداد نیز بدون مشارکت ایران رایزنی های جداگانه ای با فرستادگان آمریکایی انجام می دهند.
در نشست های وین، چشم‌انداز بازگشت کامل به انطباق با مفاد برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) مورد بحث قرار گرفت. این توافقنامه توسط "پنج" عضو دائمی شورای امنیت سازمان ملل متحد و آلمان با ایران در سال ۲۰۱۵ به منظور عبور از بحران برنامه هسته ای این کشور امضا شد. دونالد ترامپ رئیس جمهور قبلی آمریکا در سال ۲۰۱۸ تصمیم گرفت از برجام خارج شود. جو بایدن، رئیس کنونی دولت آمریکا، بارها آمادگی خود را برای بازگشت ایالات متحده به توافق هسته ای با تهران اعلام کرده است.
