اجلاس G20؛ اختلاف و غیبت سران
09:05 11.09.2023 (بروز رسانی شده: 03:00 12.09.2023)
© Sputnik / Ramil Sitdikov
/ اشتراک
نشست سران گروه ۲۰ در دهلی نو به پایان رسید و هند ریاست دوره بعدی این اجلاس را به برزیل واگذار کرد.
سران شرکت کننده در بیانیه پایانی خود، به هیچ توافقی برای محکوم کردن روسیه در مورد جنگ با اوکراین دست نیافتند تنها وبه دون اشاره به روسیه، از کشورهای عضو خواستند در مناقشات بین المللی به زور متوسل نشوند..
رهبران گروه 20 همچنین اجرای کامل توافق غلات برای عرضه بدون مانع غذا و کود از روسیه و اوکراین به سایر کشورها باتوجه به لزوم تامین تقاضا در کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته، به ویژه در آفریقا ، خواستار شدند .
در مورد سایر موضوعات دیگر مانند مبارزه با تغییرات آب و هوا، تنها توافق حداقلی حاصل شد. در حالی که جی 20 وعده داده بود تا برای سه برابر کردن ظرفیت انرژی تجدیدپذیر جهانی تلاش کند اما هیچ هدف روشنی در مورد اینکه چه زمانی باید به این هدف دست یابد صحبتی نشد.
قبل از نشست سال 2009 رهبران گروه 20 تصمیم گرفتند، روی موضوعاتی از قبیل چگونگی مهارکردن بحران های مالی جهانی امروز تمرکز داشته باشند اما موضوعات اجلاس امسال متنوع تر بود وتنها روی مسائل مالی محدود نمی شد، بیشتر به مسائل اقتصاد و نحوه بهره برداری از منابع محدود طبیعی به گونه ای که بخشی از آنها را برای نسل های آینده حفظ کنند پرداخته شد .
واعلام شد که اجلاس به اقتصاد کشورهای شرکت کننده که حدود 85 درصد از تولید داخلی جهان را در اختیار دارند ، کمک خواهد کرد تا از مزایا وفرصت های مختلف بهره مند شوند.علل غیبت سران چین وروسیه در اجلاس پس از چند ماه تلاش دو قدرت جهانی آمریکا وچین برای بهبود روابط فیما بین که به دلیل تنش‌های تجاری و ژئوپلیتیکی تیره شده است، انتظار می رفت این اجلاس فرصتی را برای دیدار شی وبایدن فراهم کند که این امر محقق نشد .
رهبران گروه 20 همچنین اجرای کامل توافق غلات برای عرضه بدون مانع غذا و کود از روسیه و اوکراین به سایر کشورها باتوجه به لزوم تامین تقاضا در کشورهای در حال توسعه و کمتر توسعه یافته، به ویژه در آفریقا ، خواستار شدند .
در مورد سایر موضوعات دیگر مانند مبارزه با تغییرات آب و هوا، تنها توافق حداقلی حاصل شد. در حالی که جی 20 وعده داده بود تا برای سه برابر کردن ظرفیت انرژی تجدیدپذیر جهانی تلاش کند اما هیچ هدف روشنی در مورد اینکه چه زمانی باید به این هدف دست یابد صحبتی نشد.
قبل از نشست سال 2009 رهبران گروه 20 تصمیم گرفتند، روی موضوعاتی از قبیل چگونگی مهارکردن بحران های مالی جهانی امروز تمرکز داشته باشند اما موضوعات اجلاس امسال متنوع تر بود وتنها روی مسائل مالی محدود نمی شد، بیشتر به مسائل اقتصاد و نحوه بهره برداری از منابع محدود طبیعی به گونه ای که بخشی از آنها را برای نسل های آینده حفظ کنند پرداخته شد .
واعلام شد که اجلاس به اقتصاد کشورهای شرکت کننده که حدود 85 درصد از تولید داخلی جهان را در اختیار دارند ، کمک خواهد کرد تا از مزایا وفرصت های مختلف بهره مند شوند.علل غیبت سران چین وروسیه در اجلاس پس از چند ماه تلاش دو قدرت جهانی آمریکا وچین برای بهبود روابط فیما بین که به دلیل تنش‌های تجاری و ژئوپلیتیکی تیره شده است، انتظار می رفت این اجلاس فرصتی را برای دیدار شی وبایدن فراهم کند که این امر محقق نشد .
از زمان به قدرت رسیدن در اواخر سال 2012، این اولین باری است که شی جین بینگ لینک در نشست گروه 20 شرکت نمی کند .
ناظران ،غیبت شی در نشست سران را آشکارترین نشانه تنش شدید حاکم بر روابط بین دو کشور همسایه دانستند . در حالی که محافل دیگر دلایل دیگری را برای غیبت پوتین وشی عنوان کردند از جمله تلاش پکن و مسکو برای بیرون کشیدن بساط از زیر پای آمریکا وبه رخ کشیدن توانایی های خود برای خنثی کردن این گردهمایی بزرگ .
علیرغم اظهارات وزیر خارجه هند مبنی بر اینکه غیبت شی وپوتین، در نشست سران یک امر عادی است و ربطی به کشورش ندارد ،اما خشم وناراحتی محافل تصمیم گیری هندی وغربی به خوبی نمایان بود.
بایدن رئیس جمهور ایالات متحده اعلام کرد که از این غیبت احساس "ناامیدی می کند ".
تا همین اواخر، روابط دو غول آسیایی هند وچین داشت به سمت نزدیکی پیش می رفت .
به هر حال ، دلایل زیادی وجود دارد که باعث تنش می شود . دو کشور هسته ای همسایه با مرزهای مشترکی به طول هزاران کیلومتر، باهمدیگر اختلافات آشکاری در مواضع سیاسی و رقابت های شدید بر سر گسترش حوزه های نفوذی منطقه‌ای و بین‌المللی خود دارند در عین حال روابط بین هردو محکوم به عوامل اقتصادی هم می شود .
هند و چین حدود 3500 کیلومتر مرز مشترک بااختلافات مرزی در نقاط متعددی دارند ، هرچند دو کشور به توافقات دیرینه ای خود پایبند هستند تا در امتداد مرزهای موسوم به " خط کنترل واقعی " متوسل به راه حل های نظامی نشوند اما وقوع درگیری های مرزی هر بار این دو را به "مرز درگیری بازمی گرداند.
وزیر خارجه هند چند ماه پیش پس از درگیری‌های مرزی که منجر به تعدادی کشته از هر دو طرف شد، اعلام کرد که روابط پکن ودهلی نو مادام که مناقشات مرزی بر مبنای توافق سپتامبر ۲۰۲۰ حل و فصل نشود ، نمی تواند به حالت عادی بازگردد.
از نقاط اختلاف برجسته دیگر پکن و دهلی نو ، روابط هند با کشورهای غربی به ویژه آمریکا همچنین جنگ اوکراین است هند از پتانسیل رشد اقتصادی فوق العاده ای برخوردار است واحساس می کند دستیابی به آن در صورتی امکان پذیر است که بروی سرمایه گذاری های آمریکا وغرب در زمینه های گوناگون به ویژه فناوری سیاست درهای باز اتخاذ کند.بر خلاف نشست قبلی سران این گروه در بالی اندونزی که در بیانیه مشترک جنگ بین مسکو و کی‌یف "جنگ علیه اوکراین" خوانده شد، در بیانیه نشست امسال این توصیف به "جنگ در اوکراین" تغییر کرد . به همین خاطر سرگئی لاوروف وزیر خارجه روسیه که به جای ولادیمیر پوتین در این نشست شرکت کرده بود، بالحنی حاکی از اقتضاهای پروتکولی این نشست موفقیتی برای هند و کشورهای در حال توسعه جنوب جهانی دانست. و گفت: موقعیت جنوب جهانی در گفتگوها مانع از آن شد که سران گروه 20 تحت تاثیر جنگ اوکراین قرار گیرند و دستور کار اجلاس را بارنگ ولعاب اوکراینی در آورند هند به درستی اعضای گروه 20 را در جنوب جهانی تلفیق کرد. لافروف ضمنا آمادگی کشورش را به محض تحقق شروط مورد نظر ان ، برای بازگشت به توافق غلات اعلام کرد.
سوتلانا لوکاش، فرستاده ویژه رئیس جمهور روسیه در گروه بیست گزارش داد : "این یکی از دشوارترین اجلاس های بیست سال گذشته این مجمع بوده که نزدیک به 20 روز طول کشید تا بر سر این بیانیه توافق حاصل شود. وی افزود: "این نه تنها به دلیل برخی اختلاف نظرها در مورد اوکراین، بلکه به دلیل مواضع متفاوت در مورد همه موضوعات اصلی، به ویژه مسائل مربوط به تغییرات آب و هوا و انتقال به سیستم های انرژی کم کربن بوده است."
فارغ از آنچه که روسیه درباره بیانیه پایانی اجلاس گروه بیست ابراز خشنودی نموده اما این فضا چندان از تأثیرات جنگ اوکراین دور نبوده، به خصوص در نشست وزرای دارایی کشورهای گروه که مناقشات حاضران به خاطر جنگ اوکراین تا حدودی چالشی و بحث برانگیز شد ،علاوه بر ان شاهد یک چرخش آشکار در موضع هند بودیم آن هم باصدور یک بیانیه سیاسی که به تصویب کشورهای گروه به جز روسیه و چین رسید. این بیانیه جنگ روسیه بر علیه اوکراین را محکوم کرده وخواستار خروج کامل و بدون قید و شرط روسیه از خاک اوکراین شد.
در حالی که روسیه و چین به این بیانیه سیاسی اعتراض کردند، وزیر خارجه هند گفت که زبان بیانیه یک ارزیابی عادلانه از طیف دیدگاه‌ها در میان اعضای گروه 20 در مورد جنگ اوکراین است.
حال این تغییر موضع هند در مورد مناقشه روسیه و اوکراین پرسش های به همراه دارد : اختلافات ناشی از جنگ در اوکراین چه تأثیری بر عملکرد ،کارائی وتداوم گروه 20 می‌تواند داشته باشد؟کاخ سفید
جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید از لحن بیانیه استقبال کرد وبه خبرنگاران گفت: نشست سران اجلاس 20 در اعلامیه سیاسی خود در دفاع از اصل عدم توسل به زور ومصادره یانقض تمامیت ارضی،حاکمیت یا استقلال سیاسی کشورهای دیگر ،به خوبی عمل کرده.."
آلمان وانگلستان نیز از این تصمیم ستایش کردند، اولاف شولتز، صدراعظم آلمان، بیانیه نهایی تصویب شده در نشست گروه بیست را موفقیت آمیز خواند و یادآور شد، به این دلیل این نشست را موفق می‌داند که توانست به چیزی دست یابد که قبلاً غیرممکن تلقی می‌شد.
امانوئل مکرون، رئیس‌جمهور فرانسه یکشنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی گفت "گروه ۲۰، که برای حل وفصل مسائل اقتصادی بین‌المللی بنیان گذاری شده است، لزوماً نباید نشست G20 را به عنوان بستری برای حل مشکلات ژئوپلیتیک یا احراز پیشرفت دیپلماتیک در جنگ اوکراین شناخت". وگفت "اعلامیه گروه بیست نشان دهنده یک پیروزی دیپلماتیک برای روسیه که از نشست سران منزوی شده،نیست."
وزارت خارجه اوکراین در واکنش به این قضیه اعلام کرد که بیانیه مشترک رهبران گروه 20 در مورد تهاجم روسیه به اوکراین، چیزی نیست که به آن بتوان افتخار کرد.نکات برجسته بیانیه پایانی اجلاس سران G20:
• به دون نامبردن از روسیه ، تمامی کشورها باید از تهدید یا استفاده از زور برای به اشغال سرزمین ها ونقض تمامیت ارضی یا استقلال سیاسی انها خودداری کنند.
• تمام کشورها باید مطابق با اهداف و اصول منشور سازمان ملل اقدام کنند.
• اجرای کامل توافق غلات برای اطمینان از تامین مواد غذایی و کود از روسیه و اوکراین.
• نکوهش استفاده از تسلیحات هسته ای یا تهدیدات مرتبط .
• به رسمیت شناختن تفاوت دیدگاه ها و ارزیابی ها از وضعیت اوکراین در میان اعضا .
• دعوت برای اصلاح سازمان تجارت جهانی WTO) )
• دعوت به فراگیری و شفافیت بیشتر در سیستم چندجانبه
• تعهد به ارائه حمایت اجتماعی جهانی و رسیدگی به کمبود مهارت های جهانی واعلام آمادگی برای تسهیل تبادل تجربه در زمینه بازسازی زیرساخت‌ها پس از بلایای طبیعی .
• بازسازی سی درصد از اکوسیستم های تخریب شده تا سال 2030. در نشست G20، یک یادداشت تفاهم در خصوص کریدور اقتصادی جدید، (هند-خاورمیانه-اروپا) به امضا رسید که ترانزیت تجاری میان کشورهای اروپایی، رژیم صهیونیستی، اردن، اعراب خلیج‌فارس و هند را برقرار خواهد کرد،
بایدن رییس جمهور آمریکا، محمد بن سلمان ولیعهد سعودی و مودی نخست وزیر هند پس از اعلام رسمی برنامه های ایالات متحده، هند، عربستان سعودی، امارات متحده عربی، فرانسه، آلمان، ایتالیا و اتحادیه اروپا برای ایجاد این کریدور (که ایران وچین را دور می زند) با یکدیگر دست دادند.
این کریدور ریلی و کشتیرانی امکان تجارت بیشتر بین کشورها از جمله محصولات انرژی را فراهم می‌کند. همچنین می‌تواند یکی از جاه‌طلبانه‌تر برنامه‌ها برای مقابله با برنامه عظیم زیرساختی کمربند-جاده چین باشد، که از طریق آن تلاش کرده است تا بیشتر بخش‌های جهان را به چین متصل کند.
