در آستانه برگزاری نشست دوره ای سران بریکس در آفریقای جنوبی، آقای ولادیمیر پوتین رئیس جمهور فدراسیون روسیه طی تماس تلفنی مهمی در پنج شنبه 26 مرداد، با همتای خود آقای ابراهیم رئیسی، رئیس جمهور اسلامی ایران، مجددا بر عزم روسیه برای توسعه همکاری های همه جانبه در فرمت های دو و چند جانبه مانند شانگهای و تلاش و کمک روسیه برای عضویت ایران در بریکس، تاکید نمود.
این مسئله در شرایطی که دولت سیزدهم با اتخاذ دیپلماسی متوازن به منظور مقابله با سیاست های تحریمی، فشارهای متعدد، کارشکنی ها، بدعهدی ها، سراب ها و دروغگویی های دهها ساله آمریکا و تروئیکای اروپایی و شیطنت های جریان غربگرا و عناصر انگلیسی، مسیر جدیدی در ورود به ائتلاف های بسیار مهم جهانی در نظم جدید برای خود بر مبنی انتظاراتی مشخص طراحی نموده از ابعاد بسیار مهمی حائز اهمیت و توجه است.
واکنش شتابزده و عصبانیت ودانت پاتل معاون سخنگوی وزارت خارجه آمریکا از گفتگوی تلفنی آقای پوتین با آقای رئیسی و حمایت برادرانه روسیه از عضویت ایران در بریکس، گویای اهمیت این رخداد برای ایران و نگرانی غرب از دستاوردهای این ائتلاف بسیار مهم جهانی برای ایران که دستاورد و نتیجه توسعه مناسبات تهران و مسکو است می باشد.
در این میان و با توجه به استقبال و درخواست مستقیم بیش از 45 کشور جهان مانند ( عربستان، آرژانتین،اندونزی، بلاروس، نیکاراگوئه، تایلند، ترکیه، اروگوئه، مالزی، سنگال، تونس، اروگوئه، قزاقستان و...) خصوصا اقتصادهای برتر آسیای پاسفیک معروف به چهار ببر آسیا و... بیانگر استقبال جامعه جهانی از این ائتلاف مهم که در سال 2006 برای نخستین بار با پیشنهاد فدراسیون روسیه برای مقابله با سیاست های یکجانبه گرایانه آمریکا در سازمان توسعه تجارت جهانی، بانک جهانی و اتخاذ سیاست های ناعادلانه گروه هفت علیه سایر اقتصادها و به عبارتی سوء استفاده غربی ها از ابزار اقتصاد برای سایر ملل ، طراحی و تدوین گردید است.
در همین راستا تبیین چند نکته بسیار مهم ضروری است:
همانطور که اشاره شد بریکس پیشنهاد و ابتکار فدراسیون روسیه بود و نخستین اجلاس این سازمان چند جانبه نه صرفا اقتصادی، بلکه هویتی، سیاسی، اجتماعی با ابزار قدرتمند اقتصاد و ائتلاف، در سال 2009 در یکاترینبورگ روسیه برگزار و سران بریکس، ریل گذاری های مهمی به منظور برابری اقتصادی برای اعضا و سایر ملل متحد، که همسو با سیاست های همگرای اقتصادی مشارکت جویانه و همکارانه آنها باشند طراحی نموند.
پس از اجلاس پیش رو در آفریقای جنوبی، ریاست دوره ای بعدی و اجلاس آینده 2024 با روسیه است و در شهر کازان برگزار خواهد گردید، از هم اکنون آقای یوری اوشاکوف، دستیار ویژه رئیس جمهور روسیه مسئولیت سازماندهی اجلاس آینده را بر عهده گرفته که بیانگر اهمیت برنامه های پیش روی بریکس برای اعضای فعلی و اعضای جدید است.
به عبارتی فدراسیون روسیه یکی از اعضای کلیدی، موثر، تاثیر گذار، تصمیم گیر و تصمیم ساز در این ائتلاف بسیار مهم چند جانبه جهانی است و هر آنچه همگرایی و هماهنگی ایران با روسیه عمیق تر و بیشتر باشد در روند عضویت و فعالیت های آینده ایران در بریکس تاثیر گذار خواهد بود مانند آنچه در عضویت ایران در شانگهای گذشت.
در این راستا ضروری است توجه گردد تروئیکای اروپایی و عناصر پیاده نظام آمریکا و انگلیس، شدیدا از منافع عضویت ایران در بریکس پس از شانگهای به عنوان دو سازمان بسیار مهم جهانی و اثرات آن بر کاهش تحریم های غیر قانونی غرب بر ملت ایران، هراسان و نگران هستند و به همین دلیل از هر روشی به منظور تخریب ، شایعه سازی، دروغ پراکنی و... علیه روسیه در ایران به منظور ایجاد اختلاف میان تهران و مسکو بهره گرفته و خواهند گرفت که ضروری است قاطعانه با این سیاست های تخریبی طولانی مدت جریان وابسته به غرب مقابله گردد.
با توجه به اعمال سیاست های تحریمی غیر قانونی مالی علیه سیستم پولی ایران و فشار غرب به منظور اخلال در شبکه مالی و کاهش ارزش پول ملی ایران، در صورت تکمیل فرایند عضویت تهران در بریکس، تهران می تواند از فرصت های متعدد مالی بریکس مانند ابتکار عمل مهم بانک توسعه بریکس بهره مند گردد.
بانک توسعه بریکس، که به منظور حمایت از اعضا و کمک به توسعه زیر ساخت های مختلف اقتصادی و اجتماعی اعضاء طراحی گردیده در اعطای وام های قابل توجه آسان و بازپرداخت مناسب نقش ویژه ای در بریکس دارد و منجر گردیده کشورهای مختلف جهان به علت شرایط مناسب این بانک ترجیح به دریافت خدمات آن به جای صندوق بین المللی پول و بانک جهانی به واسطه بازپرداخت های سنگین بانک جهانی و مثال معروف ( بدهکاری همیشگی جنوب به شمال) نمایند. در همین راستا است که آرژانتین امروز شدیدا به دنبال دریافت این وام از بریکس است .
در حالی که در اجلاس سال 2014 میان وزرای دارایی و روسای بانک های مرکزی بریکس، رایزنی و طراحی برای ایجاد یک سیستم مالی چندجانبه بانکی و تبادلاتی بین اعضا با عنوان BRICS Payبه بحث و توافق رسید، رسما در سال 2019 این سیستم در بخش قابل توجهی از مبادلات آزمایش و شروع به کار نمود و امروز به صورت عملی بحث نهایی ایجاد واحد پولی بریکس و تسویه حساب های بین المللی بین اعضا به عنوان جایگرین دلار و مقابله با سیاست های اهرم فشاری دلار و تحریم ها مورد توجه قرار گرفته، این فرصت با توجه به شرایط تحریمی اقتصادی ایران نیز مسئله بسیار قابل توجه و به نفع تهران در حوزه اقتصاد ضد تحریمی است.
امروز صرفا و فقط با پنج عضو اصلی، جایگاه بریکیس در اقتصاد جهانی و تولید ناخالص داخلی بیش از 25 درصد اقتصاد و بازار جهان و در حوزه جمعیت 43 درصد جمعیت جهان و همچنین منابع قابل توجه زیر زمینی و موقعیت های مهم ژئوپلتیکی و ... است، این مسئله در حالی است که با عضویت اعضای جدید این رقم به میزان قابل توجهی افزایش خواهد یافت و یک نمونه کم نظیر جهانی خواهد گردید و بازی برد برد برای همه اعضا و خصوصا ایران خواهد گردید.
یکی از محورهای مهم و قابل اهمیت در بریکس، مسئله ترانزیت ارزان، امن و سریع برای اعضا است، مسئله ای که با همکاری برادرانه روسیه با ایران در تکمیل حلقه مفقوده راه گذر شمال- جنوب، می تواند فصل جدیدی در حوزه بهر برداری ایران از فرصت ژئوپلتیکی و ترانزیتی اش باشد و اتفاقا یکی از محورهای گفتگوی آقای پوتین با آقای رئیسی نیز بود و علاوه بر آنکه بیانگر دوستی صادقانه و همگرایانه مسکو با تهران می باشد در صورت نهایی شدن و عدم اخلال همیشگی غرب و غربگرایان، منافع چشم گیری برای ملت ایران و سایر کشورهای منطقه نیز خواهد داشت و جایگاه تهران را در شانگهای و بریکس به صورت قابل توجهی در حوزه ترانزیتی نیز تقویت خواهد نمود.
در مجموع و به اختصار با توجه به اهمیت بریکس نه تنها به علت وجود اقتصادهای نوظهور جهان بلکه ابرقدرتهای بزرگی همچون روسیه و چین و راهبرد مناسب طراحی شده توسط شورای روسای این سازمان در مدت کوتاهی توانسته جایگاه مهمی در جامعه جهانی باز نماید و مورد توجه سایر ملل متحد قرار گیرد، خصوصا سند استراتژیک توسعه اقتصادی بریکس 2025 که شامل سه بلوک : تجارت همگرایانه اعضا و کشورهای دوست، سرمایه گذاری مالی برای توسعه پایدار و توسعه زیر ساخت اقتصاد دیجیتال ، منجر شده در کنار سایر موارد ضمن آنکه جذابیت جهانی بریکس برای ملل متحد شدیدا افزایش یابد، نقطه مهمی بر پایان هژمونی غرب و ساختارهای مالی انحصارگرایانه ، استثمار گونه و یک جانبه گرایانه غرب نیز باشد.
