گزارش و تحلیل

تاثیر سخنان بهروز کمالوندی بر روابط آژانس با ایران

© AP Photo / Ronald ZakIranian flag
Iranian flag - اسپوتنیک ایران  , 1920, 17.06.2023
اشتراک
با توجه به صحبت های بهروز کمالوندی، سخنگوی سازمان انرژی اتمی ایران که اعلام کرد، ایران با انتصاب اشخاصی با تابعیت آمریکایییا کانادایی و برخی کشورهای اروپایی به عنوان بازرسان آژانس موافق نیست و آنها را برای نظارت بر تاسیسات هسته ای خود نمی پذیرد.
در این رابطه اسپوتنیک با حسن بهشتی پور تحلیل گر و پژوهشگر سیاسی گفتگو می کند و به سوالات خبرنگار اسپوتنیک پاسخ می دهد.
منطق چنین موضعی از ایران در چیست؟ و چرا ایران چنین موضعی رو اتخاذ کرده است؟
حسن بهشتی پور : بازرسان آژانس انرژی اتمی متعهد به سیاست های آژانس هستند، نه سیاست های کشوری که تابعیتش را دارند.ممکن است به دلیل مشکلات سیاسی با آمریکا از نظر صدور ویزا برای برخی شهروندان آمریکایی مشکلی وجود داشته، و همچنین در مورد ایران هم در چهارچوب ام-پی-تی همانند دیگر کشورهایی که زیر نظر آژانس بین المللی انرژی هسته ایی فعالیت دارند، در نهایت خود آژانس تعیین کننده بازرسان خواهد بود. کشوری میتواند به فرض مثال ویزا برای بازرس مورد نظر صادر نکند و دلایلی خاص بیاورد،اما اینکه واقعا به طور مثال ایران بگوید که ما به بازرسانی که تابعیت کشورهای آمریکا و یا اروپا را داشته باشند اجازه ورود نمیدهیم نخستین بار هست که همچین چیزی را می شنوم.

طبق پروتکل ها و تاسیسات اجرایی تا به حال همکاری ها به این گونه انجام می شده است و مشکلی در ورود بازرسان نبوده مگر آنکه در بحث روادید مشکلی پیش بیاید.

خبرنگار اسپوتنیک در سوال بعدی میپرسد که چرا ایران با اجازه ورود بازرسان از کشور های نامبرده مخالف است و آیا ایران زیانی و یا تجربه منفی در رابطه با برنامه هسته ایی خود توسط بازرسان دیده است؟
این تحلیلگر سیاسی در پاسخ می گوید: حتما همچین چیزی وجود داشته،به طور کلی فعالیتهای آژانس با توافق طرف میزبان انجام می شود و معمولا تمامی فعالیت ها به صورت محرمانه خواهد ماند، البته نه به این معنا که موضوعی مخفی بشود، رسانه ایی نمی شود و آژانس به کشور های مورد بازرسی این تعهد را می دهد که اطلاعات جنبه محرمانه داشته باشد، همه چیز زیر نظر آژانس بوده، آژانس مطلع است ولی این اطلاعات به صورت رسانه ایی انتشار نمی یابد.
همانطور که بنده اطلاعات محرمانه را در دست ندارم و فقط مواردی که توسط رسانه های غربی انتشار پیدا میکند، مثل موردی که یکی از بازرسان آژانس خانمی بوده که قصد ورود به همراه وسیله ای غیر مجاز به تاسیسات هسته ایی ایران را داشته و در هر صورت به درخواست ایران این بازرس را تغییر دادند.اما اینکه بارها قبلا همچین مواردی تکرار شده باشد را اطلاع ندارم.
Иранская атомная станция в Бушере - اسپوتنیک ایران  , 1920, 06.06.2023
ترویکای اروپایی اقدامات داوطلبانه ایران در چارچوب توافق با آژانس را کافی نمی داند
اما به طور کلی اطلاعات باید به صورت محرمانه نزد آژانس باقی بماند و نباید اطلاعات بدست آمده را به دشمنان ایران همچون اسرائيل که در ترور شهید فخری زاده و یا حمله به نطنز و چندین مورد دیگر دست داشته اند را بدهد، شاید دلایل ایران برای همچین موضعی از این دست موارد باشد که باز هم تکرار میکنم بنده فقط اطلاعاتی را دارم که در عموم منتشر شده باشد.
چه تأثیری بر تعامل با آژانس بین‌المللی انرژی اتمی و موضوع حل و فصل برنامه هسته‌ای و سرنوشت برجام خواهد داشت؟
حسن بهشتی پور تحلیل گر سیاسی در پاسخ به آخرین سوال می گوید : به هر حال واقعیت این است که آژانس به ادامه همکاری با ایران نیازمند است، چون در غیر اینصورت کنترل و بازرسی نمی تواند انجام دهد، ایران هم به همکاری و بازرسی کارشناسان آژانس احتیاج دارد، مشروعیت فعالیت های صلح آمیز هسته ای ایران منوط به گزارش های بازرسان آژانس هست. آژانس بین المللی انرژی هسته ای تنها نهاد ناظر بر فعالیت های صلح آمیز هسته ای کشورهاست، و نهاد دیگری وجود ندارد.
بنابراین من فکر میکنم که این یک نیاز متقابل است. آژانس باید همکاری لازمه را با ایران داشته باشد به گونه ای که بازرسانی را انتخاب بکند که باعث حساسیت ایران و باعث بروز مشکلات نشود.آژانس باید به حداقل تعهدات حرفه ای خود در چهارچوب فنی و حقوقی اساسنامه و پیمان ام پی تی پایبند باشد .
او افزود : اگر در این چهارچوب رفتار شود بنده بعید می دانم که برای ایران و یا آژانس مشکلی پیش بیاید، اما زمانی که خارج از چهارچوب رفتار شود و احیانا کار درز اطلاعات صورت بگیرد باعث سوء تفاهم ها و بدبینی ها می شود. بنابراین هم آقای کمالوندی هم آژانس میدانند که با تفاهم می شود به حل مسائل باقی مانده دست یافت، که در این مورد می توان گفت 2 مورد حل شده و 2 موضوع دوغوزآباد و ورامین باقیست که اگر اراده کافی از طرف آژانس باشد این موارد نیز حل خواهد شد.
نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала