گزارش و تحلیل

توافقنامه عادی سازی روابط ایران و عربستان: آهنگ ناقوس مرگ یکه تازی آمریکا در منطقه

© Photo / IRNAایران و عربستان سعودی
ایران و عربستان سعودی - اسپوتنیک ایران  , 1920, 10.03.2023
اشتراک
اختصاصی
توافقنامه امروز بین تهران و ریاض در پکن صفحه جدیدی را در روابط متقابل کشورهای منطقه خلیج فارس باز می کند.
امروز در پکن در نتیجه ملاقات سه جانبه دریابان شمخانی دبیر شورای امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران، مساعد بن‌محمد العیبان وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و همچنین با مساعدت فعالانه وانگ ئی عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین، توافقنامه بین جمهوری اسلامی ایران و سلطنت عربستان سعودی در مورد ازسرگیری روابط دیپلماتیک به امضا رسید.
طرفین توافق کردند که طی مدت دو ماه سفارتخانه های خود در تهران و ریاض را بعد از هفت سال قطعی ارتباطات دیپلماتیک، بازگشایی نمایند.
روزهای تلخ و شیرین ایران و عربستان سعودی - اسپوتنیک ایران  , 1920, 02.11.2022
چندرسانه ای
روزهای تلخ و شیرین ایران و عربستان سعودی + داده نمایی
تا پیش از این، ۵ دور مذاکرات بین عربستان سعودی و جمهورسی اسلامی ایران با میانجگری فعالانه عراق در بغداد و با مساعدت سلطنت عمان برگزار شده بود. این در حالیست که دور شش و نهایی از تاریخ ۶ لغایت ۱۰ مارس ۲۰۲۳ در پکن برگزار شد.
کارشناس در گفتگو با اسپوتنیک در مورد اهمیت این اتفاق برای کشورها، نقش ماینجی چین و چشم اندازها برای کشورهای منطقه اظهار نظر کردند.
ولادیمیر ساژین همکار علمی ارشد مرکز مطالعات کشورهای خاورمیانه و خاور نزدیک دانشکده شرق شناسی آکادمی علوم روسیه معتقد است که برقرای روابط بین ریاض و تهران به نوعی ضامن ثبات و امنیت در منطقه خلیج فارس می باشد، جایی که همواره سطح بالایی از تنش وجود دارد:
"ترمیم روابط دیپلماتیک بین تهران و ریاض – یک اتفاق مهم نه تنها برای این دو کشور، بلکه برای ثبات شرایط در خلیج فارس می باشد، در درجه اول و بدون شک در خاور میانه و خاور نزدیک. این نکته که این بیانیه سه جانبه در مورد ازسرگیری روابط دیپلماتیک دوجانبه دقیقا در پکن به امضا رسیده است، خود نیز یک شاخص مهم (برای سیاست بین المللی) به سود چین می باشد. پکن در جهان مواضع بسیار جدی را اتخاذ می نماید و بدون شک در خاورمیانه دو شریک بسیار مهم اقتصادی و سیاسی دارد – این یعنی عربستان سعودی و جمهوری اسلامی ایران. دو سال پیش بود که بین پکن و تهران توافقنامه راهبردی به امضا رسید که در مجموع در برگیرنده بسیاری از زمینه های اقتصادی و تجاری و سرمایه گزاری و نظامی می باشد. ایران برای چین – یک حلقه مهم در همان زنجیری است که پکن مدتهاست آنرا ایجاد می کند: ایده راه تجاری بزرگ که از جمهوری خلق چین از طریق آسیا عملا تا اروپا می رود. این به نوع خود تکرار مسیر ابریشم است. و چین برای این مسئله ارزش خاصی قائل است. به همین دلیل این کشور علاقمند به این است که بین دو شریک مهم آن، ایران و عربستان سعودی، اگر نه روابط دوستانه، حداقل روابط عادی برقرار باشد، که در هر صورت روابطی با حسن همجواری و کاری باشند. این نشانگر این است که جمهوری خلق چین کاملا قادر است و می تواند به شکل موفقیت آمیزی نقش میانجی بین المللی خوب را بازی کند. به همین دلیل چهره بین المللی چین بعد از توافقنامه امروز به مراتب در سراسر جهان رشد خواهد کرد".
Иран и Саудовская Аравия при посредничестве Китая подписали соглашение в Пекине о возобновлении дипотношений - اسپوتنیک ایران  , 1920, 10.03.2023
واکنش ها به ازسرگیری روابط دیپلماتیک ایران و عربستان سعودی - امید در منطقه و خودباختگی در اسرائیل
ولادیمیر ساژین معتقد است که تسریع عادی سازی روابط بین ریاض و تهران تا حدی بدلیل اقدامات واشنگتن در رابطه با عربستان سعودی بوده است: واشنگتن ضمانت های تامین کننده منافع ملی عربستان را در اختیار ریاض قرار نداد، از جمله در مسئله توسعه برنامه هسته ای:
"عربستان سعودی که یکی از متحدین اصلی ایالات متحده آمریکا در منطقه می باشد، تلاش کرد تا ضمانت هایی را از واشنگتن در خصوص بسیاری مسائل سیاسی و نظامی برای دفاع از خود در صورت درگیری نظامی بالقوه با ایران، کسب کند. سعودی ها همچنین از آمریکایی ها این را طلب کردند که به آنها کمک کنند تا برنامه هسته ای صلح آمیز را اجرا کنند. البته که ساخت نیروگاه هسته ای و ایجاد چرخه هسته ای از استخراج اورانیوم تا غنی سازی آن. اگر آمریکایی ها با این دو خواسته ریاض موافقت می کردند، عربستان سعودی بلافاصله موافقتنانه ایجاد روابط دیپلماتیک را با اسرائیل به امضا می رساند. این امر به نحوی به یک سیگنال برای عربستان سعودی شد در مورد اینکه آمریکایی ها قصد ندارند به ما کمک کنند، به همین دلیل ما می بایست به شکلی روابط خود را با رقبا در مقابل ایالات متحده آمریکا، تقویت کنیم. و مهمترین رقیب عربستان سعودی در خاورمیانه بدون هیچ شک و تردیدی، ایران است".
محمد قادری سردبیر آژانس خبری نور نیوز ایران، که به شورای امنیت ملی ایران می باشد، در گفتگو با اسپوتنیک اعلام کرد که توافقنامه امروز در پکن - یک شاخص روشن است که غرب دیگر کاری برای انجام دادن در خاورمیانه ندارد، زیرا دیگر قادر به حل و فصل صلح آمیز هیچ درگیری نمی باشد و بازیگران منطقه ای برای حل هرگونه اختلافات بین خود کاملا خودکفا و مستقل می باشند:
" در چندین ماه گذشته هم ما شاهد این بودیم که بعضا طرف سعودی و طرف ایرانی در رابطه با روند این مذاکرات اظهار نظر می کردند و امروز ما شاهد این بودیم که این اتفاق افتاد. این اتفاق از جهات مختلفی اهمیت ویژه دارد که پس از هفت سال روابط دیپلماتیک دو کشور دارد از سرگرفته می شود. اولا با توجه به اینکه هیچ طرف غربی در این فرایند شرکت نداشته نشان دهنده این است که کشورهای منطقه خودشان می توانند بدون واسطه گری و دخالت کشورهای غربی باهم گفتگو کنند و با هم مناسبات خودشان را تنظیم کنند. در فرایند چند ماه گذشته هم کشور عراق و کشور عمان این وساطت را انجام می دادند که آنها هم کشورهای منطقه هستند یعنی کشور خارج از منطقه ای در این فرایند حضور نداشت. نکته دوم هم این است که این اتفاق دارد یک پیامی را به دشمنان جمهوری اسلامی ایران و دشمنان صلح و امنیت منطقه مخابره می کند که ایران آن چیزی نیست که شما از طریق رسانه ها دارید معرفی می کنید با پروژه ایران هراسی خودتان و سعی می کنید که از ایران یک موجودیت در واقع هراسناک و ترسناک به ملت ها و دولت های منطقه نشان دهید. ایران در رابطه با موضوع منافع ملی و امنیت ملی و منطقه ای خودش که همیشه هم اعلام کرده برای صلح و امنیت پایدار در منطقه تلاش می کند حاضر است که سرمیز مذاکره بشیند و صحبت کند و شما دیدید که این اتفاق رقم خورد و بعد از هفت سال و به امروز به لطف خدا این اتفاق افتاد و توافق برای از سرگیری روابط صورت گرفت. حالا اینکه چرا چین در این دور میزبان بود به خاطر اینکه چینی ها خودشان ابراز تمایل کرده بودند و هم در سفری که آقای شی جین پینگ به ریاض داشت و هم در سفری که ماه گذشته آقای رئیسی به پکن داشت بستر این فضا فراهم شد و چینی ها ابراز تمایل کردند که میزبان دور نهایی این مذاکرات باشند. برای چین به عنوان یک ابرقدرت و یک بازیگر مهم بین المللی و منطقه ای این موضوع اهمیت ویژه ای داشت و هم اینکه مورد توافق دو کشور بود یعنی هم از طرف ایران و هم از طرف عربستان این توافق حاصل شد که چین میزبان دور نهایی این مذاکرات باشد و این اتفاق هم افتاد و این بیانیه سه جانبه امضا شد و امیدواریم که در روزهای آینده فرایند اجرای هم طی شود و دو سفارتخانه در تهران و ریاض دوباره بازگشایی شوند".
وزارت امور خارجه ایران  - اسپوتنیک ایران  , 1920, 10.03.2023
واکنش‌ وزارت خارجه های کشورهای مختلف به توافق میان ایران و عربستان
قادری همچنین تاکید کرد که توافقنامه عادی سازی روابط بین ایران و عربستان سعودی بیش از هر چیز باعث خشم و ناامید اسرائیل شد و برنامه های تل آویو برای ثبات زدایی امنیتی در کشورهای خاورمیانه را بر هم زد:
" با توجه به آن واکنش منفی که نفتالی بنت و یائیر لاپید، نخست وزیران سابق اسرائیل نشان دادند، می تواند با یقین گفت که رژیم صهیونیستی از این توافق بین ایران و عربستان سعودی رضایت ندارند و به شدت نگران هستند. تلاش ویژه اسرائیل طی سالهای گذشته این بوده که با اختلاف افکنی و تعمیق شکاف بین ایران و کشورهای حاشیه خلیج فارس سعی کند که فضا را به نفع خودش مدیریت کند و شما دیدید که در طی این چند سال این اتفاق هم افتاد و از این فضا آنها نهایت استفاده را بردند. متاسفانه رفتار برخی کشورها در منطقه این فضا را برای اسرائیل ایجاد کرده بود که بتواند علیه امنیت منطقه استفاده کند اما این اتفاق که امروز رقم خورد حتما بر مناسبات منطقه ای هم بین ایران و کشورهای منطقه و هم در رابطه با امنیت منطقه و صلح و ثبات در منطقه حتما اثر مثبت خواهد داشت و حتما در بسیاری از مذاکرات قدرت بازیگری اسرائیل را کم خواهد کرد و طبیعتا مناسبات در منطقه غرب آسیا و حاشیه خلیج فارس به سمتی پیش خواهد رفت که بدون ورود و مداخله کشورهای غربی و محوری که دوست ندارد جهان عرب و جهان اسلام به صورت متحد در منطقه عمل کنند طبیعتا این فضا برای آنها تنگ خواهد شد و فضایی که به نفع ملت های منطقه خواهد بود بر اثر این توافق تقویت می شود".
نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала