غرب هم خدا را می خواهد و هم خرما: هم برنامه هسته ای ایران محدود شود و هم اعتیاد به تحریم از بین نرود
22:50 14.12.2022 (بروز رسانی شده: 14:54 15.12.2022)
© Sputnik
اشتراک
ژوزپ بورل مسئول سیاست خارچی اتحادیه اروپا ضمن بی جایگزین خواندن برجام، خواستار ترمیم آن شد.
ژوزپ بورل مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا روز دوشنبه و در پایان نشست وزرای امور خارجه 27 کشور عضو اتحادیه اروپا بار دیگر با متهم کردن جمهوری اسلامی ایران به سرکوب شهروندان و حقوق بشر و نیز ارسال وهواپیماهای بی سرنشین به روسیه جهت استفاده در مناقشه اوکراین تلاش کردن مسئله برجام را از این اتهامات علیه ایران مجزا نماید و بر اراده طرف غربی جهت ترمیم این توافق تاکید کرد.
وی در کنفرانس مطبوعاتی خود اظهار داشت: "می خواهم به وضوح برنامه هسته ای ایران و تصمیم شورای اتحادیه اروپا در خصوص نقض حقوق بشر و ارسال پهپادها را از هم مجزا سازم. البته که این امر بهترین فضا را در روابط بین اتحادیه اروپا و ایران ایجاد نمی نماید. اما برجام رابطه بین ایران و اتحادیه اروپا نیست، این مسئله در ورای روابط دوجانبه قرار دارد. ما می بایست برای بخشیدن جان دوباره به این معامله تلاش کنیم".
نکته قابل تامل در خصوص رویکرد همیشگی هویج و چماق غرب در خصوص طرفین مقابل و بویژه ایران این است، که غرب از هر بهانه ای برای اعمال محدودیت و فشار استفاده می نماید و خود آن زمینه را برای این اعمال فشارها ایجاد و آنرا تقویت می نماید و تلاش می کند به زعم خود با قرار دادن طرف مقابل در موقعیت ضعف و اضطرار تمامی امتیازات مورد نظر را از وی گرفته و هیچ چیزی در مقابل در اختیار او نگذارد. این مطلب به وضوح در رویکرد و عملکرد غرب در رابطه با ایران مشخص می باشد و کافیست کمی با اصل این ماجرا آشنا بود.
البته مقامات جمهوری اسلامی ایران نیز که طی بیش از 40 سال با این سیاست دست و پنجه نرم کرده اند، تحت تاثیر این بازی تکراری قرار نگرفته اند از روز اول دولت ابراهیم رئیسی، به دفعات بر عزم جدی خود برای به ثمر رساندن سرنوشت برجام و دستیابی به گزینه مرضی الطرفین برای ازسرگیری اجرای توافق تاکید کرده اند.
این در حالیست که در همین چند وقت اخیر مسئولین مختلف هدایت کننده سیاست خارجی ایالات متحده آمریکا اعلام کرده اند که در شرایط کنونی تمرکز آمریکا بر مسئله برجام نیست و بحث هایی همچون حمایت ایران از روسیه در مناقشه اوکراین و بحث حقوق بشر نکاتی هستند که دولت بایدن بر آنچه "ایجاد مانع و جلوگیری" از ایران برای انجام آنها می نامد، تمرکز بیشتری دارد.
در اینجا نگاهی مختصر به برخی نشانه های بارز این سیاست قدیمی که بواسطه شرایط نوین جهانی جامه جدید بر تن کرده است، می اندازیم:
در دوران ریاست جمهوری اوباما و در اوج مذاکرات دولت حسن روحانی با غرب برای دستیابی به توافق و در زمانی که آمریکا نشان می داد که دولت آن برای دستیابی به یک میراث سیاست خارجی در تلاش است، اروپا و در راس آن فرانسه نقش پلیس بد که زیر بار گزینه های روی میز نمی رفت را بازی می کرد، تا امتیازات گرفته شده فراوان و امتیازات ارائه شده حداقلی باشند؛
در زمان اجرای برجام در اواخر دوران اوباما و اوایل دولت ترامپ بازی بدین شکل اجرا شد که چون آمریکای بسیاری از معافیت های مورد توافق در برجام را اجرا نمی کند، بسیاری از شرکت های اروپایی از ورود به بازار ایران هراس دارند. در آن زمان تعهدات ایران تمام و کمال ایجاد می شد، اما در پاسخ امتیازات ایران نصفه و نیمه در اختیارش قرار می گرفت؛
در دوران ترامپ و زمان خروج آمریکا از برجام و اعمال سیاست حداکثری، اروپا بغیر از اتخاذ ژست زیبای همراهی با ایران و نکوهش دولت ترامپ قدم از قدم برای نجات معامله هسته ای بر نداشت و همه چیز را به بیانیه های بی رمق و ریاکارانه خود محدود کرد؛
زمانی که ایران اما دست به اقدامات توجیهی در پاسخ به رویکرد خصمانه ترامپ و بی خاصیت اروپا برای به توازن رساندن تعهدات خود و طرف مقابل در برجام زد، لحن صدای اروپا تغییر کرد و اینبار ایران برای انجام چنین اقداماتی سرزنش و تهدید شد؛
در آغاز دولت بایدن که میل خود برای از سرگیری توافق را بدلیل تعهدش به ثبات در منطقه و پایبندی به رژیم عدم توسعه سلاح های هسته ای در جهان می نامید، غرب جبهه جدید خود را به تدریج ترسیم کرد: آمریکا مایل به توافق است و ایران با توقعات غیر واقعی خود مانع دستیابی به آن می باشد. انگار نه انگار که تا دیروز اصلا ماسکهای روی صورت کاملا در تضاد با نقش های جدید می باشند؛
پس از چند دور مذاکرات برای از سرگیری اجرای تعهدات در قالب برجام و زمانی که همه از اجرای قریب الوقوع توافق صحبت می کردند، آمریکا از دادن ضمانت به ایران برای عدم خروج از برجام سر باز زد. اینبار اما برای حفظ ظاهر روسیه که حامی همیشگی ایران در مذاکرات بود، تبدیل به مخل توافقات شد و علت بی نتیجه ماندن مذاکرات تقاضای روسیه برای ضمانت بهره مندی از توافق در برابر تحریم های غرب لقب گرفت؛
این سناریو هم دیری نپایید و مقامات ایرانی و روس به دفعات آنرا رد کردند و بعدا حتی آمریکایی ها نیز (به ناچار) آنرا حل و فصل شده نامیدند تا باز سر پیکان تقصیرها به سمت ایران برگردد. اینبار موضوع ارسال پهپادهای ایرانی به روسیه جهت استفاده در عملیات ویژه نظامی روسیه در اوکراین علت بی علاقگی و ناچاری غرب برای عدم توافق عنوان شد؛
آخرین گزینه نیز بحث سرکوب معترضان و مسئله حقوق بشر در ایران بود که به گفته مقامات ایرانی کشورهای غربی به شکل علنی و غیر علنی با موضع گیری ها، تامین مالی، اعزام شهروندان خود (غالبا دو تابعیتی ها) به ایران با هدف هدایت اعتراضات به سمت اغتشاشات و ... از ریختن هیزم در آتش اعتراضات فرو نگذاشتند تا بیشترین فشار را در داخل و در عرصه بین المللی به دولت ایران وارد سازند.
نگاهی گذرا به نکات مورد اشاره در بالا و تحریم ها، محدودیت ها و فشارهای اعمال شده بواسطه آنها علیه ایران که همواره آمریکا و اتحادیه اروپا در آن نقش پلیس خوب و بد را بین هم رد و بدل می کنند، خود بیانگر عمق سخنان و رویکرد واقعی پنهان شده در این مواضع جدید مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا می باشد.
نتیجه منطقی از اظهارات بیان شده ژوزپ بورل احتمالا یک چیز می باشد: دور جدید فشار و ایجاد هزینه برای ایران در حال به پایان رسیدن می باشد و زمان آن رسیده که بار دیگر شانس خود برای تحمیل خواسته ها به تهران را محک بزنیم.
باید دید که اینبار این قطار آیا به سر منزل مقصود خواهد رسید یا خیر؟
