نقش آمریکا در به هم زدگی روابط ایران و اوکراین
© AP Photo / Efrem Lukatsky
اشتراک
اقدام اخیر کی یف جهت لغو اعتبارنامه سفیر ایران در اوکراین و تقلیل سطح روابط دیپلماتیک با تهران به بهانه تحویل پهپادهای ایرانی به روسیه برای مقابله در میدان جنگ با نیروهای اوکراینی بدون پاسخ جمهوری اسلامی نمانده است.
به گزارش اسپوتنیک، ناصر کنعانی سخنگوی وزارت امور خارجه ضمن ابراز تأسف از تصمیم دولت اوکراین در مورد روابط دیپلماتیک با جمهوری اسلامی ایران، این تصمیم را براساس گزارش‌های تائید نشده و ناشی از فضا سازی رسانه ای طرفهای خارجی دانست.
قبلا مقامات اوکراین و آمریکا ایران را متهم کردند که برای عملیات نظامی روسیه در اوکراین پهپاد تامین می‌کند، اما تهران این ادعا را تکذیب کرده است.
سخنگوی وزارت امور خارجه ایران انجام اقدام متناسب از سوی ایران در واکنش به تصمیم دولت اوکراین را مورد تاکید قرارداد و به دولت این کشور توصیه کرد از تاثیر پذیری از طرفهای ثالث که به دنبال تخریب روابط دو کشور هستند، اجتناب کند.
خبرگزاری اسپوتنیک در مصاحبه با آقای احسان تقوایی، كارشناس مسايل روسيه و فعال رسانه ای ايران
به بررسی ابعاد و دلایل این سیاست غیردوستانه اوکراین و اقدامات احتمالی ایران پرداخته است.
آیا کشورهای خارجی ممکن است پشت این قضیه باشند؟
از آغاز تحولات اوکراین در جهان شاهد فضای چند قطبی بودیم، بعضی از کشورها حمایت خود را از اوکراین اعلام کردند یعنی کشورهای غربی، عضو اتحادیه اروپا و ناتو. برخی دیگر حامی روسیه بوده و هستند. جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت استراتژیکی که دارد از همان ابتدا اعلام کرد که در تعارض بین روسیه و اوکراین بی طرفی را پیشه می کند و برای هیچ کدام از طرف های درگیر وارد این تعارض نمی شود. اما مسئله ای که از همان آغاز بیشتر مشهود بوده، جنگ تبلیغاتی است تا جنگ نظامی. تبلیغاتی که از سوی رسانه های غربی در ارتباط با این در گیری اتفاق افتاده بسیار فراتر از مواردی بوده که پیشتر مشاهده شده است. از همان آغاز کشورهای غربی چون با ایران هم زاویه داشتند این اتهام را به جمهوری اسلامی وارد می کردند که به نفع روسیه موضع می گیرد.
از آغاز تحولات اوکراین در جهان شاهد فضای چند قطبی بودیم، بعضی از کشورها حمایت خود را از اوکراین اعلام کردند یعنی کشورهای غربی، عضو اتحادیه اروپا و ناتو. برخی دیگر حامی روسیه بوده و هستند. جمهوری اسلامی ایران به دلیل موقعیت استراتژیکی که دارد از همان ابتدا اعلام کرد که در تعارض بین روسیه و اوکراین بی طرفی را پیشه می کند و برای هیچ کدام از طرف های درگیر وارد این تعارض نمی شود. اما مسئله ای که از همان آغاز بیشتر مشهود بوده، جنگ تبلیغاتی است تا جنگ نظامی. تبلیغاتی که از سوی رسانه های غربی در ارتباط با این در گیری اتفاق افتاده بسیار فراتر از مواردی بوده که پیشتر مشاهده شده است. از همان آغاز کشورهای غربی چون با ایران هم زاویه داشتند این اتهام را به جمهوری اسلامی وارد می کردند که به نفع روسیه موضع می گیرد.
در این چند ماه اخیر بحثی که مطرح شد و هنوز راستی آزمایی نشده، اینکه ایران پهپادهایی به روسیه داده و روسیه از این پهپاد ها علیه اوکراین در این جنگ استفاده می کند. تبلیغات های این چنینی باعث شد که مقامات اوکراین تحت تاثیر قرار بگیرند و اعلام کنند که خواستار کاهش روابط با ایران هستند. هر چند که این تبلیغات از طرف ایران بارها رد شده است، اما به دلیل تحت تاثیر قرارگرفتن مقامات کی یف از سوی غرب، در این مقطع زمانی اعلام کردند که خواستار کاهش رابطه هستند. هدف اصلی این است که به جمهوری اسلامی ایران فشار بیاورند تا از حمایت ضمنی یا به قول خودشان حمایت تسلیحاتی از روسیه را کم کنند.
یکی از اهداف کشورهای غربی فارغ از درگیری که وجود دارند می خواهند روسیه و ایران را از هم دور کنند. پس به ایران فشار می آورند و ممکن است بعد از اوکراین هم کشورهای دیگر این مسیر را طی کنند. اوکراین تنها یک بازیگر است و نیات کشورهای غربی را دنبال می کند.
چه کشورهای دیگری ممکن است به نفع غرب با بهانه های مختلف برای تقلیل روابط دیپلماتیک با ایران اقدام کنند؟
جمهوری اسلامی ایران از این موضوع استقبال نمی کند که روابطش را با کشورها کاهش دهد، چه کشورهایی در سمت غرب و چه شرق. جمهوری اسلامی ایران خواهان یک سیاست خارجی پویا است. اما به دلیل تعارضاتی که در نظام بین الملل پیش آمده و در مقطع کنونی شاهد تنش بین کی یف و مسکو هستیم، ممکن است اعمال فشار انجام شود. قاعدتا کشورهایی تحت تاثیر غرب قرار می گیرد که همسو با آنها هستند. به طور مثال کشورهای حوزه اوراسیا یا مثلا کشور ارمنستان چنین کاری نخواهد کرد. چون کاهش روبط دیپلماسی به ضرر خود هر دو کشور است.
جمهوری اسلامی ایران از این موضوع استقبال نمی کند که روابطش را با کشورها کاهش دهد، چه کشورهایی در سمت غرب و چه شرق. جمهوری اسلامی ایران خواهان یک سیاست خارجی پویا است. اما به دلیل تعارضاتی که در نظام بین الملل پیش آمده و در مقطع کنونی شاهد تنش بین کی یف و مسکو هستیم، ممکن است اعمال فشار انجام شود. قاعدتا کشورهایی تحت تاثیر غرب قرار می گیرد که همسو با آنها هستند. به طور مثال کشورهای حوزه اوراسیا یا مثلا کشور ارمنستان چنین کاری نخواهد کرد. چون کاهش روبط دیپلماسی به ضرر خود هر دو کشور است.
اقدام متقابل ایران در این خصوص چه خواهد بود؟
در عرف دیپلمالتیک همیشه این موضوع وجود داشته. وقتی کشوری روابط دیپلماتیک خود را کاهش می دهد، آن کشور هم به طور متقابل رفتار تلافی جویانه خواهد داشت. قبلا هم شاهد بودیم که تنشی بین روسیه و آمریکا یا روسیه و انگلستان پیش می آمده و از آن سو کشورهای غربی تعداد دیپلمات های خود را در روسیه کاهش می دادند. الآن هم همانطور که سخنگوی وزارت خارجه ایران بیان داشت، به احتمال زیاد سطح روابط دیپلماتیک را کاهش داده و برخی از دیپلمات های اوکراینی را از سفارت این کشور در ایران اخراج کنند.
ممکن است حتی سطح روابط بین ایران و اوکراین در صورت افزایش تنش به سطح سفیر به سطح کاردار تنزل پیدا کند.
