اسپوتنیک - طبق بر آورد برخی متخصصین محیط زیست همین دو سه ماهی که بسیاری از کشورهای صنعتی جهان در قرنطینه بودند کره زمین توانست نفس راحتی بکشد و یکی از تحلیل های محیط زیستی که می خواندم متخصص آن اظهار می داشت همین چند ماه حدود صد سال از ضررهایی را که انسان به کره زمین زده بود را جبران کرد.
البته بر اساس همین گزارش انسان بیش از بیست وپنج هزار سال است که به کره زمین ضرر می زند واین صد سال عدد بزرگی به حساب نمی آید.
البته چون متخصص محیط زیست نیستم خیلی در این زمینه نمی خواهم بحث کنم ولی اتفاقی که در کشور خودم پیش آمد و برایم ملموس بود را دوست داشتم مطرح کنم.
زمانی که ویروس کرونا شروع کرد به انتشار نه فقط ماسک و لوازم بهداشتی نایاب شد بلکه قیمت آنها به صورت تصاعدی چندین برابر رشد کرد.
ایران نه فقط در زمینه ماسک و لوازم بهداشتی دچار کمبود شده بود بلکه حتی در زمینه کیت های تشخیص کرونا و ... با کمبود شدید مواجه بود. به یک باره یک حرکت خود جوش یا به قول معروف جهادی شروع شد که طی حدود دو سه ماه به یکباره تولید ماسک و لوازم بهداشتی و حتی کیت های تشخیص کرونا و... آنقدر زیاد شد که ایران امروزه نه فقط دیگر به این ملزومات نیاز ندارد بلکه حتی شروع به صادرات آنها کرده است.
یکی از دوستانم که در زمینه صادرات فعالیت می کند اظهار می داشت جزو معدود کالایی که بسیاری از کشورها امروزه علیرغم همه تحریم های آمریکا بر علیه ایران حاضر هستند نقدا از ایرانی ها خریداری کنند و هیچ توجهی به تحریم های آمریکا ندارند همین تولیدات می باشد.
وی اظهار می داشت: نه فقط وارد کننده های کشورهای اروپایی که حاضر نبودند یک چوب کبریت از ایران بخرند بلکه حتی خود آمریکایی ها هم با شرکت آنها تماس گرفته اند و اظهار داشته اند که هر چه قدر تولید باشد حاضر هستند نقدا بخرند و خودشان مجوز خزانه داری آمریکا برای این مورد را تقبل می کنند تا دریافت کنند.
خداوند متعال در آیه 216 سوره البقره در قرآن کریم می فرمایند :
"...عَسَىٰ أَن تَكْرَهُوا شَيْئًا وَهُوَ خَيْرٌ لَّكُمْ ۖ وَعَسَىٰ أَن تُحِبُّوا شَيْئًا وَهُوَ شَرٌّ لَّكُمْ ۗ وَاللَّهُ يَعْلَمُ وَأَنتُمْ لَا تَعْلَمُونَ..."
شاید انتشار این ویروس به نوعی تلنگری برای ما بود تا متوجه شویم گره مشکل کارهای ما کجا است و چرا ما در بسیاری از صنایع علی رغم اینکه توانمندی های بسیار بالایی داریم نمی توانیم هیچ پیشرفتی کنیم.
شاید این تلنگری برای ما بود که متوجه شویم تسلط بیش از حد دولت بر صنعت و اقتصاد و تجارت چه آسیب هایی را می تواند به ما بزند و اگر این تسلط کاهش یابد چه توانمندی هایی را داریم که می تواند شکوفا شود.
اگر روند کار معمولی بود همین تولید کننده های ماسک و لوازم بهداشتی و کیت های تشخیص کرونا و ... مجبور بودند هر کدام سالها در صف های ادارات دولتی برای دریافت مجوز های لازم بایستند و قطعا بسیاری از آنها شاید در حد 95% یا از دریافت مجوزهای لازم باز می ماندند یا اینکه عطایش را به لقایش می بخشیدند.
حال آنهایی هم که مجوز های لازم را دریافت می کردند بعدها با چالش های عدیده از شهرداری و دارایی و عوارض مختلف گرفته تا رانت خوارانی که با استفاده از امکانات و اختیارات برای آنها سنگ اندازی می کردند مواجه می شدند.
اما طی همین دو سه ماه که هیچ کدام از این موارد وجود نداشت به یکباره با یک حرکت کوچک ایران از وارد کننده برخی از لوازم، نه فقط به تولید کننده بلکه حتی به صادر کننده هم تبدیل شده و تولیدات اش در حد و استانداردی هست که بسیاری از کشورهای جهان که مدعی دارا بودن استاندارد های بالا هستند مجبور شده اند در مقابل ایرانی ها سر خم کنند و از آنها تقاضای خرید داشته باشند.
شاید همین ماجرا جرقه ای باشد که باید زده می شد تا آنهایی که واقعا به دنبال رشد اقتصادی و صنعتی و کشاورزی و ... ایران زمین هستند متوجه باشند راه کارش چیست؛ "صفر کردن تصدی گری دولتی".
در واقع این ساختار تصدی گریهای دولتی را اجانب در زمان قاجار برای سوء استفاده و بهره برداری از امکانات بالقوه و تسلط و کنترل پیشرفت ایرانی ها مردم ایران به ایرانی ها تحمیل کردند و متاسفانه هنوز که هنوز است درگیر این تصدی گری می باشیم و نتوانسته ایم از شر آن خلاص شویم.
یکی از دوستان که تولید کننده تجهیزات کامپیوتر بوده و سالها است تولید خود را به چین منتقل کرده در توجیه کار خود اظهار می داشت ما می توانیم اما برخی هستند که نمی گذارند، در چین هم زمانی همین بوده اما افرادی به قدرت رسیدند که فقط یک کار کردند، گشتند هر جا مانعی بر سر راه کار و کسب مردم بود را برداشتند و همین.
وی تعریف می کرد مجوزهایی که برای دریافت هر کدام از آنها در ایران مجبور بوده سالها دوندگی کند و هزینه کند تا بتواند دریافت کند و بعد متوجه شده که وقتی به دست اش رسیده که دیگر فایده ای ندارد در چین ظرف کمتر از 48 ساعت به او داده اند، و می گفت بعد توقع دارید چینی ها نتوانند به این سرعت رشد کنند.
من خود سال گذشته سفری به چین داشتم ومرا به جایی دعوت کردند که مجوز های کسب و کار به صورت الکترونیکی در آنجا صادر می شود، طبق اظهار نظر مسئولین آنها شما هر مجوزی برای هر کاری که بخواهید به این مراکز مراجعه می کنید همه مراجع دولتی در این مرکز قرار دارند و همه کارها به صورت الکترونیکی آنجا انجام می شود و در حالی که شما در لابی آنجا نشسته اید تا چای یا قهوه خود را میل کنید ظرف یک صبح تا ظهر همه کارهای شما انجام می شود و وقتی بیرون می روید که مجوز لازم برای شروع کسب و کار خود را دریافت کرده باشید.
در واقع نکته اصلی ای که وجود دارد این است که رانت و تصدی گری دولتی بزرگترین مانع بر سر تولید و کسب و کار در ایران است و چه کسی است که در کوچه و بازار نداند که نبود مثلا تعادل در قیمت ماشین به دلیل انحصار هایی است که برخی باند های قدرت در اختیار دارند و با سوء استفاده از بازار بسته ای که ایجاد کرده اند هر بازی ای بخواهند سر مردم می آورند، در حالی که در همه جای جهان فروش ماشین و قیمت آن کاهش شدید یافته در ایران به صورت عجیب و غریب و تصاعدی بالا رفته و در حالی که همه کشورها در چنین شرایطی بلافاصله برای تنظیم بازار زمینه واردات سریع کالای گران شده جهت مهار قیمت ها را فراهم می کنند مشاهده می کنیم که به دلیل نفوذ باند های قدرت چنین اتفاقی در ایران رخ نمی دهد.
قطعا اگر همین رویه، یعنی اینکه دولت کاری به کار تولید نداشته باشد و اجازه دهد مردم خود به صورت خود جوش و بر اساس نیاز بازار هر آنچه بازار نیاز دارد تولید کنند، در مورد مسایل دیگر نیز استفاده شود ایرانی ها این توانمندی را دارند که در مدت کوتاهی همه زمینه های صنعتی و کشاورزی و اقتصادی و خدماتی و ... گرفته به سرعت رشد کنند و کاری کنند که همه تحریم های آمریکا و توطئه های دشمنان خود به خود خنثی گردد.
