اسپوتنیک، اینک تقریبا چهار ماه است که ویروس کرونا در جهان دادو بیداد می کند. سازمان بهداشت جهانی دنیاگیری را اعلام کرده است.
ولادیمیر ساژین خاورشناس مطرح روس و تفسیرگر این آژانس در این رابطه چنین می نویسد: بر اساس داده های روز 17 مارس، تعداد کل موارد ابتلا به کرونا - کوئید 19 در جهان به 182271 نفر در 146 کشور رسیده است که 76٪ از آنها در چهار کشور - چین ، ایتالیا ، کره جنوبی و ایران ثبت شده است. براساس اعلام وزارت درمان، بهداشت و آموزش پزشکی ایران ، در تاریخ 17 مارس ، تعداد عفونت های کرونا ویروس در کشور به تقریباً 16169 نفر رسیده است که 5389 نفر از آنها بهبود یافته اند. تعداد قربانیان به 988 نفر افزایش یافته است.
میزان مرگ و میر در بین کسانی که کرونا گرفتند، متفاوت است. ایران به یکی از قربانیان اصلی کرونا ویروس تبدیل شده است. تعیین دلایلی که برخی از کشورها خطر بیشتر ابتلا به ویروس را دارند، دشوار است ، برخی از آنها بدون در نظر گرفتن فاصله از منبع جهانی این بیماری همه گیر - چین، قربانی این ویروس می شوند.
اما واقعیت این است که در ایران میزان مرگ و میر بسیار بالایی از این ویروس ثبت شده است - 5.2٪. یکی دیگر از ویژگی های این بیماری دنیا گیر در ایران، ابتلای بیماری بسیاری از افراد شریف به آن است، از جمله دو معاون رئیس جمهور، مشاوران ولی فقیه، چند تن از وزیران، معاونان مجلس و بسیاری دیگر از نمایندگان نخبگان. موارد مرگ در میان مقامات عالی رتبه، سیاستمداران ، سفیران ، ژنرال ها و اعضای مجلس شورای اسلامی ثبت شده است.
اپیدمی کرونا ویروس در اواخر ژانویه - اوایل فوریه - در ایران آغاز شد. مرکز شیوع اپیدمی شهر مقدس قم - پایتخت ایدئولوژیک و مرکز معنوی مسلمانان شیعه در سراسر جهان بود.
بسیاری ناظران و دانشمندان سیاسی می پرسند – چرا؟ قم تهران نیست و در آن تعداد زیادی از بازدید کنندگان از مناطق مختلف ایران و جهان با هم مخلوط نمی شوند. ناظران، دانشمندان سیاسی دلیل تبدیل قم به مركز اپیدمی کرونا را این می دانند که تعداد قابل توجهی از چینی ها در آنجا در یك فضای محدود متمرکز شده اند. در قم در یکی از مهمترین مؤسسات آموزشی مذهبی ایران - دانشگاه بین المللی المصطفی ، که بیش از 40 هزار نفر در آن مشغول به تحصیل هستند ، بیش از 700 نفر از آنها چینی هستند.
قابل توجه است که در چین حدود 40 میلیون مسلمان بسر می برند که حدود چهار میلیون نفر آنها شیعه (عمدتاً اسماعیلیان) هستند. تهران بدون تجاوز به حق حاکمیت چین، خیلی با دقت، آرام و هدفمند سیاست خود را در بین مسلمانان چین دنبال می کند. تهران از طریق روش آموزش مذهبی و عقیدتی مسلمانان چینی در مراکز اسلامی قم ، یک محیط دوستانه برای ایران ایجاد می کند. برخی از آنها به عنوان مبلغین ایرانی به وطن خود باز می گردند.
جالب است که در سال 2014 درس های زبان چینی در مراکز مذهبی قم شروع شد. سپس برنامه های زبان چینی در مدارس مذهبی در اصفهان و شهرهای دیگر ایران معمول شد.
گفتنی است که روابط تجاری و اقتصادی دو کشور علیرغم تحریم های آمریکا به سرعت در حال توسعه است. در پایان سال 2018 ، تجارت بین پکن و تهران 12 درصد افزایش یافته و به 42 میلیارد دلار رسید.
به طور کلی، در ایران صدها شرکت و سازمان چینی کار می کنند که دارای هزاران شهروند چینی می باشند. بازرگانان چینی نیز در قم حضور دارند.
حضور تعداد زیادی از چینی ها – افراد ناقل بالقوه کروناویروس در ایران و همچنین مبادله شدید مردم و کالاها ، تنها دلیل گسترش سریع این بیماری در ایران نیست. بدون شک عوامل مختلفی در تبدیل ایران به یکی از مراکز انتشار ویروس نقش داشته است.
اول، مقامات ایرانی با ترس از حضور کم در انتخابات مجلس در 21 فوریه ، لحظه اعلام رسمی این بیماری همه گیری را به تأخیر انداختند. با همه اینها، هر روز و هر ساعت تعداد قربانیان افزایش می یافت.
دوم، روحانیون قم بلافاصله با توصیه های پزشکی که وزارت بهداشت به آنها داده است مخالفت کردند. آخوندها تکرار كردند: "دستهاي پنهان دشمن" در پشت توصيه هاي پزشكي فوري مقامات است. آنها اصرار داشتند كه قم ، شهر مقدس ، از هرگونه بيماري مصون است ، از مردم خواستند كه به حرم محلّه - مسجد - مقبره فاطمه معصومه مراجعه كنند و براي بيماران دعا كنند تا "معجزه آسا درمان شوند." هنگامی که مقامات در مورد قرنطینه مسجد فاطمه معصومه اصرار داشتند، سید محمد سعیدی، امام جمعه قم و نماینده ولی فقیه در استان قم، با اکثر روحانیان قم موافقت کرد که مسجد تعطیل نشود. همین وضعیت تقریباً در سراسر کشور مشاهده شد.
هزاران مؤمن در مساجد جمع شدند و با بوسند زیارتگاه ها ، برای سلامتی دعا می کردند. این امر، بدون شک، منجر به افزایش شدید تعداد افراد آلوده و تاخیرهای قابل توجه در اجرای اقدامات بسیار لازم برای مبارزه با حمله کرونا شد.
سوم، این بیماری همه گیر بلافاصله پس از چند رویداد بحرانی به ایران رسید: جنبش اعتراض گسترده علیه افزایش قیمت بنزین در نوامبر 2019 ، ترور ژنرال سلیمانی و تنش شدید در روابط ایران و آمریکا، سرنگونی هواپیمای اوکراین حامل شهروندان ایرانی توسط نظامیان ایرانی. این وضعیت باعث افزایش اعتماد به نفس برای رهبری کشور نشد. این موقعیت بر نادیده گرفتن توصیه های مقامات دولتی در زمینه محافظت در برابر کرونا ویروس در روزها و هفته های اول همه گیری تأثیر گذاشت.
چهارم، پزشکی و مراقبت های بهداشتی در ایران هنوز در سطحی نیستند که بتواند سریعاً برای رفع مشکل همه گیر امکان پذیر باشد.
با این وجود، علی رغم مشکلات موجود، ایران در رشته هایی مانند بیوتکنولوژی پیشرفت چشمگیری داشته است و به احتمال زیاد این عامل به عنوان مبنای علمی برای حمله قاطع به کورو ویروس عمل کند.
مقامات ایران با ارزیابی اوضاع و وسعت گسترش این بیماری همه گیر، تلاش های بیشتری را برای بسیج جمعیت برای مقابله با کرونا بکار بردند.
در تاریخ 3 مارس، رهبر عالی ایران، آیت الله خامنه ای از شهروندان خواست تا برای جلوگیری از بیماری همه گیر، مبارزه با ویروس را بیشتر کنند. وی همچنین از ایرانیان خواست که "از دستورالعمل ها و رهنمودهای صادر شده توسط مقامات بهداشت دقیقا پیروی کنند."
اقدامات قاطعانه اتخاذ شده است: ستاد ملی مبارزه با بیماری کروناویروس و پیشگیری از بیماری تشکیل شده است که به ریاست وزیر بهداشت، سپاه پاسداران و نیروی زمینی ارتش مشغول مبارزه و دفع ویروس هستند.
رئیس ستاد کل نیروهای مسلح جمهوری اسلامی ایران ، سرلشگر محمد باقری، در 13 مارس گفت: کمیته امنیت و اجرای قانون به همراه وزارت کشور و فرمانداران همه کارها را انجام می دهند تا از شلوغ و تجمع مردم جلوگیری شود. وی افزود: طی 10 روز آینده ، وضعیت همه شهروندان ایرانی از طریق اینترنت، از طریق تلفن بررسی می شود و در صورت لزوم ، یک چک شخصی انجام می شود.
سعید نمکی وزیر بهداشت ایران از اجرای برنامه ملی بسیج برای مقابله با بیماری واگیر کورو ویروس و درمان موثرتر بیماران خبر داد.
دولت همچنین محدودیت هایی را برای سفر در داخل کشور، به ویژه شمال ایران که بخشی از منطقه سرخ است، وضع کرد. این کشور همچنین رویه های کنترل دقیق پزشکی را در فرودگاه ها و ترمینال های حمل و نقل اتخاذ کرده است. ترافیک هوایی با کانون های اپیدمی در داخل و خارج از کشور قطع شده است.
در خیابان های تهران ماشین های ضدعفونی ظاهر شدند که با پاشیدن مواد ضد عفونی کننده شهر را تمیز می کنند، وسایل نقلیه عمومی نیز به طور مرتب ضد عفونی می شوند.
همه دبیرستان ها، دانشگاه ها، تئاترها، سینما ها و همچنین زیارتگاه های شیعه تعطیل است. رویدادهای جمعی لغو شد. در صورت امکان قرنطینه وضع می شود. همه استراحتگاه ها قرنطینه می شوند. نهادهای دولتی، عمدتا، به کار از راه دور می پردازند. در نتیجه ، ترافیک اینترنت در کشور 40 درصد افزایش یافته است. فروشگاه ها و مراکز خرید تقریباً خالی شده اند. براساس اعلام وزارت بهداشت ایران، 85000 زندانی در ارتباط با شیوع کرونا مرخص شدند.
به خاطر بیماری همه گیر، دور دوم انتخابات مجلس شورای اسلامی در ایران به تعویق افتاده است و برای 17 آوریل برنامه ریزی شده است. برگزاری جشن سال نو زیر سوال است.
کمبود کالاهای اساسی و مورد استفاده همه روزه و مواد غذایی در کشور وجود ندارد. وزیر بهداشت ایران سعید نامکی از اجرای یک برنامه ملی بسیج برای مقابله با همه گیر بیماری کورو ویروس و درمان موثرتر بیماران خبر داد.
با این حال، وضعیت اضطراری در اقتصاد تأثیر دارد. به گفته رهبری اتاق بازرگانی ایران، زیان روزانه از تعطیلی بنگاهها و واحد های بزرگ تجاری در سراسر کشور بالغ بر 164 میلیون دلار است. علاوه بر این، موارد ورشکستگی مغازه های کوچک، کافه ها، آرایشگاه ها، ایستگاه های خدمات خودرو و همچنین رانندگان تاکسی در ایران گزارش شده است.
بدون شک بسته شدن اجباری مرزهای زمینی و تقریبا مرزهای هوایی با همسایگان و شرکای خود ضربه ای اضافی به اقتصاد ایران وارد می کند و این امر اثر محاصره ای را که ایالات متحده در سال 2018 اعمال کرده، تقویت می کند.
ایران در موقعیت سختی قرار گرفته است. تحریم های آمریکا، افت شدید قیمت نفت در بازار جهانی، اثرات مضر اپیدمی کروناویروس نه تنها بر سلامت جسمی و روحی مردم، بلکه بر اقتصاد نیز، در شرایطی که وضعیت مبهم سیاسی داخلی در کشور وجود دارد، می تواند پیشگام تحولات جدی اجتماعی- سیاسی باشد.
