اسپوتنیک - دکتر امیر حسین نوربخش حقوقدان بین الملل در رابطه با جوانب حقوقی سقوط هواپیمای اوکراینی در جمهوری اسلامی ایران به خبرنگار اسپوتنیک در تهران گفت: یک جرم غیر عمد در این پرونده رخ داده که در آن قصد و نیت مجرمانه وجود نداشته و تصور این بوده که در هواپیمای دولت متخاصم است، در شرایطی که دو روز پیش از این حادثه ژنرال سلیمانی به دست آمریکا ترور شدند و آمریکا هم رسما این موضوع را بر عهده گرفته بود، همچنین ذکر کرده بود که در صورت هر واکنشی از ایران 52 نقطه ی ایران را زیر نظر دارد تا هدف قرار دهد، با چنین وضعیتی در دو روز پیش از حادثه و با توجه به اینکه بامداد روز حادثه حمله ی موشکی جمهوری اسلامی ایران به پایگاه آمریکایی عین الاسد را داشتیم و شرایطی که تمامی نیرو ها آماده ی حمله ی آمریکا بودند، چنین شرایطی در حقوق با نام شرایط فورس ماژور آورده شده، شرایطی که یک کشور در حالت طبیعی و نرمال نیست، شرایطی که نیرو های دفاعی ایران هم در حالت آماده باش جنگی هستند برای مثال این شرایط در قوانین جنگ، کودتا، انقلاب و بیماری واگیر دار ذکر شده که در این مدت این شرایط در ایران وجود داشته و نیرو ها در حالت آماده باش بودند.
ایران در این شرایط قصد داشته تا فضای کشور را هم تا حد امکان آرام نگه دارد و پرواز هواپیما ها را ممنوع نکرده، البته که همه ی ما شرایطی را که در آن روز و روز های پیش از آن بر کشور حکم فرما بود را به خاطر داریم، هواپیمای اوکراینی در بازه ی زمانی میان حمله ی موشکی ایران و پاسخ ترامپ پرواز میکند و در ابتدای پرواز هواپیما به دلیل نقص فنی تغییر مسیر داده و بازمیگردد و گفته شده در حالت و ارتفاعی قرار میگیرد که به صورت هدف متخاصم در می آید.
دکتر نوربخش حقوقدان بین الملل، در رابطه با خسارات سقوط هواپیمای اوکراینی اظهار داشت : در بیانیه ی جمهوری اسلامی ایران مسئولیت مدنی و کیفری این اتفاق بر عهده گرفته شده، شفاف سازی صورت گرفته و عامل خطای انسانی ذکر شده و یک خطای مجرمانه صورت گرفته بنابر این رسیدگی به این بخش موضوع بر عهده ی دادگاه نیرو های مسلح است و این دادگاه باید به این بخش سانحه رسیدگی کند چون به هر صورت شخصی که خطا را انجام داده نظامی است و جرم نظامی انجام شده، این بخش مسئولیت کیفری موضوع هست که توسط ایران پذیرفته شده.
بحث خسارت و دیه هم قطعا پرداخت خواهد شد چرا که دولت مسئولیت مدنی این موضوع را هم بر عهده گرفته، اما به مسئولیت بین المللی ایران در این پرونده خدشه وارد است چرا که این اتفاق در شرایط اضطراری و فورس ماژور رخ داده و عامل آن هم ایالات متحده ی آمریکا بوده.
پیش از این در ایران نظیر این اتفاق توسط آمریکا رخ داده و هواپیمایی مسافربری مورد هدف موشک قرار گرفت، در آن زمان آمریکا اعلام کرد که اشتباه رخ داده البته که شخصی که در آن مورد خاطی بود نه تنها محاکمه نشد بلکه مورد تقدیر هم قرار گرفت در حالیکه شرایط در آن پرونده فورس ماژور نبود و کاملا نرمال و عادی بود.
وی در ادامه افزود: دولت ایران اصل حسن نیت را زیر پا نگذاشته و این اصل را رعایت کرده، باید در چنین شرایطی از بررسی ها و اظهار نظر های سیاسی و غیر حقوقی پرهیز کرد تا جوانب پرونده به خوبی بررسی و رسیدگی شود، باید شرایط دولت ایران در آن برهه ی زمانی به خوبی مد نظر بررسی کنندگان پرونده قرار گیرد و منصفانه برخورد شود؛ البته که شفافیت اصل است و پنهان کاری اصل نیست اما این موضوع مربوط به شرایط عادی است و باید شفاف سازی و حسن نیت دولت ایران در رابطه با این موضوع هم مد نظر قرار گیرد، می توان گفت در چنین شرایطی با توجه خاص به قوانین و صرفا مد نظر قرار دادن آنها نمی توان نظر درستی را ارائه داد چرا که شرایط به هیچ عنوان طبیعی نبوده.
این حادثه ی دردناک درنگی بود برای تمام دنیا تا یاد آور شود که شرایط امروز جهان مهلت و طاقت واکنش های تند و بدون تامل مانند ترور ژنرال یک کشور و یا جرقه ی جنگ را ندارد و قطعا موجب آسیب ها و فشار های جدی می شود.
