قسمت اول
هرودت از زبان نمایندگان یونان، پارسیان را مردانی توصیف کرده که تمامی صورت و بدن خود را آرایش می کردند و از زیور آلات استفاده می کردند و به پوشیدن لباس‌های فاخر علاقه داشتند. شاهان ساسانی هم آرایش می‌کردند.این شاهان موهای فر شده اشان را در تور می پیچیدند و بالای سر جمع می کردند و گوشواره و گردن بند به خود می آویختند و این رسم حتی تا دوره قاجاریان نیز ادامه داشت.
سنگ برجسته های برجای مانده از دوران گذشته بهترین سندها برای نشان دادن رسم آرایش پادشاهان ایرانی است.
مردان در دوره قاجار هم سنگ تمام گذاشته و آرایش می‌کردند. پادشاه کمرباریک قاجار که حرم سرایش شهره خاص و عام بود در آن زمان آرایش کاملی می‌کرده است. فتحعلی شاه کفش‌های پاشنه‌دار پوشیده، گونه هایش را سرخ کرده و مو و ریشش را پوش می داده است. شاه عباس هم همین رسم را به نحو احسن به جا می آورده و حتی از کرم پودر هم استفاده می‌کرده است.
با مهندس کاوه سهرابی نیا، فارغ التحصیل دانشگاه تهران، کارشناس نمایشگاهی زیبایی و بهداشت گفتگوی کوتاهی در رابطه با جراحی زیبایی داشتیم.
پرسش: شما در ایران زیاد به خانم های ایرانی برمی خورید که جراحی پلاستیک کرده اند؟
پاسخ: جراحی های زیبایی زیاد صورت می گیرد، شاید به این دلیل که همیشه باید حجاب داشته باشند و روسری. بنابراین آن قسمتی از صورت که بیرون هست را سعی می کنند به بهترین شکل درست کنند، حالا هم با آرایش و هم با عمل زیبایی که من بیشتر عمل دماغ را دیدم که توی خانم ها شایع است. الان هم لب ها و گونه و اینها را برجسته می کنند. ولی چشم را تا بحال نشنیده بودم ولی این بیشتر به این دلیل است که می خواهند خودشان را زیباتر از آن چیزی که هستند بکنند و نشان بدهند.
پرسش: به نظر شما آیا آقایان در این امر مقصر هستند یا دلیل دیگری دارد؟
پاسخ: والا نمی دانم، خوب بالاخره اگر آقایون به اینجور خانم هایی که این نوع ظاهر را دارند بیشتر توجه بکنند بقیه هم ترغیب می شوند که این کار را انجام بدهند. ولی با توجه به اینکه اکثرشان بالاخره یک شکل پیدا می کنند چیز جالبی نیست. یعنی همه مشابه همدیگر- دماغ های کوچک مدل اروپایی و گونه های برجسته — آن قضیه هم زیاد می شود.
پرسش: بر فرض اگر دختر شما مایل باشد چشمان پلنگی داشته باشد و آنطور که در ایران مد شده صورتش را تغییر بدهد و یا بخواهد برود خارج تحصیل بکند و یا لباس و ماشین بخواهد، شما کدام یک را برای انجامش انتخاب می کنید؟
پاسخ: لباس یا ماشین بخرد. اگر بخواهد این کار را بکند من مخالفت می کنم. ولی چون یک مسأله شخصی است و اگر کسی سنش 18 سال به بالا باشد، خودش می تواند تصمیم بگیرد چکار با صورتش یا ظاهرش بکند. اما اگر نظر من را بخواهد من بیشتر ترجیح می دهم طبیعی باشد و آن پول را خرج کارهای دیگر بکنیم.
پرسش: به عنوان یک مرد ایرانی شما زیبایی را در یک زن در چه می بینید؟
پاسخ: خوب در سنین مختلف فرق می کند. من الان خودم ازدواج کردم و دو تا بچه دارم. شاید موقعی که جوانتر بودم، ظاهر زیبا را بیشتر می پسندیدم، اما حالا خوب هم ظاهر مهم است، هم اخلاق و هم معلومات و سطح فرهنگ و هوش و اینجور چیزها، اهمیت دارد. ولی برای جوان هایی که در سن 20 سالگی و یا 21 سالگی هستند شاید به ظاهر اولویت می دهند.
پرسش: به نظر شما آیا جراحی های جوان سازی می تواند باعث بالا رفتن اعتماد به نفس در خانم ها بشود؟
پاسخ: بله می تواند.
پرسش: پس این موضوع می تواند یک مسأله روحی و روانی در بین دختران و زنان ایرانی باشد؟
پاسخ: بالاخره یک چیز طبیعی و ذاتی است که هر کس حس بکند قیافه ای که الان دارد بیشتر مورد توجه است و زیباتر است، خوب روحیه اش هم بهتر می شود. یک چیز طبیعی است. حالا چقدر به آن اهمیت بدهد و چقدر برایش مهم باشد این یک مسأله دیگر است. از نظر ذاتی همه دوست دارند جوان و زیبا و خوش تیپ تر باشند، حالا چه خانم و چه آقا فرقی نمی کند.
پرسش: شما در زمان قبل از جمهوری اسلامی با کسانی برخورد کرده بودید که همچین جراحی های زیبایی انجام داده باشند یا این گرایش بعد از تغییر رژیم در ایران رواج بیشتری یافته است و به زیبایی بیشتر توجه می شود؟
پاسخ: در آنموقع من سنم زیاد نبود و نمی دانم در بین کسانی که 20 ساله یا 23 ساله بودند و امکان مالی داشتند، یک همچین چیزی باب بوده یا نه. اما حالا با توجه به اینکه این کار از نظر پزشکی هم خیلی جا افتاده تر و رایج تر شده و مردم هم امکان مالی دارند و می توانند بیشتر این کار را انجام بدهند. شاید در زمان شاه هم همین مقدار یا شاید بیشتر هم انجام می دادند. من شنیدم توی کره جنوبی عمل های زیبایی خیلی زیاد انجام می شود که هیچ ربطی هم به دین و انقلاب این جور چیزها ندارد. دوست دارند اینکار را بکنند اینجا هم می کنند.
پرسش: به نظر شما چرا شاه ایران دماغش را عمل نکرد؟
پاسخ: آنموقع فکر می کنم بینی بزرگ اعتباری بود برای آقایون، برای کسی که می خواست یک کشور را پادشاهی بکند، اینکه بخواهد برود دماغش راعمل بکند شاید یک چیز خیلی جالبی نبوده، وجهه اش را پایین می آورد. چیزی بوده که اقایون قدیم می گفتند که باید یک چهره مردانه داشته باشند. بعدا کسی که شاه است و آن همه قدرت و اختیار دارد، خودش در مرکز توجه هست، حالا دیگر دماغش خیلی فرقی برای کسی نمی کند.
در خصوص این مبحث با خانمدکتر مریم صحرایی فارغ التحصیل دانشگاه تهران، مشاور کانون سلامت و زیبایی به گفتگو نشستیم.
پرسش: نظر شما در باره جراحی های جوان سازی چیست؟
پاسخ: به نظرم با توجه به اینکه آدمها دوست دارند جوان بمانند، پیر نشوند و یا اینکه زیبا بمانند، حالا چه خانم ها و چه آقایون هیچ ایرادی ندارد، البته اگر این کار اصولی و درست انجام بشود.
پرسش: مهمترین علت کشش زنان ایرانی برای انجام جراحی های زیبایی چه می تواند باشد که در این اواخر شدت یافته است؟
پاسخ: همه جای دنیا این کار دارد انجام می شود و همه علاقمند به این کارهستند. حالا شرایط جابجا فرق می کند، حالا توی ایران، شاید یکجوری خانم ها با توجه به مسائلی مانند حجاب و اینجور چیزهای پوششی دست بگریبان هستند، شاید دلشان می خواهد با این کارها ظاهرشان بیشتر نشان داده شود. شاید یکی از دلایل آن در ایران این باشد ولی جَوی است که در تمام دنیا وجود دارد. توی ایران هم هست و شاید چون توی ایران از نظر هزینه راحتتر از جاهای دیگر دنیا انجام می شود مردم هم راغب هستند این کار را انجام بدهند.
پرسش: دو دسته جراحی — صورت و گردن و پیکرتراشی — انجام می شود. بیشترین نوع جراحی در ایران چه نوع است؟
پاسخ: من فکر می کنم هر دو دسته در ایران خیلی شایع شده است. تقریبا بطور برابر دارد انجام می شود و اینجور نیست که بتوان گفت یکی برتر از دیگری است. همه این کارها به وفور دارد انجام می شود.
پرسش: عوارض جراحی ترمیمی را چگونه می توان به حداقل رساند اگر بیمار با این نوع عوارض مواجه بشود؟
پاسخ: به نظر من این نوع جراحی مثل هر جراحی دیگری از قبل تمام ریز فاکتورهای آن باید درنظر گرفته شود. صرفا به خاطر آنکه بیمار می خواهد یک کاری را انجام بدهد، یا دوست دارد یک کاری را انجام بدهد، نباید این کار را انجام داد. شرایط بیمار از نظر پزشکی و بیماری های زمینه ای که دارد باید در نظر گرفته شود و صرفا چون کسی می خواهد جراحی پلاستیک انجام بدهد نباید انجام بشود.
همه پزشکان باید به این موضوع توجه کنند. مثلا اگر مریض بگوید که می خواهم همه بدنم را در یک جلسه لیپوساکشن بکنم و نمی توانم در چند جلسه و همه را می خواهم در یک جلسه انجام بدهم و پزشک هم برود زیر بار این قضیه، در صورتی که خودش هم می داند که این قضیه خیلی مسئولیت دارد و خیلی اشتباه است اینکار که لیپوساکشن تمام بدن یکجا انجام بشود، اینکار نباید انجام بشود. باید تمام استانداردهای آن رعایت بشود و به بیمار گفته بشود و صرف به دلیل گفته بیمار و پولی که دارد پرداخت می کند، پزشک نباید دست به چنین کاری بزند.
پرسش: مراجعه کنندگان به کلینیک برای انجام جراحی های چربی برداری زیاد است؟
پاسخ: جراحی های صورت و جراحی های لیپوساکشن و لیپولیز و انواع و اقسام جراحی های پیکرتراشی زیاد در ایران انجام می شود. لیپوساکشن که در ایران یکی از جراحی های قدیمی بوده و عوارض زیادی هم داشته انجام می شده است تا حالا که دستگاه ها جدیدتر شده و دقت بیشتر شده و این نوع دستگاه ها عملا خیلی سریع وارد ایران می شوند. اینها برای آن است که عوارض کمتری برای مریض داشته باشد. شاید الان پزشکی که با دستگاه های جدید کار می کند متوجه می شود که دستگاه های قدیمی چقدر ایراد داشته و خیلی عوارض داشتند که با اِشکال دستگاه در ارتباط بوده و یا خطای پزشک بوده که تجربه نداشتند. ولی هر چیزی که جدیدتر می آید خطاهایش کمتر می شود البته در صورتی که اطلاعات پزشکی که در این زمینه کار می کند خوب باشد.
پرسش: در بین بیماران شما که جراحی های صورت انجام داده باشند، زیاد هستند؟
پاسخ: بله، عمل بینی زیاد داریم که رواج زیادی دارد. لیوساکشن شدند، ابدومینوپلاستی شدند که من زیاد در بین مریض هایم دیده ام. پلک عمل کردند. روش های جدید غیر جراحی هم هست که ریسک آن کمتر است و نتیجه اش هم کمتر است. روش هایی که برای کشش پوست انجام می شود الان خیلی زیاد است ولی جراحی نیست که عوارض زیاد داشته باشند.
پرسش: آیا این نوع جراحی ها توانسته تأثیر روحی مثبتی بر بیماران بگذارد یا بی تأثیر بوده است؟
پاسخ: بستگی به آن دارد که کسی که می خواهد این کار را انجام بدهد به چه قصدی می خواهد انجامش بدهد. ما مریضی داریم که بارها بارها بینی اش راعمل کند، از یکبار بیشتر بینی اش را عمل کند و نهایتا راضی هم نمی شود. بعد از هر عملی که می کند فکر می کند یک ایراد دیگر دارد. اینها مشکل روحی — روانی دارند و به هیچ چیز راضی نمی شوند. دکترها هم معتقدند که این نوع اشخاص نباید دیگر دماغش را عمل کند بلکه باید بروند مغزشان را عمل کنند به دلیل حسی که پیدا می کنند. خیلی ها این مدلی هستند. بعضی هستند که اندپلاستی می کنند در قسمت های مختلف بدنشان و بعد هی می گویند این جاش چین خورده، اینجاش افتاده، حالا بروم و این یک تکه اش را هم درست بکنم. یکسری وسواس های اینجوری به وجود می آید که دلشان می خواهد این کار را انجام بدهند. ولی بعضی ها نه. البته یکسری کارهایی است که علاوه بر زیبایی جنبه درمانی هم دارد. بینی را عمل می کند و در ضمن اصلاح هم می شود. شخص از این کار راضی است، زیرا هم از نظر روحی زیبا تر شده و هم اگر مشکلی داشته با این عمل برطرف شده است. اما یک عده وسواس دارند و بیمارگونه این کار را انجام می دهند. یک جایی را که درست می کنند می خواهند جای دیگر ا درست بکنند، که البته «درست کردن» از نظر خودشان است. دکترها هم متأسفانه با انجام هر چی مریض می گوید موافقت می کنند. ولی بعضی پزشکان هم واقعا وجدانی این کار را انجام می دهند و اگر ببینند تغییری در مریض ایجاد نمی شود و موردی ندارد، به مریض می گویند «نه». ما خودمان هم به این دو نکته توجه می کنیم، هم از نظر جسمی و روانی، پزشک باید روانشناس هم باشد تا حدس بزند که آیا این بیمار نهایتا راضی خواهد شد یا نه، یک مقدار شبیه کار آرایشگر ها می ماند که هر کاری می کند آدم فکر می کند که بهتر از این هم می توانست بشود. در جراحی هم همینطور است.
پرسش: بنیاد حمایت از جراحی پلاستیک در صورت بروز سوانح در ایران وجود دارد؟
پاسخ: کلا جراحی های زیبایی اگر زیبایی صورت باشد،خیر، بیمه هیچ کدام را تقبل نمی کند. ولی اگر برای حیات بیمار خطرناک باشد بیمه پوشش را می دهد ولی هر چیزی که به قسمت زیبایی برسد نه قبول نمی کنند. مثلا شخصی که سرطان سینه می گیرد، عمل ماستکتومی را انجام می دهند ولی قسمت بعد که می خواهد این سینه را ترمیم بکند و یا پروتزی بگذارد برای زیبایی اش، نه این قسمت دیگر خارج از بیمه قرار می گیرد.
نمونه دیگر، شکاف کام است که چون اختلال ایجاد می کنند از نظر جسمی برای مریض هم از نظر حرف زدن و بلع، اینها حتما باید انجام بشود. اینها جزو دسته درمانی هستند و زیبایی حساب نمی شوند و در ایارن برای اینها پوشش داریم. اما کسی که می رود لبهایش را پروتز می کند او هیچ مشکلی ندارد حتی وقتی هم که لبهایش کلفت نباشد.
پرسش: وسایل جراحی زیبایی در ایران، عرضه آنها در ایران چطور است، آیا در ایران تولید می شوند و یا از خارج وارد می شوند؟
پاسخ: نه الان اکثر این دستگاه ها از خارج وارد می شود و براحتی هم وارد می شود. شاید به خاطر اینکه بازار گرمی دارد توی ایران، نمایندگی هم دارند. ما به هر نمایشگاه تجهیزات پزشکی که می رویم می بینیم که همه دستگاه ها آخرین مدلهایی است که در این زمینه کار می کند. دستگاه هایی که برای جوان سازی صورت استفاده می شود. مثلا امسال نسبت به سال گذشته کلی تحولات که در دنیا اتفاق افتاده است وارد ایران می شود و پزشکان دوره می بینند و پیاده می کنند روی مریض های خودشان. مطب ها با تمام این امکانات تجهیز می شود.
پرسش: به نظر شما بدریخت انگاری را چگونه می توان در ایران ریشه کن کرد؟
پاسخ: به نظر من باید یک کار فرهنگی انجام بشود. یک مقدار باید اعتماد به نفس جوانان بالا برود. دغدغه دیگری هم غیر از زیبا شدن داشته باشند و فکر نکنند که همه زندگی آنها، همین قیافه ظاهرشان است. فکر می کنم یک کار فرهنگی خوب باید انجام بشود. یا مشغله کاری داشته باشند، اینقدر بیکار نباشند. حتی بیکاری هم می تواند یکی از دلایل آن باشد که به فکر این کار ها باشند. البته پشتوانه مالی اش را باید داشته باشد. به نظر من باید یک کار فرهنگی انجام بشود تا بدانند که دلیلی نداد که اگر چشم و ابرو این شکلی است مشکل بزرگی است. البته من اصلا مخالف آن نیستم که یکی بخواهد خودش را زیباتر بکند ولی اینکه تمام دغدغه فکری یکی این باشد که هی کار جدید را امتحان بکند و هی ببیند چه می شود به نظر من این کارها درست نیست. باید با کار فرهنگی بیشتر برای جوانان جا بیاندازند که فقط نه همین لباس زیباست نشان آدمیت!
