تاسیس منظومه ماهواره ناوبری مختص ایران

به گزارش اسپوتنیک، سازمان فضایی ایران درصدد است تا "منظومه ماهواره ناوبری مختص ایران" که مشابه GPS (سامانه موقعیت‌ یاب جهانی) می باشد تاسیس کند.
ایران در میان کشورهای منطقه جزو معدود کشورهایی است که قادر به طراحی، ساخت و راه اندازی ماهواره به فضا است. آژانس فضایی ایران در سال 2004 تاسیس شده است که یک سازمان دولتی می باشد که با برنامه های صلح آمیز فضایی، در حال پژوهش در زمینه های علمی و فن آوری است. به تازگی، معاون آژانس فضایی ایران (ISA) اعلام کرده است که در حال برنامه ریزی برای سرمایه گذاری در یک سیستم ناوبری ماهواره ای ایران می باشند که بسیار شبیه به GPS (سیستم موقعیت یابی جهانی) می باشد. به گفته معاون سازمان فضایی ایران، پروژه ساخت سیستم ماهواره ناوبری ایران یک پروژه بلند مدت است که امسال به طور قطع برنامه ریزی های پولی و تقسیم بندی آن به زیر پروژه های دیگر انجام خواهد شد.

• ایران چه ماهواره هایی به فضا پرتاب کرده است؟

ایران نهمین کشور جهان می باشد که موفق به پرتاب ماهواره به صورت مستقل شده است. در ذیل این مطلب، به معرفی ماهواره های ایرانی می پردازیم.

ماهواره ناهید در سال ۱۳۹۱ با حضور رئیس جمهور ایران رونمایی شد. ناهید تنها ماهواره‌ای است که صفحات آن به صورت خورشیدی باز می‌شود این در حالی است که تاکنون صفحات ماهواره‌هایی که توسط دانشمندان ایرانی ساخته شده بر روی بدنه آن چسبیده بوده است اما ناهید قابلیت باز شدن صفحات را ممکن خواهد کرد. تاریخچه ساخت این ماهواره به قبل از انقلاب می ‌رسد اما بعد از انقلاب اسلامی ایران و شروع جنگ این پروژه مانند نیروگاه هسته‌ای بوشهر متوقف شد اما وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات در سال ۱۳۸۳ قراردادی ۱۳۲ میلیون دلاری را با کشور روسیه برای طراحی، ساخت و پرتاپ ماهواره ناهی امضا کرد.
ماهواره "امید" اولین ماهواره‌ای است که تمام مراحل تولید و ساخت آن در خود ایران انجام شد. این ماهواره که در ارتفاع ۲۴۶ تا ۳۷۷ کیلومتری زمین و در قسمت بسیار رقیق جو قرار داشت و در مدار پایین بود و بر اساس مأموریت تعریف شده برای آن، پس از مدتی در اثر غلبهٔ جاذبه زمین بر اصطکاک ناچیز هوا، انرژی خود را از دست داده و سقوط کرد.
ماهواره مصباح اولین پروژه ایران برای ساخت ماهواره پس از انقلاب بود. این پروژه پس از توقفی ۱۸ساله در برنامه فضایی ایران که در سال ۱۳۵۶ با ماهواره ناهید آغاز و پس از انقلاب متوقف شده بود.
وزارت ارتباطات و یک شرکت ایتالیایی در ۱۳۷۷در این پروژه مشارکت کردند.
موافقتنامه ساخت ماهواره مصباح در سال ۱۳۷۶ میان وزارتخانه‌های علوم و ارتباطات به امضاء رسید و ساخت نمونه آزمایشگاهی این ماهواره طی سال‌های ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۰ با همکاری سازمان پژوهش‌های علمی و صنعتی ایران و مرکز تحقیقات مخابرات انجام شد.
ماهواره مصباح از نوع ماهواره‌های مدار پایین می‌باشد و نهایتاً در ۱۲ مرداد ۱۳۸۴طی مراسمی با حضور "سید احمد معتمدی" وزیر ارتباطات رونمایی و اعلام شد طی تابستان به فضا فرستاده خواهد شد. اما ماهواره مصباح نیز همانند ماهواره ناهید هنوز به فضا پرتاب نشده و انتظار می رود که در سال ۹۷ به هوا پرتاب شود. هزینه راه اندازی ماهواره مصباح ۱۰میلیارد تومان اعلام گردید. معتمدی وزیر ارتباطات همچنین وعده داد که ساخت ماهواره‌های مصباح ۲ و مصباح ۳ با همکاری متخصصان "تایلندی" و "چینی" انجام خواهد شد.
ماهواره ملی "مصباح ۲ از نوع ماهواره‌های مخابراتی است که در باند UHF کار می‌کند. مأموریت این ماهواره شامل ذخیره و انتقال اطلاعات، جمع‌آوری و پخش داده‌ها روی مناطق وسیع و پراکنده، سنجش از راه دور و ناوبری است.
در تیر ماه ۱۳۹۶ رئیس سازمان فضایی ایران از انتقال ماهواره "مصباح" که بالغ بر ۱۰ میلیارد تومان روی آن سرمایه‌گذاری شده بود به موزه فناوری فضایی خبر داد که به زودی راه‌اندازی می‌شود و اعلام کرد که با توجه به گذشت زمان طولانی از ساخت این ماهواره به این نتیجه رسیدیم که ماهواره مصباح برای پرتاب و بازبینی هزینه‌های زیادی نیاز دارد. از این رو این ماهواره به موزه فناوری فضایی منتقل می شود.

• در چه قسمت هایی از ایران مراکز فضایی راه اندازی شده است؟

هم اکنون دو ایستگاه فضایی "ماهدشت" و "قشم" در ایران مشغول بکار هستند.
چندی پیش در خبرگزاری های جمهوری اسلامی ایران گزارش شد که "سرادقی" معاون سازمان فضایی ایران اعلام کرده است که جز مرکز "ماهدشت" و "قشم"، برنامه ریزی جهت ایجاد مراکز دائم در شمال شرق و غرب کشور نیز در دست اجرا است.