-چرا ایران در شب کودتا علیه اردوغان، از ترکیه حمایت نمودند؟
دقیقا" در تاریخ پانزدهم ژوئیه سال گذشته، ترکیه توانست از کودتای نظامی بر علیه رئیس جمهور رجب اردوغان جلوگیری نماید. همزمان با این کودتای تاریخ، رضا خاقان تکین، سفیر ترکیه در تهران در یک کنفرانس مطبوعاتی به اظهار نظر در این خصوص پرداخت. به عقیده وی "ترکیه بی نهایت از حمایت های ایران در شب کودتا سپاسگزاری می کند. این یک دوستی واقعی است. ما هم از ایران حمایت می کنیم".
از سوی دیگر، روابط میان آنکارا و تهران تا قبل از 15 ژوئیه 2016 دچار تنش بود، علی الخصوص ایران و ترکیه در خصوص بحران سوریه، دارای اختلاف نظر بودند. اما یک شب، همه چیز فرق کرد.
فرزاد رمضانی بونش، کارشناس مستقل ایران در سیاست بین المللی و منطقه ای در مصاحبه با اسپوتنیک در این باره می گوید، اگر ایران از ترکیه حمایت نمی کرد، در آن صورت بحران داخلی در کشور همسایه کل منطقه از جمله ایران را به خطر می انداخت. بنابراین تهران به خوبی واکنش نشان داد: "اگر ما به رابطه بین ایران و ترکیه در دو سال گذشته نگاه کنیم، بهبود قابل توجهی را نظاره گر خواهیم بود. پیش از این تنش میان ترکیه و ایران در سطح مسائل خارجی من جمله حل و فصل بحران سوریه بود. در واقع، ما اکنون شاهد هم سویی و همراهی این دو کشور هستیم.
ایران در خصوص خطرات و عواقب ناشی از انجام کودتای سال گذشته در ترکیه هوشمند بود، اگر این کودتا به طور عملی صورت می گرفت خطری جدی برای امنیت منطقه به همراه داشت. با وجود برخی اختلاف نظرات در سیاست خارجی ایران با ترکیه، ایران به عنوان یکی از اولین کشورها، حمایت خود را از رجب اردوغان رئیس جمهور و دولت منتخب وی اعلام داشت، این حمایت ها یک گام بزرگ به سوی آینده بود. در واقع، طبیعتا" ترکیه نیز این اقدام ایران را به یاد دارد، قدردانی می کند و امروز از آن سپاسگذاری می کند".
در واقع، روابط ایران و ترکیه پس از کودتای نافرجام بهبود یافته است. ایران در این مسیر گام اول را برداشته است. پشتیبانی و حمایت ایران از ترکیه باعث نزدیکی این دو کشور در برخی مسائل منطقه ای جغرافیای سیاسی گردید، اگر چه همچنان برخی اختلاف نظر ها (بر سر مسائلی چون ساخت سد، خشک سازی رودخانه ها) وجود دارد. اما حال ما شاهد این هستیم که اگر چه مواضع ایران و ترکیه در برخی موارد دو قطبی بود، اما امروزه تقریبا" این مواضع موازی هستند، بحران قطر یکی از این مسائل است".
به گفته این کارشناس، پشتیبانی ایران از اردوغان منجر به تجدید نظر سیاست های ترکیه در برخی از مواضع خود شد. اردوغان، به بن بست رسیده بود، اما وی متوجه شد که بهتر است برخی تاکتیک های سیاسی را کنار بگذارد و به جای مقابله با همسایگان در مسیر نزدیک تر شدن با آنها گام بردارد:"اردوغان متوجه شد، بسیاری از کشورها (به ویژه کشورهای عربی) که از کودتا حمایت کردند و روابط آنها با ترکیه به خاطر منافع شخصی شان بوده است. اما برخی کشورها که ترکیه تا کنون به تقابل با آنها می پرداخت، من جمله ایران و روسیه به محکومیت این کودتا پرداختند و حمایت خود را از رئیس جمهور ترکیه اعلام داشتند.
به گفته این کارشناس، پشتیبانی ایران از اردوغان منجر به تجدید نظر سیاست های ترکیه در برخی از مواضع خود شد. اردوغان، به بن بست رسیده بود، اما وی متوجه شد که بهتر است برخی تاکتیک های سیاسی را کنار بگذارد و به جای مقابله با همسایگان در مسیر نزدیک تر شدن با آنها گام بردارد:"اردوغان متوجه شد، بسیاری از کشورها (به ویژه کشورهای عربی) که از کودتا حمایت کردند و روابط آنها با ترکیه به خاطر منافع شخصی شان بوده است. اما برخی کشورها که ترکیه تا کنون به تقابل با آنها می پرداخت، من جمله ایران و روسیه به محکومیت این کودتا پرداختند و حمایت خود را از رئیس جمهور ترکیه اعلام داشتند.
در واقع تلاش های روسیه و ایران باعث تغییر موضع گیری ترکیه در قبال موضوع بحران سوریه و همچنین مداخله در عراق گردید، ترکیه از برخی مواضع خود عقب نشینی نمود و به تجدید نظر در سیاست خارجی شدید الحن خود پرداخت".
در نتیجه، در راستای این امر، همکاری بین تهران و آنکارا در منطقه افزایش یافت، از سوی دیگر مناسبات ترکیه و روسیه برای مبارزه با تروریسم در سوریه و عراق گسترش یافت. یکی از نتایج مثبت این حمایت ها، در نشست های آستانه محقق گردید. در این جلسات دیگر خبری از مواضع تند گذشته ترکیه دیده نمی شود.
