جرج اوروئل نویسنده بریتانیایی متولد هند به لطف رمان خود «1984» به شهرت دست یافت. او در این کتاب آینده بریتانیا را ترسیم کرده و از تبدیل شدن حکومت آن به دیکتاتوری توتالیتار سخن گفت. حکومتی که هر قدم شهروندانش را کنترل خواهد کرد. امروز بسیاری ازاین موضوع نگران هستند که پیشگویی های سیاه اوروئل به حقیقت بپیوندند، البته نه در بریتانیا، که در زادگاه وی، یعنی کشور هند.
در طول هفت سال دولت هند پایگاه عظیمی از اطلاعات مربوط به شهروندان را جمع آوری کرده و به شکل ارقام دوازه شماره ای کلاسه بندی شده درآورده است. سیستم مذکور که Aadhaar (به معنای مبنا) نام دارد، حاوی اطلاعات مختلفی درباره شهروندان اعم از نام، تاریخ تولد، آدرس، اثرانگشتان، عکس عنبیه آنها، شماره های تماس و عکس ایشان است. امروز تقریبا 99% هندی های بالای 18 سال یک شماره شناسایی در سیستم ادهر دارند.
سیستم ادهر که از سال 2009 شروع به کار کرده است، برای مبارزه با هرگونه تقلب در سیستم تامین اجتماعی ساخته شده که در هند معمولا از گذشته به خاطر فساد زیاد در آن متمایز می شد. در هند با جمعیت میلیاردی و در شرایطی که بخشی از مردم حتی اسناد هویتی نیز ندارند، سیستم داوطلبانه کارت شناسایی برای تامین اجتماعی مردم مفید خواهد بود. علاوه بر این، توزیع دقیق کمک های اجتماعی با تکیه بر سیستم کارت شناسایی می تواند جلوی فساد اداری را به اشکال مختلف بگیرد. با این حال، همانطور که معمولا شاهد هستیم، نیات خود همیشه نیز نتایج خوب به دنبال ندارند.
سیستم توزیع غذا و سوخت برای قشر ضعیف کشور با استفاده از اسکن اثر انگشتان و عنبیه واقعا به فقرای این کشور کمک کرده تا از خدمات اجتماعی بدون درگیر شدن در سیستم بروکراسی اداری و فساد اداری برخوردار شوند. اما سیستم ادهر پس از مدتی به یک مکانیزم عظیم نظارت و کنترل تبدیل شد، زیرا در پایگاه این سیستم اطلاعات زیادی درباره هر یک از ساکنین کشور جمع آوری شده است. مشکل فقط در این نیست که سیستم اطلاعات گوناگونی درباره افراد جمع آوری کرده، بلکه این سیستم عملا افراد را وادار به ارایه اطلاعات می کند. در ابتدا فقط صحبت ازاین بود که افراد داوطلبانه اطلاعات خود را به سیستم ادهر بدهند و حتی چندین مرتبه حکم دادگاه عالی هند در این رابطه اعلام شد، اما عملا افراد نمی توانند این سیستم را نادیده بگیرند. استفاده از شماره شناسایی ادهر برای تنظیم اظهارنامه مالیاتی اجباری است و حتی ممکن است که شرایط فراتر از این رفته و شماره شناسایی در حین خرید الکترونیکی بلیط قطار یا انجام عملیات بانکی با حساب و یا حتی عقد و ازدواج نیز اجباری شود.
مدافعین حقوق بشر از این موضوع اظهار نگرانی کرده و می گویند که سیستم ادهر هر روز اطلاعات بیشتری درباره مردم کشور جمع آوری کرده و هر روز هر گونه رفتار و عمل مردم را رصد می کند. دولت توتالیتار هند برای اجرای سیستم ادهر از پیشرفته ترین فناوری ها استفاده کرده و آزادی و حقوق افراد برای برخورداری از حریم خصوصی را خدشه دار ساخته است. از سوی دیگر باید توجه داشت که حفظ این اطلاعات از سوی حکومت نیز سوال برانگیز است. بر هیچ کس پوشیده نیست که دردنیای امروز حتی محرمانه ترین پایگاه های اطلاعاتی با برخورداری از سیستم خاص نیز قابل هک شدن هستند و احتمال وقوع این اتفاق برای ادهر نیز دور از انتظار نیست. اگر چنین اتفاقی رخ بدهد، اطلاعات صدها میلیون هندی نه تنها برای حکومت که حتی برای تروریست های سوء استفاده گر نیز آشکار شده و پیامدهای بدی را به دنبال خواهد داشت.
هند یکی از دموکرات ترین کشورهای دنیا است. هند کشوری با جمعیت نزدیک به یک و نیم میلیارد نفر ، از قدیم به خاطر بروکراسی آزاردهنده و به طول انجامیدن هر کار معروف بوده است. جالب اینجاست که در این کشور در عرض کمتر از ده سال توانستند چنین مکانیزمی را با کنترل همه جانبه راه اندازی کنند. اگر آزمایش ادهر در هند با چنین ابعادی مثبت باشد، آنوقت تکرار آن در هر یک از کشورهای اروپایی با سرعت بیشتری انجام خواهد گرفت. مدافعین حقوق بشر در هند و فعالان اجتماعی این کشور مخالفت خود را با استفاده این سیستم در دادگاه و رسانه های گروهی اعلام کرده اند. با این وجود دولت هند قصد ندارد تصمیم خود را در این رابطه تغییر دهد. تمامی این مسایل یک بار دیگر مساله امنیت اطلاعات را در دنیای امروز با فناوری های پیشرفته زیر سوال می برد و یک بار دیگر به همه یادآوریمی کند که فناوری ها می توانند در خلاف جهت آزادی و حقوق بشر حرکت کنند.
