بیست و ششم ماه می در وین دور دیگر مذاکرات مربوط به برنامه ی هسته ای ایران بین گروه 5+1 واسطه های بین المللی (روسیه ، ایالات متحده ی آمریکا ، بریتانیا، فرانسه و آلمان) و ایران آغاز می شود. چشم اندازهای یکی از مراحل نهایی روند مذاکره چیست؟ شرق شناس و تحلیل گر سیاسی ولادیمیر ساژین در این زمینه می گوید:
در این مرحله از مذاکرات طرفین طراحی توافق همه جانبه ی نهایی را ادامه می دهند ، توافقی که قرار است تا تاریخ سی ام ژوئن تکمیل شود. لازم به یادآوری است که مذاکراه کنندگان با چمدانی پر به دیدار کنونی در وین آمده اند. گروه 5+1 در خصوص لغو همزمان تحریم های مالی و اقتصادی موجود در ارتباط با ایران توافق کرده است. و مهم این است که زیر ساخت های هسته ای جمهوری اسلامی ایران هم نابود نخواهد شد.
ساژین ادامه می دهد: دانشمندان هسته ای ایرانی مرکز خود در نطنز را با بیش از 5 هزار سانتریفوژ حفظ می کنند و آزمایشگاه های علمی در فردو جایی که بیش از هزار سانتریفوژ قرار دارد و رآکتور آب سنگین در اراک هم باقی می مانند. درواقع پتانسیل تولیدی صلح آمیز و علمی ایران حفظ می شود.
از طرف دیگر جامعه ی بین الملل با انعقاد توافق هسته ای با ایران پایه ی ضمانتی ایجاد می کند که حتی برای امکانات فرضی تولید تسلیحات هسته ای ایران در مدت زمان کوتاه مانع می تراشد. کنترل آژانس بین المللی انرژی اتمی بر فعالیت هسته ای ایران در این خصوص نقش مهمی را ایفا می کند. یادآوری می کنیم که کشورهای امضاء کننده توافق با آژانس بین المللی انرژی هسته ای ، موظفند که تمامی پتانسیل هسته ای و از جمله طرح ها و پروژه های آینده خود را پیش روی آژانس آشکار نمایند.
ساژین می گوید ، رضایت بخش است که با همه ی بدیهیات تهران برای این امر آماده است. در چهارچوب اجرای توافق تکمیلی با آژانس بین المللی انرژی هسته ای ، ایران همانطور که رسانه ها گواهی می دهند موافق است که بازرسین آژانس به آن تاسیسات نظامی وارد شوند که به عقیده ی منتقدین جمهوری اسلامی ممکن است در برنامه ی هسته ای ایران درگیرباشند.
در روند مذاکرات مربوط به انعقاد توافق هسته ای نهایی و همه جانبه با ایران و همچنین در آینده و در جریان اجرای تقاضاهای آن پس از اجرایی شدن ، باید سطح بالایی از اعتماد بین طرفین وجود داشته باشد. در این ارتباط اقدام مقامات ایران گامی بسیار مثبت است ، آنها توسعه ی ارتباطات اقتصادی — تجاری شرکت های ملی با آمریکایی را اجازه داده اند. این امر بدون شک، سطح اعتماد به تهران را افزایش می دهد.
حول مذاکرات و سند آینده ، مبارزه ی سختی در جریان است. مخالفین انعقاد قرارداد در ایران فعالتر می شوند. مذاکره کنندگان ایرانی باید مانور دهند ، ضمن آنکه شگفتی های هنر دیپلماتیک خود را نه تنها پشت میز مذاکره بلکه در میان سیاست مداران و نمایندگان مجلس که اغلب مخالف هر توافقی هستند، نشان می دهند. این نظر بیشتر از همه به چشم می خورد که مذاکرات ممکن است پس از سی ام ژوئن تمدید شده و ادامه یابد.
ولادیمیر یوسیف ، تحلیل گر سیاسی روس می گوید:
البته پشت گوش انداختن این سند مهم برای تاریخ مشخصی ، بی فایده است. مسئله ی مهم در اینجا کیفیت سند است. از طرف دیگر مذاکرات بی پایان همانطور که طی ده سال تا سال 2013 بود ، در واقع شکست مذاکرات با تمامی عواقب آن است. می افزایم که در وهله ی اول این امر برای خود ایران و البته برای سایر طرفین که به حل و فصل درگیری علاقه مندند بسیار نامطلوب است.
ساژین می گوید: در عین حال خوشبین هستیم. برنامه ی اصلی دیپلماسی ایرانی رسیدن به لغو تحریم های ضد جمهوری اسلامی است. رئیس جمهور ایران حسن روحانی بیست و چهارم ماه می ضمن سخنرانی در شبکه ی تلویزیون ملی از ملت خواست " متحد شوند تا اقتصاد کشور را از تحریم های جوامع بین الملل برهانند. "
ساژین معتقد است ، در واقع متحد شدن برای رسیدن به نتایج موفقیت آمیز مذاکرات و انعقاد توافق نهایی و همه جانبه ، از بین رفتن تمامی پرسش های مربوط به برنامه ی هسته ای ایران و لغو تحریم های علیه ایران است. این دلگرم کننده است اگرچه کار عظیمی در مرحله ی نهایی مذاکرات پیش روست.
