البته نباید فراموش کرد که دارندگان پست های قبلی هم نسبت به ایران مواضع مثبتی نداشتند و آنها نیز جزو تندروهای معروف به بازها (تندروهای سیاسی) عربستان در زمینه رابطه با ایران به حساب می آمدند.
به هر حال همانقدر که تغییرات اخیر در خاندان سعودی بر مسایل داخلی این کشور تاثیر دارد بر روابط بین المللی و منطقه ای آن نیز تاثیر خواهد داشت ایران بیشترین توجه را نسبت به این تحولات دارد.
با این شرایط مهم ترین سوالی که پیش می آید روابط آتی ایران و عربستان و تاثیر آن بر منطقه خاورمیانه که در حال حاضر متشنج ترین شرایط خود را می گذراند چه خواهد بود.
اختلافات بر سر آینده حکومت عربستان سعودی پس از پایان افقی حکومت فرزندان عبد العزیز دیر یا زود نمایان می شد و اگر هم قرار نبود انقلاب های عربی معروف به بهار عربی توسط عامه مردم به این کشور برسد قطعا درگیری های درونی خانواده آل سعود این شرایط را به وجود می آورد. سیستم فعلی حکومت شاهنشاهی مطلق در این کشور دیگر در جهان نوین جایگاهی ندارد. به همین دلیل پیش بینی می شد آمریکایی ها در اجلاس آتی که قرار است کمتر از دو هفته دیگر در این کشور میان رئیس جمهوری ایالات متحده و سران کشورهای عرب حوزه خلیج فارس برگزار گردد مساله تغییر سیستم حکومتی در این کشورها را مطرح کنند. در واقع ملک سلمان که یک سیاست مدار کهنه کار نیز به حساب می آید با این تغییرات می خواست نسخه سعودی پیشنهادی خود را با خود به ایالات متحده ببرد. یعنی تغییرات درون حکومتی و سپردن حکومت به نسل جوان بدون تغییر خاندان حاکم. البته حمد بن خلیفه آل ثانی امیر سابق قطر در این زمینه پیشرو بود و در حین حیات حکومت را به فرزند خود "تمیم" واگذار کرد ولی خوب شرایط قطر با عربستان خیلی فرق دارد.
اما ایران ترجیح می دهد تغییرات در سیستم حکومتی عربستان سعودی روندی روان داشته باشد و هرگونه تغییری که در این کشور انجام می گردد در نهایت منجر به ثبات امنیتی و داخلی در این کشور گردد چرا که علیرغم خصومت های شدیدی که در حال حاضر میان ایران و عربستان وجود دارد باز هم وجود همین سیستم حکومتی بیشتر به نفع ایران است تا اینکه تندروهای مذهبی وهابی در این کشور به قدرت برسند و یا اینکه تروریست های القاعده و داعش که در شمال و جنوبی عربستان متمرکز هستند به این کشور ورود کنند و عربستان با حجم انبوه سلاح های کشتار جمعی و اموال و دارایی های بی حد و حصر به پایگاه جولان آنها تبدیل گردد. قطعا آنوقت خطر امنیتی عربستان برای ایران به مراتب بیشتر خواهد بود.
عیان است که یکی از دلایل حمله عربستان سعودی به یمن مطرح نمودن نام فرزند ملک سلمان "محمد" در فضای داخلی بود و امید بود که با نقشه هایی که از قبل برنامه ریزی شده بود بتوانند با استفاده از پیاده نظام اجاره ای پاکستان و مصر آرزوی دیرینه خاندان سعود یعنی تصرف یمن را جامه عمل بپوشانند. قطعا در صورتی که چنین اتفاقی پیش می آمد شاهزاده محمد بن سلمان به عنوان قهرمان ملی لیاقت ولیعهدی را نیز پیدا می کرد و احدی جرئت مخالفت با او را پیدا نمی کرد، امری که هدف اصلی ملک سلمان به حساب می آید. اما جریانات وفق مراد پیش نرفت به همین دلیل ملک سلمان مجبور شد به روش دیگری برای نزدیک کردن فرزندش به عرش متوسل گردد. قطعا برای رسیدن شاهزاده محمد به عرش وی مجبور است از خان های دیگر هم رد شود. یکی از این خان ها محمد بن نایف ولیعهد جدید خواهد بود دیگری متعب بن عبد الله است البته دیگر فرزندان عبد العزیز و نوادگان را نیز نباید نادیده گرفت چرا که همگی خود را وارث عرش می دانند.
سابقه ترورهای خانوادگی در خاندان آل سعود زیاد است و حد اقل دو پادشاه توسط برادران خود درون دربار به قتل رسیده اند به همین دلیل هم احتمال اینکه برخی از رقبا و یا مخالفین به شکل مرموزی به قتل برسند زیاد است اما خوب رقبا هم کنار نخواهند نشست و برای پیشگیری دست به هر کاری که بتوانند خواهند زد.
لذا ترس و واهمه زیادی از ورود عربستان سعودی به درگیری های درون خانوادگی می باشد که قطعا شاه و اطرافیانش و همچنین حامی آنها یعنی ایالات متحده برای چنین شرایطی تدارکات زیادی دیده اند ولی به هر حال تاریخ نشان داده که ایالات متحده خیلی هم به تعهدات خود به یک جناح پایبند نمی باشد و همیشه از جناح پیروز حمایت می کند لذا هر لحظه ممکن است پشت یک جناح را به نفع دیگری خالی کند.
ترس و واهمه بزرگتر در منطقه از آن است که برای فرار از مسایل داخلی منصوبین جدید سعودی برای خودنمایی دست به ماجراجویی خارجی بزنند یعنی اقدام به دخالت مستقیم در عراق یا سوریه نمایند و یا حتی با ایران درگیری مستقیم پیدا کنند امری که قطعا کل منطقه را به آتش خواهد کشید و شاید هم پای قدرت های جهانی را به جنگ باز کند و حتی منجر به جنگ جهانی گردد. با وجود تسلیحاتی که آمریکایی ها در اختیار آنها قرار داده اند اینان ممکن است توان شروع جنگ را داشته باشند اما قطعا همانگونه که در یمن مشاهده کردیم توان به نتیجه رساندن آن را نخواهند داشت.
به هر حال ایرانی ها شدیدا مترصد شرایط عربستان سعودی می باشند و پیغام تبریک آقای ظریف معانی زیادی در بر داشت که مهمترین آن دراز کردن دست صلح و دوستی به سمت عربستان می باشد. حال باید نشست و دید آینده تحولات عربستان سعودی چه شرایطی را به همراه خواهد داشت.
قطعا در صورتی که مجموعه جدید حکومت عربستان تلاش کند سیاست این کشور در رابطه با همسایگانش را تغییر دهد سریع تر به نتیجه خواهد رسید و به جای اینکه قهرمان جنگ باشند می توانند قهرمان صلح باشند.
