از دلار زدایی و لغو روادید تا همکاری فضایی تهران با مسکو؛ گفت و گوی ویژه سفیر ایران در روسیه+ ویدئو

کاظم جلالی، سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه در حاشیه همایش بین‌المللی اقتصادی سن پترزبورگ به سوالات خبرنگار اسپوتنیک پاسخ داد.

آقای جلالی گفت: از یک طرف سطح حضور شرکت کنندگان خوب است و اعلام شده حدود 17 هزار نفر از 134 کشور دنیا در همایش اقتصادی بین المللی سن پترزبورگ شرکت کرده اند. از طرف دیگر کیفیت برگزاری نمایشگاه ها هم جالب است و گفتگوهای خوبی انجام می شود.

وی افزود: جمهوری اسلامی ایران حضور قوی دارد. وزیر محترم راه و شهر سازی ما حضور دارد. بخش خصوصی ما هم در داخل همایش حضور دارد. هیچ رویداد اقتصادی را نمی توان گفت که صرفاً اقتصادی است. در هرحال اقتصاد و سیاست در هم تنیده است. اما من فکر می کنم غلظت کار اقتصادی است و قراردادهای زیادی بسته می شود. شناخت های بسیار خوبی حاصل می شود. وزیر محترم ما در خصوص کریدور شمال ـ جنوب یک بحث بسیار خوبی با مقامات موثر در این زمینه انجام داده است. من فکر می کنم فوروم خیلی ارزشمند و قابل توجهی بوده است.

- چندی پیش گفتگوی بین ابراهیم رئیسی و امانوئل مکرون صورت گرفت که در آن رئیس جمهور فرانسه از تهران خواست بی درنگ حمایت وسیع متوقف کند و در خصوص تبعات سنگین در حوزه منیت و بشردوستانه هشدار داد. آیا چنین تهدیداتی از جانب غرب، همکاری بین فدراسیون روسیه و جمهوری اسلامی را متزلزل کنند؟

سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه گفت: جمهوری اسلامی ایران یک کشور مستقل است و همانطوری که همیشه رهبران ما گفته اند، آیت الله خامنه ای و همچنین آقای رئیسی، رییس جمهور ما همیشه تاکید کردند ما علاقمندیم با همه کشورها رابطه داشته باشیم و محدودیت های ما در رابطه کاملا مشخص است. یک کشور وجود دارد که ما بصورت اصولی با او مشکل داریم و اون کشور رژیم صهیونیستی است و با بقیه کشورها علاقمند هستیم رابطه داشته باشیم.

وی ادامه داد: حتی در خصوص رابطه با آمریکا، آنها رابطه خود را با ما در اوایل انقلاب اسلامی قطع کردند. و در ادامه به قدری علیه کشور ما توطئه کردند که طبیعی است که رابطه با کشوری را که می خواهد شیطانی برخورد کند بر نمی تابیم.

سفیر ایران در مسکو بیان کرد: رویکردهای ما و روسیه به یکدیگر نزدیک است و ما این موضوع را انکار نمی کنیم، به هر حال روسیه امروز در مقابل یکجانبه گرایی ایستادگی می کند و آنچه از تحریم ها و مشکلات برای روسیه وجود دارد در تقابل با یکجانبه گرایی است. این گفتمانی است که جمهوری اسلامی ایران از پیروزی انقلاب آغاز کرد.

وی افزود: ما از ابتدای انقلاب، حتی زمانی که اتحادیه جماهیر شوروی به عنوان یک قدرت بود، شرق بود، ما در شعارها می گفتیم نه شرقی نه غربی. یعنی ما عملا موازنه منفی را پیش گرفتیم که نه به سمت بلوک شرق پیش میرویم و نه به سمت بلوک غرب و بعد هم پس فروپاشی شوروی، آمریکاییها در اصل با یک سو استفاده تلاش کردند که بگویند این لیبرال دموکراسی است که پیروز شده و ما بعنوان آمریکا، نماد لیبرال دموکراسی هستیم و همه دنیا باید براساس ارزش های ما خودشان را تنظیم کنند و نظریه انتهای تاریخ را که آقای فوکو یوهاما مطرح کرد به معنی اینکه در انتهای تاریخ ما فقط یک مکتب برتر داریم و این لیبرال دموکراسی است . جمهور اسلامی هم بصورت تئوری و هم بصورت عملی در مقابل این ایده ایستاد. حتی زمانی که امام خمینی برای آقای گورباچف نامه نوشتند، به شوروی هم همین توصیه را کردند که اگر از کمونیسم خلاص می شوید به سمت کاپیتالیسم و سرمایه داری نروید که جهنمی بدتر از این است.

در زمانی که نامه نوشتند برای آقای گورباچف، آن زمان به شوروی هم همین توصیه را کردند که شما اگر از کمونیسم خلاص می شوید به سمت کاپیتلایسم و سرمایه داری نروید که آن جهنمی بدتر از این هست. یعنی این شعارهایمان از شعارهای قبلی است، از حرفهای گذشته است و روش و راهمان را عوض نکردیم.

لذا امروز که روسیه در همین گفتمان قرار دارد. گفتمان مقابله با یکجانبه گرایی و مقابله با دیکتاتوری در عرصه جهانی. طبعا ما از لحاظ رویکردی و گفتمانی به همدیگر نزدیک هستیم و طبعا ارتباطاتمان ادامه دارد اما همیشه گفتیم که روابط ما با هیچ کشوری منافاتی با کشور دیگری ندارد و ما در تقابل با کسی نیستیم. وقتی می گوییم که اولویت در ارتباط با همسایگانمان است معنی اش این نیست که ما نمی خواهیم ارتباط داشته باشیم، بلکه می توانیم با دیگران هم ارتباطات خودمان را داشته باشیم.

آقای جلالی گفت: آینده اقتصاد جهان متعلق به بریکس است. تسلط دلار در اقتصاد جهان آسیب زیادی به همراه دارد. امروز آمریکا اقتصاد تعدادی از کشورها را از طریق دلار به گروگان گرفته است. تحریم ها یکی دیگر از ابزارهای غرب است. امروز حدود 26 کشور در لیست تحریم قرار دارند و روسیه رهبر این لیست تحریم ها شده است، این چیزی نیست جز تروریسم اقتصادی که نه تنها رهبران کشورها را تحت تأثیر قرار می دهد، بلکه زندگی مردم عادی را نیز تحت تأثیر قرار می دهد، بنابراین کشورها نباید این را تحمل کنند و به آمریکا و کشورهای غربی اجازه دهند تا با سرنوشت ما از طریق دلار بازی کنند. در این شرایط باید از اولویت دلار در اقتصاد و به اصطلاح سیستم سوئیفت خلاص شویم.

سفیر جمهوری اسلامی ایران در روسیه افزود: کشورها باید تا حد امکان به پرداخت به ارزهای ملی روی بیاورند و ما قادریم و باید سیستم پرداخت خود مستقل از سوئیفت را ایجاد کنیم. ایران و روسیه هم اکنون در این زمینه تجربه دارند، می توانیم آن را با دیگر کشورها به اشتراک بگذاریم. ما در حال حاضر نوعی باشگاه کشورهای تحت تحریم آمریکا داریم. من متقاعد شده‌ام که در آینده قطعاً ارز خود را در چارچوب بریکس و سازمان همکاری شانگهای خواهیم داشت، محاسبات مستقل از دلار آمریکا خواهد بود.

کاظم جلالی، سفیر ایران گفت: روابط اقتصادی ما از رشد بسیار خوبی برخوردار شده است. خصوصا در سال 2022 . ما در سال 2019 یک میلیارد و 650 میلیون دلار حجم تجارت دو کشور بود که در سال 2022 به حدود 5 میلیارد دلار رسیده است. این افزایش از لحاظ حجم بسیار چشمگیراست اما با توجه به ظرفیت های دو کشور چندان رقم بالایی نیست و باید در این زمینه تلاش های بیشتری انجام شود تا بتوانیم موانع موجود را رفع کنیم.

وی تاکید کرد: امروز روسیه و ایران دارای روابط بسیار نزدیکی در زمینه های سیاسی، امنیتی و دفاع غیره هستند. بعد اقتصادی را باید تقویت کنیم. برای این چکار می توانیم بکنیم. اول از همه باید شناخت بیشتری از یکدیگر به دست آوریم. این شناخت با رفت و آمد، با گفتگو با تبادل هیئت ها و گسترش صنعت گردشگری حاصل می شود .

مسئله دوم رفع مسائل ترانزیتی است که خوشحالیم با توافق درباره اتصال ریلی کردیدور شمال جنوب با اراده آقایان رئیسی و پوتین یکی از آرزو های دیرینه تحقق یافته است. مسئله سوم همکاری پولی و بانکی است که در این راستا گام های خوبی برداشته شده از جمله رئیس کل بانک مرکزی روسیه به ایران سفر کرده و توافق های بسار خوبی انجام شد. حوزه چهارم حوزه گمرکی است. که در جریان سفر آقای نواک کارهای مثبتی در راستای رفع موانع در این عرصه انجام شده است.سفیر ایران حوزه پنجم که موانع در آن را باید رفع کرد، حوزه لجستیکی نامید تا شرکت های ایرانی بتوانند فعالیت اقتصادی خود را در روسیه گسترش دهند.

کاظم جلالی در خصوص روابط با تهران و مسکو گفت: رویکردهای ما و روسیه به یکدیگر نزدیک است و ما این موضوع را انکار نمی کنیم، به هر حال روسیه امروز در مقابل یکجانبه گرایی ایستادگی می کند و آنچه از نحریم ها و مشکلات برای روسیه وجود دارد در تقابل با یکجانبه گرایی است. این گفتمانی است که جمهوری اسلامی ایران پس از پیروزی انقلاب اسلامی آغاز کرد.

سفیر ایران در روسیه خاطرنشان کرد ما از ابتدای انقلاب، حتی زمانی که اتحادیه جماهیر شوروی به عنوان یک قدرت بود، شرق بود، ما در شعارها می گفتیم نه شرقی نه غربی. یعنی ما عملا موازنه منفی را پیش گرفتیم که نه به سمت بلوک شرق پیش میرویم و نه به سمت بلوک غرب و بعد هم پس فروپاشی شوروی، آمریکاییها در اصل با یک سو استفاده تلاش کردند که بگویند این لیبرال دموکراسی است که پیروز شده و ما بعنوان آمریکا، نماد لیبرال دموکراسی هستیم و همه دنیا باید براساس ارزش های ما خودشان را تنظیم کنند و نظریه انتهای تاریخ را که آقای فوکو یوهاما مطرح کرد به معنی اینکه در انتهای تاریخ ما فقط یک مکتب برتر داریم و این لیبرال دموکراسی است . جمهوری اسلامی هم بصورت تئوری و هم بصورت عملی در مقابل این ایده ایستاد. حتی زمانی که امام خمینی برای آقای گورباچف نامه نوشتند، به شوروی هم همین توصیه را کردند که اگر از کمونیسم خلاص می شوید به سمت کاپیتالیسم و سرمایه داری نروید که جهنمی بدتر از این است.

آقای جلالی گفت: سال گذشته ماهواره خیام به فضا پرتاب شد و در این زمینه همکاری خوبی با روسیه داشتیم همچنان همکاری های ما در حوزه های مختلف از جمله فضایی ادامه دارد و ما داریم با همدیگر در این خصوص کار می کنیم، روابط ما با روسیه دارای حد و مزری جز منافع ملی دو کشور نیست و هر کداممان بر اساس منافع ملی خود داریم همکاری هایمان را در حوزه های مختلف ادامه می دهیم.

سفیر ایران در روسیه بیان کرد: گردشگری حوزه بسیار مهمی است، علاوه بر اینکه منافع اقتصادی برای هر دو کشور دارد ولی نگاه من بیشتر فراتر از این است و باید ارتباطات بین دو ملت افزایش پیدا بکند. برخی ها در داخل روسیه ایران هراسی می کنند و برخی ها هم در داخل ایران روس هراسی می کنند. ما فکر می کنیم که این روس هراسی ریشه در القاعات غرب به دو کشور دارد و نمی خواهد که این دو کشور در کنار هم بتوانند از ظرفیت های هم بخوبی استفاده کنند. من بارها به دوستان ایرانی خودم گفته ام که یک اقتصادی مثل اقتصاد روسیه وجود دارد که نزدیک به 300 میلیارد دلار واردات این کشور است و دولت ایران و ملت ایران می توانند سهم متناسبی از این را سهم خودشان کنند. کما اینکه اقتصاد ایران هم اینگونه است و ما حجم زیادی از واردات داریم. مثلا زمانی ما کالاهای اساسی خودمان را از کشورهای آمریکای لاتین تهیه می کردیم. وقتی که یک غول تولید غلات در همسایگی شمالی ما است چرا باید از جای دیگر تهیه کنیم، خوب می توانیم از همین همسایه شمالی مان تهیه کنیم کما اینکه این روند را تقریبا ما عوض کردیم و الان داریم با روسیه در این جهت کار می کنیم.

وی افزود: در بحث گردشگری یک هدف این است که ما بتوانیم از خود ظرفیت گردشگری به عنوان همکاری اقتصادی استفاده کنیم و یک چیز فراتر وجود دارد و آن این است که دولت با همدیگر احساس نزدیکی کنند. ما در تمام این تاریخ گذشته خودمان مثلا از 100-150 سال گذشته همیشه از غرب خودمان را نگاه کردیم و خودمان مستقیم نیامدیم با همدیگر دیالوگ کنیم و صحبت کنیم و ارتباطات برقرار کنیم. این فرصت گردشگری خیلی خوب است.

یک تفاهم نامه ای با هم امضا کردیم مبنی بر اینکه فعلا گردشگران گروهی لغو روادید شوند. خوشبختانه با هم توافق کردیم که این از اول ژانویه 2023 اجرایی شود ولی یک بحث فنی وجود داشت و آن این بود که هر دو کشور شرکت های معتبر گردشگری خودشان را به یکدیگر معرفی کنند و این یک خورده طول می کشید ولی اخیرا دیگر انجام شد. الان ایران شرکت های گردشگری خودش را معرفی کرد و روسیه هم قبلا معرفی کرده بود. من فکر می کنم در آینده نزدیک این کشورها دیگر می توانند فعالیت خودشان را آغاز کنند و گردشگران را به شکل گروهی بیاورند با لغو روادید. یک سری اقداماتی به هر حال باید انجام شود، مثلا در فرودگاه های روسیه با ایرانی ها باید یک سری برخوردها گرم تر، مهربانانه تر و بهتر بشوند. بعضا ایرانی هایی که می آیند گلایه دارند و ما هم به مقامات روس این را گفتیم و باید روسیه هم ظرفیت گردشگری برای خودش ایجاد کند و به مهمان خوش آمد بگوید با اعمال و رفتارش، البته ما هم در داخل ایران نیازمند همین هستیم که این وضعیت را ایجاد کنیم. پروازها بین مسکو و تهران که هست، بین سن پیترزبورگ و تهران الان برقرار شده است چه توسط شرکت ماهان و چه توسط شرکت نوردویند و الان این پروازها دارد انجام می شود. برنامه هایی که وجود دارد این است که به شهرهای دیگر ایران مثل رشت، تبریز، ساری، کیش، شیراز و یک سری از شهرهای ایران از این طرف و از طرف روس هم شهرهایی مثل آستاراخان، کازان و برخی از شهرهای دیگر که جنبه های ارتباطی با همدیگر داریم این پروازها برقرار شود که هم شرکت های ایرانی و هم شرکت های روسی در حال کار بر روی این موضوع هستند و ما مرتب مکاتبات داریم و پیگیری داریم که انشالله بتوانیم پروازها را بین شهرهای ایران و روسیه هم آغاز کنیم.

سفیر ایران در روسیه گفت: ما خواهان لغو روادید کلی هستیم و بارها هم اعلام کردیم به مقامات روسیه که آمادگی داریم در صورتی که روسها هم بپذیرند بیاییم و بین دو کشور لغو روادید را عملیاتی و اجرایی کنیم.

آقای جلالی گفت: در مورد خودرو ما همکاری های خودمان را مدتی است که آغاز کردیم و دو شرکت عمده خودرویی ما آمدند و مذاکراتی داشتند. در نمایشگاه اتوموبیلیتی روسیه در سال 2022 حضور بسیار فعالی داشتیم و در 2023 حضور ما فعال تر خواهد بود. در حوزه قطعه سازی خیلی می توانیم با همدیگر همکاری کنیم. وضعیت قطعه سازی ما در ایران وضعیت خوبی است و می تواند در این حوزه به روسیه کمک کند. در بحث خودرو سازی هم همینطور یعنی هم شرکت سایپا و هم شرکت ایران خودرو آماده هستند خصوصا محصولات برتر خودشان را به روسیه صادر کنند. در حوزه خودرو مشترک هم با همدیگر کار می کنیم و ما می توانیم با توانمندی که هر دو کشور داریم در حوزه تولید خودرو مشترک هم کار کنیم و یک نوع هم افزایی داشته باشیم. جمهوری اسلامی ایران به دلیل تحریم های طولانی چند دهه ای تلاش کردیم تا کل چرخه را داشته باشیم. شاید شما در داخل روسیه و با توجه به ارتباطاتی که با غرب داشتید در بسیاری از حوزه چرخه را به طور کامل ندارید و الان که غربی ها رفته اند شاید یک نوع آسیب شناسی در داخل روسیه انجام شود می بینید که در یک جاهایی آسیب وجود دارد و آن آسیب ها را می توان توسط ایران برطرف کرد. یعنی ما عملا چون بسیاری از این چرخه ها را داریم می توانیم در کنار همدیگر قرار بگیریم. چون هم شما کشور بزرگی هستید و با توانمندی بسیار زیاد و با دانشمندان و علم زیاد و هم ما کشور بزرگی هستیم که توانمندی داریم و این دو تا توانمندی در حوزه خودرویی باید مثل سایر حوزه ها در کنار هم قرار بگیرد و بتوانیم استفاده کنیم، لذا در بحث خودرو کاملا این آمادگی وجود دارد و داریم پیگیری هایمان را انجام می دهیم و شرکت های خودرویی روسیه هم همینطور بعضی از آنها به ایران رفته اند و از بعضی از آنها دعوت می کنیم که به ایران بروند و از ظرفیت های ایران آگاه شوند.

وی افزود: چون مهمترین مسئله ما این است که تازه داریم همدیگر را می بینیم. شاید به نوعی بتوانم بگویم که سال 2022 اولین سالی است که ایرانی ها روس ها توانستند همدیگر را توانستند یک مقداری درک کنند و ببینند، قبلش ارتباطات شما با غرب بیشتر بود و در حوزه اقتصادی ما خیلی با همدیگر کار نمی کردیم و همدیگر را حتی نمی دیدیم و بنای بر دیدن هم نبود لذا فکر می کنم که الان فرصت خیلی مناسبی فراهم آمده است و داریم با همدیگر این را پیش می بریم.

سفیر ایران در روسیه گفت: در زمینه دارویی خیلی می توانیم به همدیگر کمک کنیم و گفتگوهای خیلی زیادی هم داشتیم و شرکت های ایرانی کاملا آمادگی دارند که دارو را صادر کنند یا به لحاظ تکنولوژیک هم با همدیگر کار کنیم. ما در زمینه دارویی بالای 90 درصد در داخل ایران ما خود اتکایی و استقلال داریم و واردات دارویی ما از خارج از ایران بسیار کم است اما یک مشکلی در اینجا وجود دارد که به مقامات روس هم بارها ما گفتیم. شما هنوز در پروتکل های قبل از تحریم گیر هستید و باید تغییر جهت دهید و یک مقداری وضعیت استاندارها را درست کنید. مثلا الان یک شرکت دارویی بخواهد وارد روسیه شود و یک دارویی را ثبت کند چندین ماه که چه عرض کنم شاید مثلا یک سال و یا دو سال وقتش گرفته شود تا فقط بتواند دارو را در روسیه ثبت کند و هزینه زیادی هم باید انجام دهد. من فکر می کنم که این زیاد سازگار نیست هم با روابط دوستانه ما و هم با وضعیت تحریمی شما. ما در ایران به دلیل اینکه تحریم هستیم خیلی از قواعد را متناسب با وضعیت تحریمی در آن تجدید کردیم و درست کردیم و من فکر می کنم این ها اتفاقاتی است که باید بیفتد. ما روی دارو خیلی خوب می توانیم کار کنیم روی تجهیزات پزشکی خیلی خوب می توانیم کار کنیم چون ایران ظرفیت های بسیار خوبی دارد. همچنین ایجاد شرکت های مشترک و تولیدات مشترک که بنظر من می شود حتما روی آنها کار کرد. یک مقداری باید روی تسهیل ارتباطات و متناسب سازی قواعد با شرایط جدید کار کنیم.