گزارش و تحلیل

میراث کودتای 1953 از تهران تا سیاست امروز غرب

© Photo / Tasnimکودتای 28 مرداد
کودتای 28 مرداد - اسپوتنیک ایران  , 1920, 19.08.2025
اشتراک
سارا علیخانی پژوهشگر تاریخ درباره 19 اوت، سالگرد یکی از جنجالی‌ترین رویدادهای قرن بیستم به اسپوتنیک گفت: کودتای 28 مرداد در سال 1953 با طراحی و هدایت مستقیم سازمان‌های اطلاعاتی آمریکا و بریتانیا دولت منتخب محمد مصدق را سرنگون کرد.
آنچه در ظاهر با شعار حفظ ثبات توجیه شد، در واقع تلاشی آشکار برای بازگرداندن کنترل بر منابع نفتی ایران و مهار سیاست خارجی مستقلی بود که می‌توانست معادلات ژئوپلیتیکی منطقه را تغییر دهد. برای بسیاری از ناظران، این رخداد نقطه عطفی در روابط ایران و غرب و نمونه‌ای کلاسیک از سیاست مداخله‌گرایانه قدرت‌های بزرگ است.
علیخانی در ادامه گفت، اهمیت کودتای 1953 تنها در جنبه تاریخی آن خلاصه نمی‌شود. این واقعه به‌خوبی الگویی را نشان می‌دهد که بعدها بارها در نقاط مختلف جهان تکرار شد. از آمریکای لاتین و سرنگونی دولت‌های مردمی گرفته تا خاورمیانه و تلاش برای تغییر نظم سیاسی کشورهایی که حاضر به تبعیت از اولویت‌های واشنگتن و لندن نبودند. ابزارها متنوع بودند. عملیات مخفی، فشار اقتصادی، حمایت از مخالفان داخلی و حتی جنگ‌های نیابتی. اما منطق پشت همه این اقدامات یکی بود، جلوگیری از تقویت دولت‌های مستقل.
علیخانی در پایان تصريح کرد، امروز، هفتاد سال پس از آن کودتا، سایه‌اش همچنان بر سیاست جهانی سنگینی می‌کند. تحریم‌های فراگیر علیه کشورهایی چون ایران و ونزوئلا، فشارهای دیپلماتیک بر دولت‌های مستقل و روایت‌سازی رسانه‌ای علیه رهبران ناهمسو یادآور همان الگوی قدیمی است. بازخوانی سالگرد 1953 تنها مرور گذشته نیست، بلکه هشدار روشنی است نسبت به استمرار همان سیاست‌ها در عصر حاضر که به جای احترام به حاکمیت کشورها، بر مهار و تغییر مسیر آنان بنا شده است.
نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала