https://spnfa.ir/20250731/بریتانیا-کدام-آثار-باستانی-ایران-را-غارت-کرده-است-24075976.html
بریتانیا کدام آثار باستانی ایران را غارت کرده است؟
بریتانیا کدام آثار باستانی ایران را غارت کرده است؟
اسپوتنیک ایران
بریتانیا در کنار غارت فرهنگی از مستعمرات سابق خود، در دورههای مختلف تاریخی نقش پررنگی در انتقال، تملک یا قاچاق آثار باستانی ایران ایفا کرده است. 31.07.2025, اسپوتنیک ایران
2025-07-31T19:01+0430
2025-07-31T19:01+0430
2025-07-31T19:01+0430
گزارش و تحلیل
https://cdn1.img.spnfa.ir/img/07e5/0a/03/8332678_0:62:1000:625_1920x0_80_0_0_8771269e313aa72294ecdb4469dc3ab1.jpg
بسیاری از این آثار اکنون در موزههای لندن یا مجموعههای خصوصی بدون رضایت ایران و اغلب از طریق مسیرهایی مبهم و غیرشفاف نگهداری میشوند. یکی از شاخصترین نمونهها منشور کوروش است که بهعنوان نخستین بیانیه حقوق بشر جهان شناخته میشود. با وجود پیگیریهای مکرر ایران برای استرداد آن، تنها یک بار در سال 2010، این اثر بهطور موقت و امانی در تهران به نمایش درآمد. منشور کوروش اکنون در موزه بریتانیا نگهداری میشود. در موردی دیگر، الواح گلی هخامنشی که طی حفاریهای مشترک در تخت جمشید کشف شدند، بهجای آنکه در ایران باقی بمانند، بخشی به دانشگاه شیکاگو منتقل و بخشی دیگر سر از بازارهای بینالمللی هنر، از جمله حراجیهای لندن درآوردند.هرچند تلاشهایی برای بازگرداندن برخی از این آثار صورت گرفت، اما هنوز بسیاری از آنها در مجموعههای خصوصی یا پشت ویترین گالریهای هنری قرار دارند. موزه بریتانیا در حال حاضر صدها شیء از ایران باستان از سکههای دوره هخامنشی و اشکانی گرفته تا ظروف نقره ساسانی، سرامیکهای سلوکی و مجسمههای سنگی را در اختیار دارد.بررسیها نشان میدهد که منشأ بسیاری از این آثار یا ناشناخته است یا در فهرست اموال قاچاقشده قرار دارد. در دهههای 1960 تا 1980 میلادی، حفاریهای غیرمجاز در مناطق باستانی ایران شدت گرفت و در نتیجه، حجم عظیمی از آثار از جمله ظروف مفرغی، مجسمههای کوچک، سلاحهای تزئینی و جواهرات تاریخی، توسط شبکههای قاچاق به لندن و پاریس منتقل شدند.روزنامه گاردین در گزارشی در آوریل 2004 فاش کرد که حداقل هزار شیء باستانی ایرانی در گالریها و بازارهای هنری لندن به فروش رسیدهاند، بدون آنکه منشأ آنها بهدرستی بررسی یا اعلام شود. همچنین در فاصله دهه 1330 تا 1350 خورشیدی، گنجینههای طلایی و ظروف منحصربهفرد سفالی و مفرغی متعلق به گورستانهای باستانی مارلیک و لرستان توسط سوداگران فرهنگی از ایران خارج شد. بخشی از این آثار امروز در موزه بریتانیا و همچنین موزه اشمولین آکسفورد نگهداری میشود. با وجود تصویب کنوانسیونهای بینالمللی در زمینه منع قاچاق میراث فرهنگی و تأکید نهادهایی مانند یونسکو و یونیدروآ بر ضرورت بازگرداندن آثار به کشورهای مبدأ، تلاشهای ایران در این زمینه همچنان با موانع متعددی مواجه است. به نظر میرسد تا زمانی که جامعه جهانی مکانیسمهای الزامآور حقوقی برای بازگرداندن میراث فرهنگی ملتها ایجاد نکند، کشورهای غربی به ویژه بریتانیا، همچنان میتوانند با بهرهگیری از خلأهای قانونی و ساختارهای موزهای بسته، این گنجینهها را بهعنوان بخشی از دارایی ملی خود به نمایش بگذارند. گنجینههایی که در حقیقت، متعلق به تاریخ و هویت ملتهایی چون ایران هستند.
https://spnfa.ir/20250731/24074054.html
https://spnfa.ir/20250731/24073632.html
اسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2025
اسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
خبرها
fa_FA
اسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
اسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
بریتانیا کدام آثار باستانی ایران را غارت کرده است؟
بریتانیا در کنار غارت فرهنگی از مستعمرات سابق خود، در دورههای مختلف تاریخی نقش پررنگی در انتقال، تملک یا قاچاق آثار باستانی ایران ایفا کرده است.
بسیاری از این آثار اکنون در موزههای لندن یا مجموعههای خصوصی بدون رضایت ایران و اغلب از طریق مسیرهایی مبهم و غیرشفاف نگهداری میشوند.
یکی از شاخصترین نمونهها منشور کوروش است که بهعنوان نخستین بیانیه حقوق بشر جهان شناخته میشود. با وجود پیگیریهای مکرر ایران برای استرداد آن، تنها یک بار در سال 2010، این اثر بهطور موقت و امانی در تهران به نمایش درآمد. منشور کوروش اکنون در موزه بریتانیا نگهداری میشود.
در موردی دیگر، الواح گلی هخامنشی که طی حفاریهای مشترک در تخت جمشید کشف شدند، بهجای آنکه در ایران باقی بمانند، بخشی به دانشگاه شیکاگو منتقل و بخشی دیگر سر از بازارهای بینالمللی هنر، از جمله حراجیهای لندن درآوردند.
هرچند تلاشهایی برای بازگرداندن برخی از این آثار صورت گرفت، اما هنوز بسیاری از آنها در مجموعههای خصوصی یا پشت ویترین گالریهای هنری قرار دارند. موزه بریتانیا در حال حاضر صدها شیء از ایران باستان از سکههای دوره هخامنشی و اشکانی گرفته تا ظروف نقره ساسانی، سرامیکهای سلوکی و مجسمههای سنگی را در اختیار دارد.
بررسیها نشان میدهد که منشأ بسیاری از این آثار یا ناشناخته است یا در فهرست اموال قاچاقشده قرار دارد. در دهههای 1960 تا 1980 میلادی، حفاریهای غیرمجاز در مناطق باستانی ایران شدت گرفت و در نتیجه، حجم عظیمی از آثار از جمله ظروف مفرغی، مجسمههای کوچک، سلاحهای تزئینی و جواهرات تاریخی، توسط شبکههای قاچاق به لندن و پاریس منتقل شدند.
روزنامه گاردین در گزارشی در آوریل 2004 فاش کرد که حداقل هزار شیء باستانی ایرانی در گالریها و بازارهای هنری لندن به فروش رسیدهاند، بدون آنکه منشأ آنها بهدرستی بررسی یا اعلام شود.
همچنین در فاصله دهه 1330 تا 1350 خورشیدی، گنجینههای طلایی و ظروف منحصربهفرد سفالی و مفرغی متعلق به گورستانهای باستانی مارلیک و لرستان توسط سوداگران فرهنگی از ایران خارج شد. بخشی از این آثار امروز در موزه بریتانیا و همچنین موزه اشمولین آکسفورد نگهداری میشود.
با وجود تصویب کنوانسیونهای بینالمللی در زمینه منع قاچاق میراث فرهنگی و تأکید نهادهایی مانند یونسکو و یونیدروآ بر ضرورت بازگرداندن آثار به کشورهای مبدأ، تلاشهای ایران در این زمینه همچنان با موانع متعددی مواجه است.
به نظر میرسد تا زمانی که جامعه جهانی مکانیسمهای الزامآور حقوقی برای بازگرداندن میراث فرهنگی ملتها ایجاد نکند، کشورهای غربی به ویژه بریتانیا، همچنان میتوانند با بهرهگیری از خلأهای قانونی و ساختارهای موزهای بسته، این گنجینهها را بهعنوان بخشی از دارایی ملی خود به نمایش بگذارند. گنجینههایی که در حقیقت، متعلق به تاریخ و هویت ملتهایی چون ایران هستند.
