چرا توافق هسته ای دیگر به شکل سابق به درد نمیخورد؟
چرا توافق هسته ای دیگر به شکل سابق به درد نمیخورد؟
دکترعماد آبشناس در مقاله ای می نویسد که وزیر امور خارجه ایران در صحبت هایی اخیرا اظهار داشته که توافق هسته ای به شکل سابق خود دیگر به درد نمی خورد و نیاز است که توافق جدیدی انجام شود ولی توافق هسته ای میتواند زمینه ساز توافق جدید باشد.
این در حالی است که دو روز قبل تر آقای استیون ویتکاف نماینده آمریکا در امور خاور میانه طی مصاحبه ای با تاکر کاراسون اظهار داشته بود که حاضر است شخصا به ایران مسافرت کند تا درباره مسایل مورد اختلاف با ایرانی ها گفتگو داشته باشد و دو طرف به توافقی جدید دست یابند.
برخی صحبت های وزیر خارجه ایران را به نوعی پاسخی به صحبت های ویتکاف تعبیر کرده اند.
اما واقعیت امر این است که باید شرایط پیرامونی را کنار هم بگذاریم تا متوجه شویم چرا این صحبت ها رد و بدل می شود.
ایالات متحده آمریکا خواهان آن است که با ایرانی ها یک توافق جامع داشته باشد و توافقات قبلی برای آمریکایی ها مهم نیست وادعا دارند اگر با آنها توافق شود آنها خودشان اروپایی ها را قانع می کنند تا به آن توافق تن دهند.
اروپایی ها به دنبال احیای مجدد توافق هسته ای هستند اما اصرار دارند که روسیه در مذاکرات و گفتگو ها حضور نداشته باشد، امری که کاملا بی معنی می باشد چون روسیه و چین عضو توافق می باشند وحتی روسیه تعهداتی در توافق دارد که امکان محقق شدن آن بدون روسیه امکان پذیر نیست.
تهدید هایی که امروزه کشورهای اروپایی درباره اجرای بند ماشه توافق هسته ای مطرح می کنند هم به نوعی ایران را بر این می دارد که فکری به حال چنین بند هایی در هرگونه توافق داشته باشد و اینگونه نباشد که طرف مقابل با چشم سفیدی هیچ یک از تعهدات خود را اجرا نکند اما ایران را تهدید کند که اگر طبق توافق برخی تعهدات خود را کاسته مورد تحریم قرار گیرد.
همچنین در توافق هسته ای سابق هیچ بندی که دیگر اعضا را تحت فشار قرار دهد تا به تعهدات خود عمل کنند وجود نداشت و دیدیم که ایالات متحده نه فقط بسیار راحت از برجام خارج شد اما حدود 2 هزار تحریم هم بر علیه ایران وضع کرد.
اصل مطلب را بگویم، آمریکایی ها دنبال کیک اقتصادی ایران هستند و اگر توافقی باشد که این کیک را به آنها ندهند آن را به هم خواهند زد.
دلیل اصلی خروج ترامپ از برجام هم این بود که وقتی در دوره قبل به قدرت رسید دید بیش از 80 تا 90 درصد پروژه های اقتصادی به اروپایی ها واگذار شده و هیچ سهمی به آمریکایی ها اختصاص داده نشده.
بحث تضمین ایالات متحده مبنی بر عدم خروج از هر توافقی و همچنین رفع تحریم ها هم به حضور شرکت های بزرگ آمریکایی در ایران گره خورده.
عملا در دوران بایدن آمریکایی ها این مطلب را مطرح کردند و به نوعی روی آن توافق شد که ایران اجازه دهد این شرکت ها بیایند ایران و در پروژه های بزرگ اقتصادی سرمایه گذاری کنند و لابی این شرکت ها در کنگره مسئولیت رفع تحریم ها و جلوگیری از خروج ایالات متحده را به عهده بگیرد.
البته آنچه مسلم است این می باشد که ایران هیچ وقت حاضر نخواهد بود کل کیک اقتصادی خود را در اختیار آمریکایی ها قرار دهد چرا که طی چند سال اخیر موفق شده که مسیر های جدیدی را برای تعاملات بین المللی خود باز کند و حاضر نخواهد بود این مسیر ها را به امید آمریکایی ها ببندد.
عضویت ایران در گروه هایی مانند شانگهای و بریکس و اوراسیا و... همچنین توافق نامه های بلند مند با روسیه و چین این مساله را ایجاب می کند که ایران حد تعادل را در ارتباطات سیاسی و اقتصادی با کشورهای دیگر حفظ کند.
به نظر می رسد که امروزه به شدت نیاز است تا توافقی تدوین شود که کل این مسایل در آن گنجانده شود و ایران تضمین های محکم تری از طرف مقابل دریافت کند و دیگر چیزی مانند بند ماشه در توافق جدید وجود نداشته باشد.
ما را در سایت و تلگرام اسپوتنیک دنبال کنید
