گزارش و تحلیل

آیا ترامپ با ایران در آنچه بایدن ناکام مانده بود کامروا می شود

© AP Photo / Alex BrandonКандидат в президенты от Республиканской партии Дональд Трамп на встрече со своими сторонниками в ночь после выборов в Уэст-Палм-Бич
Кандидат в президенты от Республиканской партии Дональд Трамп на встрече со своими сторонниками в ночь после выборов в Уэст-Палм-Бич - اسپوتنیک ایران  , 1920, 19.12.2024
اشتراک
اخیرا آنتونی بلینکن وزیر امور خارجه آمریکا در اظهاراتی اعتراف کرد که ایالات متحده در 20 سال گذشته برای دستیابی به تغییر قدرت در ایران تلاش هایی کرده است، اما این تلاش ها ناموفق بوده است. البته شاید باید تصحیح کنیم 20 سال نه بلکه 47 سال.
احتمالا منظور بلینکن اوج گرفتن تلاش های آمریکا برای سرنگونی نظام در ایران و یا اشغال ایران بعد از اشغال افغانستان وعراق می باشد.
بر کسی پوشیده نبود که هدف اصلی آمریکایی ها پس از عراق و افغانستان ایران بوده و بدون اینکه آنها ایران را تصرف کنند یعنی کل کارهایی که آنها انجام داده بودند بی فایده بود.
به دلیل مسایل مختلف مخصوصا ژئو پولیتیک و استراتژیک ایران قلب تپنده خاورمیانه به حساب می آید.
ما تعداد اندکی کشور در جهان داریم که پتانسیل درونی ابرقدرت شدن را دارند که ایران یکی از این کشورها می باشد.
در واقع می توان گفت ماجرای ستیز آمریکا با ایران هم از همین جا نشآت می گیرد.
در کل منطقه غرب آسیا و شمال آفریقا فقط ایران است که این امکان و توانمندی را دارد واتاق های فکر آمریکا به خوبی می دانند یا باید ایران را تمام و کمال در کنار آمریکا داشته باشند یا اینکه باید این ابر قدرت بالقوه را تجزیه کنند تا نتواند در آینده رقیبی برای ابرقدرتی آمریکا شود.
علیرغم اینکه زمان شاه ایران متحد ایالات متحده در منطقه به حساب می آمد اما حتی در آن زمان هم آمریکایی ها از اقتدار ایران دلواپس بودند و می بینیم که طرح موسوم به طرح برنارد لوئیس در زمانی تدوین شده که شاه ایران اصطلاحا متحد استراتژیک آمریکا بوده و حتی نیروی هوایی ایران برای کمک به آمریکایی ها در ویتنام دخالت می کردند و نظم کل منطقه خاورمیانه را عهده دار شده بودند.
پس از انقلاب اسلامی در ایران، آمریکا خیلی تلاش کرد تا بتواند برای ایران جایگزین پیدا کند اما همه تلاش هایش ناکام ماند.
دیگر شرکای ایالات متحده در منطقه خاورمیانه و شمال آفریقا مثل ترکیه و عربستان سعودی و مصر و امارات عربی متحده و اسرائیل و پاکستان و... همه مصطلحا آویزان کمک های آمریکا می باشند و بدون کمک های مالی و اقتصادی و نظامی آمریکا اینها هیچ کدام نمی توانند به تنهایی روی پای خود بایستند و یا اقتصاد خود را بچرخانند.
برخی مانند عربستان سعودی و امارات ثروت دارند اما توانمندی های بالقوه نیروی انسانی و نظامی ندارند، برخی دیگر مانند پاکستان و ترکیه و مصر توانمندی نیروی انسانی دارند اما بنیه اقتصادی ضعیفی دارند.
اسرائیل هم که علیرغم همه سرمایه گذاری های آمریکا بدون حمایت اقتصادی و نظامی و سیاسی آمریکا به هیچ وجه نمی تواند در منطقه دوام بیاورد چه رسد به اینکه بخواهد متحدی که بتوان روی آن حساب باز کرد باشد.
ایران کشوری است که علیرغم حدود 50 سال انواع و اقسام تحریم ها که هیچ کشوری در جهان با آن مواجه نشده نه فقط سر خم نکرده بلکه هر روز قویتر هم شده.
اینجا نمی خواهم بگویم که اوضاع اقتصادی ایران خوب است اما بحث در این است که ایران توانسته پنجاه سال در مقابل این تحریم ها مقاومت کند.
بسیاری از کشورها حتی توان تحمل یک صدم این تحریمها را ندارند.
همین ترکیه که به دلیل برخی اختلافات با آمریکا مورد تحریم های جزئی آمریکا و غرب قرار گرفت و بعدا تازه تحریم ها کنار گذاشته شد تا به حال نتوانسته اوضاع اقتصادی خودش راجمع و جور کند وبا تورم 70% مواجه می باشد وآمریکایی ها به خوبی می دانند نمی توانند خیلی روی ترکیه حساب باز کنند.
همین که آمریکایی ها دستشان را از بالاسر ترکیه بردارند دوباره این کشور به شرایطی بر می گردد که چند ملیون لیر ترکیه یک دلار بود، چون ترکیه پتانسیل اقتصادی لازم برای ابرقدرت شدن در منطقه را ندارد.
حرف در این باره زیاد است اما به نظر می رسد دولت عمیق آمریکا امروزه متوجه شده که نه توان سرنگونی نظام در ایران را دارد ونه توان تجزیه ایران و تحریم هایش دیگر جوابگو نیست پس بهترین راه این است که به نحوی تلاش کند با ایران کنار بیاید.
بحث مذاکره و تعامل با ایران هم از همین منظور می باشد.
بعضی وقت ها برخی صحبت ها از طرف مقامات کشورها می شود که شاید برخی به سخره بگیرند اما طرف های مقابل کامل واو به واو این سخنان را رصد می کنند تا منظور مقامات کشورهای مقابل را متوجه شوند.
به یاد دارم زمانی آقای احمدی نژاد در نیویورک در دانشگاه کلمبیا داشت سخنرانی می کرد، به یکباره از باراک اوباما که او هم در نیویورک بود دعوت کرد که به همان جا برود و با هم در مقابل همه بحث کنند و سنگ های ایران و آمریکا را همان جا وا کنند واختلافات را حل کنند.
بسیاری این صحبت های آقای احمدی نژاد را به سخره گرفتند اما کمتر از دو هفته بعد اوباما مستقیم به آیت الله خامنه ای نامه نوشت که آماده مذاکره است و مذاکرات محرمانه ایران و آمریکا در عمان شروع شد که در آن آقایان ولایتی و عراقچی از طرف ایران و ویلیام برنز و جیک سالیوان و آنتونی بلینکن از طرف آمریکا حضور داشتند و در نهایت هم به توافقاتی رسیدند (به مصاحبه آقای علی اکبر صالحی وزیر امور خارجه وقت با نشریه مثلث رجوع کنید).
آقای پزشکیان در اولین کنفرانس خبری خود آمریکایی ها را برادر خواند.
برخی باز هم این سخنان پزشکیان را به شوخی گرفتند اما مطمئن باشید آمریکایی ها پیغام را دریافت کردند.
مشکل اصلی در این بود که تکلیف خود آمریکایی ها روشن نبود و بایدن فردی نبود که اقتدار کافی برای رسیدن به نتیجه را داشته باشد.
حال به نظر می رسد، و به استناد ادامه صحبت های بلینکن در همان اجلاس، دولت عمیق آمریکا این مساله را به دولت بعدی موکول کرده.
توجه داشته باشید هم در ایران و هم در آمریکا ممکن است رئیس جمهوری و دولت تغییر کند اما این دولت عمیق، که ما در ایران به آن می گوییم حاکمیت، است که در باره مساله ای مانند مناسبات ایران و آمرکیا تصمیم گیری می کند و به نظر می آید بلینکن این پالس را برای ایرانی ها ارسال کرده.
اصرار ترامپ بر اینکه خواهان سرنگونی نظام در ایران نیست و خواهان تعامل با ایران است وخودداری ترامپ از پاسخ به سوالی در باره اینکه آیا اگر رئیس جمهوری شود به ایران حمله خواهد کرد یا نه (وحتی بیشتر، انتقاد او از این سوال) همه پالس هایی است که آمریکایی ها در پاسخ به صحبت های مقامات دولت آقای پزشکیان مبنی بر اینکه خواهان مذاکره و حل اختلافات با آمریکا هستند می فرستند.
البته علیرغم اینکه بسیار راه پر پیچ و خمی در پیش است ولی می توان گفت بر اساس روابط و سیاست بین الملل امکان حل اختلافات ایران و آمریکا نا ممکن نیست و اگر اراده ای از طرف دو طرف وجود داشته باشد و آمریکایی ها اصرار نداشته باشند که منافع خود را بدون در نظر گرفتن منافع ایران تحمیل کنند احتمال حل وفصل این اختلافات و رسیدن به یک نقطه تعادل وجود دارد.
توجه داشته باشید، گفتم رسیدن به یک نقطه تعادل، اینکه بخواهیم تصویر کنیم آنچه آمریکا می خواهد، یعنی ایران دوباره در زمره متحدین آمریکا به حساب آید، فعلا دور از انتظار می باشد و فقط میتوان تصور کرد که فعلا ایران و آمریکا می توانند دیگر دشمن نباشند.
نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала