فروپاشی از درون؛ آیا اوکراین در آستانه کودتا است؟
15:23 14.03.2024 (بروز رسانی شده: 15:24 14.03.2024)
© AP Photo / Evgeniy Maloletka
اشتراک
در روز گذشته برخی منابع روس از دسترسی به پیام‌های تلگرامی گروهی از فرماندهان اوکراینی خبر دادند که محتوای آن انجام یک کودتا از طریق حمله به مجلس اعلای اوکراین و تغییرات بزرگ و سریع در ساختار سیاسی این کشور خبر می‌داد.
مهدی سیف تبریزی، پژوهشگر روسیه و اوراسیا درباره این خبر در گفتگو با اسپوتنیک گفت، که در ماه‌های گذشته برخی گمانه‌زنی‌ها از سوی مراکز اطلاعاتی چندین کشور از جمله متحدین کی یف در این زمینه وجود داشت که زلنسکی در جواب سعی کرد با تغییر فرمانده کل ارتش والری زالوژنی به این گمانه‌زنی‌ها پایان دهد. جایگزینی "سیرسکی" به جای زالوژنی که بیشتر فرمانده رئیس‌جمهور اوکراین است تا ارتش این کشور در راستای اداره نارضایتی‌های به وجود آمده در ارتش اوکراین پس از شکست و ناکامی کامل در ضد حمله اوکراین درپس تصمیمات اشتباه سیاسیون این کشور تحلیل می‌شود. یکی از موضوعات مورد بحث بین زالوژنی فرمانده سابق ارتش اوکراین و شخص زلنسکی در نحوه ادامه درگیری بر سر آودیوکا بود که با تصمیمات اشتباه زلنسکی و راهنمایی‌های سیرسکی به‌عنوان فرمانده نیروی زمینی اوکراین به یک شکست سهمگین برای کیف انجامید هرچند مسائلی مانند تشکیل بسیج عمومی و سرباز گیری از این روش یکی دیگر از موارد مورد اختلاف طرفین بود.
سیف تبریزی در ادامه گفت، اما اکنون پس از گذشت چندماه از تغییر فرماندهان نظامی در اوکراین مجددا شاهد گسترده شدن شکاف میان سیاسیون و نظامیان این کشور هستیم. به نوعی که بر اساس اطلاعات درز کرده نیروهای در میدان با نا امیدی کامل از سیاست‌مداران این کشور به خصوص شخص رئیس‌جمهور در تامین مالی و لجستیکی جبهه‌های نبرد تصمیم به تغییر کادر سیاسی کشور گرفته‌اند.
وی در پاسخ به این سوال که درحال حاضر با توجه به شرایط فوق آیا می‌توانیم شاهد کودتای موفق در اوکراین باشیم اینطور ادامه داد، در پاسخ باید به این نکته اشاره کرد که الزما خواست چندین فرمانده و همراهی چند‌صد یا چندین هزار نظامی به کودتایی موفق نخواهد انجامید. برای اینکه بتوان شاهد کودتا در کشور باشیم به جز همراهی فرماندهان ارشد نظامی و اکثریت بدنه ارتش چند شاخصه مهم دیگر از جمله همراهی نخبگان سیاسی و همچنین بدنه اجتماعی کشور را نیز باید مورد توجه قرار داد. که باتوجه به شرایط موجود در اوکراین به‌نظر نمی‌رسد هیچکدام از این شاخصه‌ها محیا باشد. زالوژنی به‌عنوان فرمانده محبوب نظامیان و مردم از کشور خارج و به‌عنوان سفیر کیف در انگلستان مشغول به فعالیت شده به اضافه اینکه به‌نظر نمی‌رسد که در شرایط فعلی زالوژنی چنین خواست و اراده‌ای داشته باشد. از سوی دیگر پس از روی کارآمدن سیرسکی تصفیه‌ای در بین فرماندهان ارشد شکل گرفته و نزدیکان زالوژنی هم به شکلی از هسته مرکزی ارتش دور شده‌اند. از سوی دیگر هنوز نخبگاه سیاسی در اوکراین به‌طور کامل از زلنسکی قطع امید نکرده‌اند و به دلیل حمایت‌های که زلنسکی از حامیان غربی دارد شرایط سیاسی برای حرکت به سمت کودتا محیا نیست به اضافه اینکه در بین بدنه اجتماعی مردم هنوز آمادگی ذهنی وقوع همچنین تحولات سیاسی در بحبوهه جنگ فراهم نشده است.
سیف تبریزی افزود، همچنین باید به این نکته اشاره کرد که روس‌ها در افشا این اسناد بسیار هوشمندانه عمل کردند. زیرا در شرایط فعلی که کی یف در آن گیر کرده است، کمک‌های نظامی آمریکا قفل شده، متحدان اروپایی دیگر توانی برای حمایت‌های لجستیکی ندارند و شکست‌های متوالی ارتش اوکراین در مناطق مختلف درگیری در زمانی کوتاه، این بازی رسانه‌ای می‌تواند شکاف اختلافات و بدبینی را درمیان بدنه ارتش و همچنین سیاسیون و نظامیان را به شدت افزایش دهد. این تشدید بی‌اعتمادی می‌تواند ماشین نظامی و سیاسی کیف را به شکلی موثر فلج کرده و از توان نظامی در خطوط تماس به شدت بکاهد. بدون اینکه هزینه خاص مالی، نظامی و انسانی از سوی روس‌ها استفاده شده باشد.
اما اگر فرض کنیم کودتای در اوکراین با موفقیت اتفاق بیفتاد شاید بتوان منتظر تصمیمات عاقلانه‌تری در خصوص ادامه درگیری بود. با فرض اینکه این کودتا توسط طیف نزدیک به زالوژنی اتفاق می‌افتد می‌توان توقع داشت که فرماندهان جدید با تاسی به تفکرات فرمانده سابق ارتش و باتوجه به آگاهی کامل از توان تجهیزاتی و نیروی انسانی در خطوط تماس هرچه سریعتر به سمت گفتگو و ایجاد یک راه‌حل حرکت کنند البته نباید از نفوذ و تاثیرگذاری سیستم‌های اطلاعاتی و مستشاری غرب در بدنه ارتش اوکراین غافل شد.
وی در پایان خاطر نشان کرد، باتوجه به مجموع شرایطی که گفته شد و همچنین با توجه به شرایط داخلی اوکراین از جمله وضعیت اقتصادی، بی تفاوتی جامعه به مسئله جنگ و بالطبع عدم حضور مردم در جبهه‌ها که موجب طرح اعزام نیرو از سوی کشورهای اروپایی به جبهه‌های اوکراین شده و تاثیر منفی شکست ضد حمله نیروهای این کشور همچنین شکست در باخموت و آودیوکا که به‌نوعی از سوی زلنسکی قلعه‌های امید نامیده شده بود می‌توان ادعا کرد که شرایط اجتماعی این کشور به سمت یک فروپاشی از درون درحال حرکت است.
به هر شکل باید منتظر بود و دید که پس از منتشر شدن این اسناد از سوی روس‌ها نظامیان، سیاسیون و افکار عمومی در اوکراین به شکلی به آن پاسخ خواهند داد. اما پاسخ هرچه که باشد این فرصت را به نیروهای روس می‌دهد تا دستاوردهای نظامی و میدانی خود را افزایش دهند و در حوزه سیاسی می‌توان انتظار داشت که حامیان غربی کیف این کشور را با توجه به شرایطی که پیش‌آمده به سوی میز مذاکره فرابخوانند.
