https://spnfa.ir/20231024/ایده-آل-ترین-نسخه-حسن-همجواری-و-همسایگی-در-قفقاز--جنوبی-18323867.html
ایده آل ترین نسخه حسن همجواری و همسایگی در قفقاز جنوبی
ایده آل ترین نسخه حسن همجواری و همسایگی در قفقاز جنوبی
اسپوتنیک ایران
نشست وزرای خارجه در فرمت ۳+۳ درباره تحولات قفقاز به میزبانی تهران دیروز با حضور وزرای خارجه ایران، روسیه، ترکیه، جمهوری آذربایجان و ارمنستان برگزار شد. 24.10.2023, اسپوتنیک ایران
2023-10-24T21:42+0330
2023-10-24T21:42+0330
2023-10-24T21:42+0330
گزارش و تحلیل
سیاسی
ایران
روسیه
آذربایجان
ارمنستان
ترکیه
گرجستان
https://cdn1.img.spnfa.ir/img/07e7/0a/18/18313561_0:0:3055:1719_1920x0_80_0_0_558de84992272603115303e8cd6af678.jpg
به گزارش اسپوتنیک، این نشست با عنوان "نوبت صلح، همکاری و پیشرفت در قفقاز جنوبی" آغاز به کار کرد که در ادامه نشست‌های حوزه قفقاز جنوبی انجام شده است. با پایان گردهمایی وزرای امورخارجه کشورهای منطقه قفقاز جنوبی در تهران اهداف و دستاوردهای این نشست در گفتگویی با دکتر حامد کاظم زاده استاد دانشگاه اتاوا کانادا و پژوهشگر اروپای شرقی مورد بررسی قرار گرفت.1. اهداف نشست 3+3 تهران چه بود و آیا به اهدافش رسید؟کاظم زاده در آغاز بحث گفت، این در اصل دومین نشست با فرمت 3+3 است که در تهران برگزار می شود. نشست نخست آن سال گذشته در مسکو برگزار شد. با اینکه این عنوان به معنای سه کشور منطقه قفقاز جنوبی + 3 کشور همجوار قفقاز یعنی روسیه، ترکیه و ایران است، ولی مجددا مانند نشست اول، گرجستان غایب این فرمت است. این بار این نشست در تهران با حضور وزرای خارجه ترکیه، ایران، آذربایجان، ارمنستان و روسیه به منظور بررسی مسائل منطقه قفقاز جنوبی و تلاش برای گسترش همکاری‌های سیاسی، اقتصادی، امنیتی، ترانزیتی و انرژی منطقه‌ای شد. شاید این فرمت در نگاه اول، گامی در راستای سیاست همسایگی و گسترش روابط دوستانه بین همسایگان و حل مشکلات منطقه بدون دخالت کشورهای خارجی باشد ولی با واقعیات موجود در منطقه فاصله فراوانی دارد.وی در ادامه بیان داشت، عنوان این نشست یک روزه "نوبت صلح، همکاری و پیشرفت در قفقاز جنوبی" بود که خود همین عنوان نشانگر عدم بینش برگزار کنندگان نسبت به تحولات منطقه ای است. منطقه ای که چند هفته پیش شاهد یکی از عظیم ترین جابه جایی های جمعیت و سیاست یکسان سازی جمعیت در قرن بیست و یکم بوده است. شاید بهتر بود عنوان نشست و موضوع آن به مسئله ارامنه قره باغ، مرزبندی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان و حتی مسئله کمک های بشردوستانه به آوارگان ارمنی تخصیص می یافت. از نظر من این نشست بدون هیچ دستاوردی، تنها در گرفتن چند عکس در قاب مشترک خلاصه خواهد شد. حتی این نشست نتوانست قفل باز شدن سفارت خانه جمهوری آذربایجان در تهران را بشکند. ولی باید اذعان کنم که فی النفسه این اقدام سازنده و مفید خواهد بود ولی در شرایطی که تمامی بازیگران در آن نقشی برابر ایفا کنند.2. با توجه به تحولات اخیر میان آذربایجان و ارمنستان اساسا گفتگو برای صلح می‌تواند شکل بگیرد؟حامد کاظم زاده اینطور پاسخ داد، ساختار هویتی جمهوری آذربایجان، مبتنی بر ساخت دشمن بنا شده است. این دشمن فرضی می تواند روزی ارامنه و روز دیگر ایرانی ها باشند. اگر واقع بین باشیم، با وجود نگاه تنفرآمیز در رسانه ها، آموزش و پرورش، سیاست خارجی و داخلی آن نسبت به ارامنه، امکان رسیدن به یک صلح پایدار را خواهد گرفت. شاید هم اکنون دو کشور در وضعیت آتش بس باشند ولی به زودی شاهد درگیری های جدید نظامی بر اساس اختلافات مرزی دو کشور که ریشه در زمان شوروی دارد، خواهیم بود. برای همین است که اعتقاد دارم به جای برگزاری یک نشست سیاسی، صلح منطقه ای نیازمند یک نشست تخصصی در مورد چگونگی ساز و کار مرزبندی میان دو کشور با میانجی گری کشورهای منطقه و حتی حضور بازیگران فرامنطقه ای می باشد.واقعیت آن است که صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان، واژه ای انتزاعی است که فاصله زیادی تا تبلور یافتن دارد. بعد از جدایی منطقه قفقاز جنوبی از ایران، اختلافات قومی بیش از هر چیزی در روند هویت سازی کشورهای نوپا تاثیرگذاشته و دیگرستیزی رواج پیدا کرده است. اختلافات با ارامنه در جمهوری آذربایجان از فوریه ۱۹۰۵ در باکو آغاز شده و امروز هم کماکان وجود دارد. بر طبق گزارش کمیسیون اروپا علیه نژادپرستی و عدم تحمل، ارمنی‌های جمهوری آذربایجان، "آسیب‌پذیرترین گروه در جمهوری آذربایجان در زمینه نژادپرستی و تبعیض نژادی است".3. ایده آل ترین نسخه ای که می‌توان برای قفقاز جنوبی ترسیم کرد تا حسن همسایگی کامل و قانع کننده جاری باشد و به اصطلاح همه راضی باشند چگونه است؟از نظر من و بسیاری از قفقازی ها، الگوهای همکاری های چندجانبه گرایی منطقه ای با حمایت سازمان های بین المللی و اروپایی شاید ایده آل ترین نسخه ای باشد که قفقاز به آن نیاز دارد. در بیانیه مشترک پایانی نشست سازوکار منطقه‌ای "3+3" در تهران به چند نکته امیدوار کننده اشاره شد که شامل این نسخه است ولی واقعیت سیاست خارجی کشورهای شرکت کننده در آن بسیار متفاوت است. به طور مثال در بند 1 بیانیه به اهمیت توسعه مناسبات دوستانه بین کشورها بر اساس منافع متقابل و حسن همجواری، در این راستا بر اهمیت حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات بر اساس منشور ملل متحد، احترام به حاکمیت، استقلال سیاسی، تمامیت ارضی، خدشه‌ناپذیری مرزهای شناخته شده بین‌المللی، عدم مداخله در امور داخلی، منع تهدید یا توسل به زور و احترام به حقوق بشر اشاره دارد که تنها با بررسی اجمالی شرایط کشورهای منطقه قفقاز جنوبی متوجه می شویم هیچ کدام دارای این شرایط نیستند. پس برای رسیدن به نسخه ایده آل جهت حسن همجواری و همسایگی راه زیادی داریم و کشورهای همجوار منطقه و کشورهای قفقاز جنوبی اگر خواهان آن هستند، باید برخی از سیاست های داخلی و خارجی خود را نسبت به هم و نسبت به جهان پیرامون شان تغییر دهند. امیدوارم در دهه های آتی صلح پایدار در منطقه و جهان را شاهد باشیم.
https://spnfa.ir/20231024/مشارکت-چند-جانبه-بین-روسیه-و-ایران-گسترش-مییابد--18312226.html
آذربایجان
ارمنستان
ترکیه
گرجستان
اسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
2023
اسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
خبرها
fa_FA
اسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
اسپوتنیک ایران
feedback.me@sputniknews.com
+74956456601
MIA „Rossiya Segodnya“
سیاسی, ایران , روسیه, آذربایجان, ارمنستان, ترکیه, گرجستان
سیاسی, ایران , روسیه, آذربایجان, ارمنستان, ترکیه, گرجستان
ایده آل ترین نسخه حسن همجواری و همسایگی در قفقاز جنوبی
نشست وزرای خارجه در فرمت ۳+۳ درباره تحولات قفقاز به میزبانی تهران دیروز با حضور وزرای خارجه ایران، روسیه، ترکیه، جمهوری آذربایجان و ارمنستان برگزار شد.
به گزارش اسپوتنیک، این نشست با عنوان "نوبت صلح، همکاری و پیشرفت در قفقاز جنوبی" آغاز به کار کرد که در ادامه نشست‌های حوزه قفقاز جنوبی انجام شده است. با پایان گردهمایی وزرای امورخارجه کشورهای منطقه قفقاز جنوبی در تهران اهداف و دستاوردهای این نشست در گفتگویی با دکتر حامد کاظم زاده استاد دانشگاه اتاوا کانادا و پژوهشگر اروپای شرقی مورد بررسی قرار گرفت.
1. اهداف نشست 3+3 تهران چه بود و آیا به اهدافش رسید؟
کاظم زاده در آغاز بحث گفت، این در اصل دومین نشست با فرمت 3+3 است که در تهران برگزار می شود. نشست نخست آن سال گذشته در مسکو برگزار شد. با اینکه این عنوان به معنای سه کشور منطقه قفقاز جنوبی + 3 کشور همجوار قفقاز یعنی روسیه، ترکیه و ایران است، ولی مجددا مانند نشست اول، گرجستان غایب این فرمت است. این بار این نشست در تهران با حضور وزرای خارجه ترکیه، ایران، آذربایجان، ارمنستان و روسیه به منظور بررسی مسائل منطقه قفقاز جنوبی و تلاش برای گسترش همکاری‌های سیاسی، اقتصادی، امنیتی، ترانزیتی و انرژی منطقه‌ای شد. شاید این فرمت در نگاه اول، گامی در راستای سیاست همسایگی و گسترش روابط دوستانه بین همسایگان و حل مشکلات منطقه بدون دخالت کشورهای خارجی باشد ولی با واقعیات موجود در منطقه فاصله فراوانی دارد.
وی در ادامه بیان داشت، عنوان این نشست یک روزه "نوبت صلح، همکاری و پیشرفت در قفقاز جنوبی" بود که خود همین عنوان نشانگر عدم بینش برگزار کنندگان نسبت به تحولات منطقه ای است. منطقه ای که چند هفته پیش شاهد یکی از عظیم ترین جابه جایی های جمعیت و سیاست یکسان سازی جمعیت در قرن بیست و یکم بوده است. شاید بهتر بود عنوان نشست و موضوع آن به مسئله ارامنه قره باغ، مرزبندی میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان و حتی مسئله کمک های بشردوستانه به آوارگان ارمنی تخصیص می یافت. از نظر من این نشست بدون هیچ دستاوردی، تنها در گرفتن چند عکس در قاب مشترک خلاصه خواهد شد. حتی این نشست نتوانست قفل باز شدن سفارت خانه جمهوری آذربایجان در تهران را بشکند. ولی باید اذعان کنم که فی النفسه این اقدام سازنده و مفید خواهد بود ولی در شرایطی که تمامی بازیگران در آن نقشی برابر ایفا کنند.
2. با توجه به تحولات اخیر میان آذربایجان و ارمنستان اساسا گفتگو برای صلح می‌تواند شکل بگیرد؟
حامد کاظم زاده اینطور پاسخ داد، ساختار هویتی جمهوری آذربایجان، مبتنی بر ساخت دشمن بنا شده است. این دشمن فرضی می تواند روزی ارامنه و روز دیگر ایرانی ها باشند. اگر واقع بین باشیم، با وجود نگاه تنفرآمیز در رسانه ها، آموزش و پرورش، سیاست خارجی و داخلی آن نسبت به ارامنه، امکان رسیدن به یک صلح پایدار را خواهد گرفت. شاید هم اکنون دو کشور در وضعیت آتش بس باشند ولی به زودی شاهد درگیری های جدید نظامی بر اساس اختلافات مرزی دو کشور که ریشه در زمان شوروی دارد، خواهیم بود. برای همین است که اعتقاد دارم به جای برگزاری یک نشست سیاسی، صلح منطقه ای نیازمند یک نشست تخصصی در مورد چگونگی ساز و کار مرزبندی میان دو کشور با میانجی گری کشورهای منطقه و حتی حضور بازیگران فرامنطقه ای می باشد.
واقعیت آن است که صلح میان جمهوری آذربایجان و ارمنستان، واژه ای انتزاعی است که فاصله زیادی تا تبلور یافتن دارد. بعد از جدایی منطقه قفقاز جنوبی از ایران، اختلافات قومی بیش از هر چیزی در روند هویت سازی کشورهای نوپا تاثیرگذاشته و دیگرستیزی رواج پیدا کرده است. اختلافات با ارامنه در جمهوری آذربایجان از فوریه ۱۹۰۵ در باکو آغاز شده و امروز هم کماکان وجود دارد. بر طبق گزارش کمیسیون اروپا علیه نژادپرستی و عدم تحمل، ارمنی‌های جمهوری آذربایجان، "آسیب‌پذیرترین گروه در جمهوری آذربایجان در زمینه نژادپرستی و تبعیض نژادی است".
3. ایده آل ترین نسخه ای که می‌توان برای قفقاز جنوبی ترسیم کرد تا حسن همسایگی کامل و قانع کننده جاری باشد و به اصطلاح همه راضی باشند چگونه است؟
از نظر من و بسیاری از قفقازی ها، الگوهای همکاری های چندجانبه گرایی منطقه ای با حمایت سازمان های بین المللی و اروپایی شاید ایده آل ترین نسخه ای باشد که قفقاز به آن نیاز دارد. در بیانیه مشترک پایانی نشست سازوکار منطقه‌ای "3+3" در تهران به چند نکته امیدوار کننده اشاره شد که شامل این نسخه است ولی واقعیت سیاست خارجی کشورهای شرکت کننده در آن بسیار متفاوت است. به طور مثال در بند 1 بیانیه به اهمیت توسعه مناسبات دوستانه بین کشورها بر اساس منافع متقابل و حسن همجواری، در این راستا بر اهمیت حل و فصل مسالمت‌آمیز اختلافات بر اساس منشور ملل متحد، احترام به حاکمیت، استقلال سیاسی، تمامیت ارضی، خدشه‌ناپذیری مرزهای شناخته شده بین‌المللی، عدم مداخله در امور داخلی، منع تهدید یا توسل به زور و احترام به حقوق بشر اشاره دارد که تنها با بررسی اجمالی شرایط کشورهای منطقه قفقاز جنوبی متوجه می شویم هیچ کدام دارای این شرایط نیستند. پس برای رسیدن به نسخه ایده آل جهت حسن همجواری و همسایگی راه زیادی داریم و کشورهای همجوار منطقه و کشورهای قفقاز جنوبی اگر خواهان آن هستند، باید برخی از سیاست های داخلی و خارجی خود را نسبت به هم و نسبت به جهان پیرامون شان تغییر دهند. امیدوارم در دهه های آتی صلح پایدار در منطقه و جهان را شاهد باشیم.
