عادی سازی در ازای یک معاهده امنیتی
© Sputnik / Aleksei Vitvitskiy
/ اشتراک
رئیس‌جمهور آمریکا جو بایدن مدعی شد که احتمال توافق با ریاض برای عادی‌سازی روابط با تل‌آویو وجود دارد. بایدن طی سخنرانی انتخاباتی در جمع هواداران و حامیان خود در شهر "فری‌پورت" واقع در ایالت مِین، بدون ارائه جزئیات بیشتر، ادعا کرد: "شاید عادی‌سازی روابط در حال انجام‌شدن باشد".
اسپوتنیک - پیش از این خبرگزاری آسوشیتدپرس در گزارشی درباره سفر اخیر سالیوان به عربستان سعودی با هدف متقاعدکردن ریاض برای عادی‌سازی با تل‌آویو نوشت: "تاکنون تلاش‌های کاخ‌سفید به موفقیت خاصی منجر نشده‌اند". در حالی که نیویورک تایمز احتمال موافقت ریاض با عادی سازی را در ازای یک معاهده امنیتی با واشنگتن فاش کرد.
ایالات متحده برای تقویت موجودیت و حفظ منافع خود، پس از تغییرات ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک در سیستم جهانی، در حال تلاش برای تغییر قواعد بازی در خاورمیانه است.
ایالات متحده برای تقویت موجودیت و حفظ منافع خود، پس از تغییرات ژئوپلیتیک و ژئواکونومیک در سیستم جهانی، در حال تلاش برای تغییر قواعد بازی در خاورمیانه است.
آمریکا با تمام ثقل خود در صدد است به توافقی دسترسی پیدا کند که روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل را در راستای توافق آبراهام عادی کند. بایدن، با اشاره به قریب الوقوع بودن این توافق، تاکید کرد که پس از مذاکرات انجام شده توسط جک سالیوان مشاور امنیت ملی خود با مقامات سعودی در جده امکان دسترسی به توافق میان تل آویو وریاض وجود دارد.
همچنین "توماس فریدمن"، روزنامه‌نگار مشهور آمریکایی در مقاله‌ای با عنوان "جو بایدن به فکر معامله بزرگی در خاورمیانه است" در روزنامه نیویورک تایمز نوشت: "تصویب اصلاحات قضایی در کنست به رغم مخالفت صدهاهزار اسرائیلی و ادامه اعتراضات گسترده به نظر می‌رسد یک شکست محسوب می‌شود؛ اما به طور کامل ناامید‌کننده نیست چرا که مذاکرات کنونی میان آمریکا و عربستان کمکی برای اسرائیل خواهد بود. فریدمن که هفته گذشته با بایدن دیدار کرده بود، فاش کرد، عربستانی‌ها سه خواسته از آمریکا دارند؛ توافقنامه دفاعی مشترک، دریافت برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای و خرید تسلیحات پیشرفته، به‌ویژه سامانه موشکی تاد و جنگنده‌های رادارگریز اف-۳۵.
حالا یکی از پرسش‌هایی که مطرح می‌شود این است که واشنگتن برای دادن امتیازات مختلف به عربستان، چه چیزی در قبال ان از این پادشاهی خواسته است؟ کارشناسان مختلفی در این زمینه گفته‌اند؛ در راس این خواسته ها پایان دادن به روابط عربستان و چین که درازمدت به اقتصاد آمریکا آسیب می رساند ، وقطع همکاری با روسیه و ایران است.
این توافق می تواند دستآوردی دیپلماتیک مهمی برای بایدن که به دنبال دومین دوره ریاست جمهوری است باشد همچنین راه را برای انعقاد قراردادهای مشابه با دیگر کشورهای اسلامی مانند اندونزی و پاکستان هموار می کند علاوه بر اینکه به بحران داخلی اسراییل التیام می بخشد .
حالا یکی از پرسش‌هایی که مطرح می‌شود این است که واشنگتن برای دادن امتیازات مختلف به عربستان، چه چیزی در قبال ان از این پادشاهی خواسته است؟ کارشناسان مختلفی در این زمینه گفته‌اند؛ در راس این خواسته ها پایان دادن به روابط عربستان و چین که درازمدت به اقتصاد آمریکا آسیب می رساند ، وقطع همکاری با روسیه و ایران است.
این توافق می تواند دستآوردی دیپلماتیک مهمی برای بایدن که به دنبال دومین دوره ریاست جمهوری است باشد همچنین راه را برای انعقاد قراردادهای مشابه با دیگر کشورهای اسلامی مانند اندونزی و پاکستان هموار می کند علاوه بر اینکه به بحران داخلی اسراییل التیام می بخشد .
قطعا دسترسی به این توافق یک کار دشوار پیچیده وغیر تضمینی خواهد بود ، اما بایدن تصمیم گرفته آن را روی میز بگذارد. آیا این توافق می تواند به دستاوردهایی مطلوبی برای سه ضلع ان بیانجامد ؟ وآیا امید فلسطینیان به داشتن کشوری مستقل در چارچوب راه حل دو دولت را زنده خواهد کرد ؟ عموما ریاض از توافق برای عادی سازی با تل آویو چه سودی خواهد برد ؟
واضح است که ایالات متحده آمریکا در برابر چالش ها وبحران های متعددی قرار دارد و به پادشاهی عربستان سعودی به عنوان یکی از راه های برون رفت از یکی از این بحران ها نگاه می کند.
آمریکا از یک معضل داخلی رنج می برد یعنی تشدید درگیری وکشمکش بین دو حزب جمهوری خواه و دموکرات است و کاهش محبوبیت بایدن. 68 درصد امریکائیها بایدن را فاقد صلاحیت وتوان جسمانی وفکری برای ادامه حکومت می بینند ، 52 درصد رای دهندگان از ترامپ حمایت می کنند
رویکردی که بن سلمان در پیش گرفته و آن را چرخش می نامند ، اگرچه برخی نسبت به این توصیف، یعنی چرخش، احتیاط دارند، اما بن سلمان ممکن است مانند اردوغان، در حال بازی روی تناب تضادها واستفاده از شرايط است.
بن سلمان وانمود می کند که در حال چرخش است. دروازه روابط خودرا با چین و روسیه را به طور قابل توجهی گشود و به ایران وسوریه نیز نزدیک شد.
برخی بر این باورند که بن سلمان با این رویکرد ها دنبال جلب امتیاز بیشتر از سوی آمریکا است به خصوص این که چندی پیش نتانیاهو اعلام کرده بود که عادی سازی با عربستان به یک دوره زمانی شش ماهه نیاز دارد به همین خاطر بسیاری از ناظران سیاسی گمان می کنند نتانیاهو در پروژه عادی سازی با شکست روبرو شده است.
باتوجه به این رویکردهای بن سلمان ، واشنگتن سرآسیمه گروهی از فرستادگان خودرا به طور متوالی روانه ریاض وتل آویو کرد از جمله ویلیام پرز، مدیر سیا ، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی و بلینکن وزیر خارجه.
تمرکز بسیار شدید بایدن در حال حاضر بر روند عادی سازی به این علت است که او سعی دارد با یک سنگ دو گنجشک را هدف بگیرد یعنی نتانیاهو را که در رویای عادی سازی با عربستان به سر می برد نجات دهد تا بتواند او را مهار کند.
پرسشی در اینجا خطور می کند که نقش آمریکا در میانجیگری عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل چیست و آیا صرفا میانجیگری یا اعطای تضمین است ؟
ایالات متحده آمریکا همواره انکوباتور اصلی و معمار واقعی فرآیندهای عادی سازی و ضامن تداوم آن، البته با رویکردی جانبدارنه وبه نفع متحد وکارگزار استراتژیک خود در منطقه، یعنی اسرائیل بوده است.
امروزه به ویژه با توجه به تغییرات بین المللی در نقشه جهانی وضعیت در مقایسه با چند سال گذشته، تا حد زیادی تغییر پیدا کرده ، یک حرکت شتابان آمریکا و اسرائیل برای عادی سازی با کشورهای حاشیه خلیج فارس وجود دارد .
برخی بر این باورند که بن سلمان با این رویکرد ها دنبال جلب امتیاز بیشتر از سوی آمریکا است به خصوص این که چندی پیش نتانیاهو اعلام کرده بود که عادی سازی با عربستان به یک دوره زمانی شش ماهه نیاز دارد به همین خاطر بسیاری از ناظران سیاسی گمان می کنند نتانیاهو در پروژه عادی سازی با شکست روبرو شده است.
باتوجه به این رویکردهای بن سلمان ، واشنگتن سرآسیمه گروهی از فرستادگان خودرا به طور متوالی روانه ریاض وتل آویو کرد از جمله ویلیام پرز، مدیر سیا ، جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی و بلینکن وزیر خارجه.
تمرکز بسیار شدید بایدن در حال حاضر بر روند عادی سازی به این علت است که او سعی دارد با یک سنگ دو گنجشک را هدف بگیرد یعنی نتانیاهو را که در رویای عادی سازی با عربستان به سر می برد نجات دهد تا بتواند او را مهار کند.
پرسشی در اینجا خطور می کند که نقش آمریکا در میانجیگری عادی سازی روابط عربستان و اسرائیل چیست و آیا صرفا میانجیگری یا اعطای تضمین است ؟
ایالات متحده آمریکا همواره انکوباتور اصلی و معمار واقعی فرآیندهای عادی سازی و ضامن تداوم آن، البته با رویکردی جانبدارنه وبه نفع متحد وکارگزار استراتژیک خود در منطقه، یعنی اسرائیل بوده است.
امروزه به ویژه با توجه به تغییرات بین المللی در نقشه جهانی وضعیت در مقایسه با چند سال گذشته، تا حد زیادی تغییر پیدا کرده ، یک حرکت شتابان آمریکا و اسرائیل برای عادی سازی با کشورهای حاشیه خلیج فارس وجود دارد .
همه منتظر بودند بعد از بحرین وامارات نوبت عربستان سعودی که بزرگترین کشور غرب آسیا و خاستگاه دین اسلام و محل رخ‌دادن بسیاری از وقایع تاریخی صدر اسلام است که شهرها و مکان‌های مقدس مسلمانان مانند مکه، کعبه، مسجد الحرام، مدینه، مسجد النبی و بقیع در این کشور قرار دارد فرا رسد چرا که از نظر انها عادی سازی با حاکمان ریاض بازاری پر رونق خواهد بود.
البته جنگ روسیه و اوکراین، تحولات در سطح بین‌الملل و تولد نظم جهانی چندقطبی جدید، همگی تأثیر زیادی بر کند شدن عادی‌سازی اسرائیل و عربستان داشتند، بویژه این تحولات با تلاش های محمد بن سلمان برای بازنگری در روابط خود با ایالات متحده و جهت گیری به سمت شرق همزمان بود. شاید توافق اخیر ایران و عربستان با میانجیگری چین خود تأکیدی است که منطقه به نوعی در حال تغییر ودگردیسی است.
همه آنچه بایدن در حال حاضر درباره آن صحبت می کند، از دایره رویا و توهم فراتر نمی رود ، زیرا جهان در حال تغییر است و عربستان نیز ناچار است جایگاه خودرا در عرصه منطقه ای و بین المللی تغییر دهد .
بر اساس مقاله نیویورک تایمز، هر یک از سه طرف منافع خاصی را دنبال می کنند، اما آیا واشنگتن با خواسته های سه گانه عربستان سعودی به ویژه توافقنامه دفاعی مشترک مشابه ناتو موافقت خواهد کرد ؟ وچرا عربستان سعودی آن را مطالبه می کند؟ آیا آمریکا با هسته ای شدن عربستان و اعطای سلاحهای پیشرفته به ان موافقت می کند ؟
واشنگتن احتمالاً به دو شرط از سه شرط سعودی پاسخ مثبت بدهد. اولا از انعقاد توافق راهبردی با عربستان بدش نمی‌آید، زیرا آمریکا برای عادی‌سازی روابط عربستان واسرائیل بیشتر نیاز دارد. بایدن به دنبال مهار نتانیاهو، رهائی از بحران داخلی و انتخاباتی و تا حدودی از تأثیرات لابی یهودی در آمریکا است علاوه بر ان خود نتانیاهو نیز خواهان عادی سازی است تا از آن در نبرد داخلی خود استفاده کند. مشکل اصلی تنها در پذیرفتن هسته ای شدن عربستان است ، زیرا اسرائیل و حتی کنگره قبلا با این شرط مخالفت کردند.
در مقابل، آیا ریاض با شرط آمریکا برای پایان دادن به روابط رو به رشد خود با چین موافقت است ؟
عربستان با شروع جنگ روسیه و اوکراین از افزایش تولید نفت خود امتناع ورزید و منافع خودرا پیگیر شد ،عده ی بازنگری ریاض در روابط خود با چین بعید می دانند اما کسانی هستند که فکر می کنند بن سلمان نمی تواند از روابط خود با ایالات متحده رویگردانی کند و شرطهای ان را رد کند .
البته جنگ روسیه و اوکراین، تحولات در سطح بین‌الملل و تولد نظم جهانی چندقطبی جدید، همگی تأثیر زیادی بر کند شدن عادی‌سازی اسرائیل و عربستان داشتند، بویژه این تحولات با تلاش های محمد بن سلمان برای بازنگری در روابط خود با ایالات متحده و جهت گیری به سمت شرق همزمان بود. شاید توافق اخیر ایران و عربستان با میانجیگری چین خود تأکیدی است که منطقه به نوعی در حال تغییر ودگردیسی است.
همه آنچه بایدن در حال حاضر درباره آن صحبت می کند، از دایره رویا و توهم فراتر نمی رود ، زیرا جهان در حال تغییر است و عربستان نیز ناچار است جایگاه خودرا در عرصه منطقه ای و بین المللی تغییر دهد .
بر اساس مقاله نیویورک تایمز، هر یک از سه طرف منافع خاصی را دنبال می کنند، اما آیا واشنگتن با خواسته های سه گانه عربستان سعودی به ویژه توافقنامه دفاعی مشترک مشابه ناتو موافقت خواهد کرد ؟ وچرا عربستان سعودی آن را مطالبه می کند؟ آیا آمریکا با هسته ای شدن عربستان و اعطای سلاحهای پیشرفته به ان موافقت می کند ؟
واشنگتن احتمالاً به دو شرط از سه شرط سعودی پاسخ مثبت بدهد. اولا از انعقاد توافق راهبردی با عربستان بدش نمی‌آید، زیرا آمریکا برای عادی‌سازی روابط عربستان واسرائیل بیشتر نیاز دارد. بایدن به دنبال مهار نتانیاهو، رهائی از بحران داخلی و انتخاباتی و تا حدودی از تأثیرات لابی یهودی در آمریکا است علاوه بر ان خود نتانیاهو نیز خواهان عادی سازی است تا از آن در نبرد داخلی خود استفاده کند. مشکل اصلی تنها در پذیرفتن هسته ای شدن عربستان است ، زیرا اسرائیل و حتی کنگره قبلا با این شرط مخالفت کردند.
در مقابل، آیا ریاض با شرط آمریکا برای پایان دادن به روابط رو به رشد خود با چین موافقت است ؟
عربستان با شروع جنگ روسیه و اوکراین از افزایش تولید نفت خود امتناع ورزید و منافع خودرا پیگیر شد ،عده ی بازنگری ریاض در روابط خود با چین بعید می دانند اما کسانی هستند که فکر می کنند بن سلمان نمی تواند از روابط خود با ایالات متحده رویگردانی کند و شرطهای ان را رد کند .
آمریکا در تلاش است تا جلوی حرکت بن سلمان به سمت مسکو و چین را بگیرد. شاید نقش آمریکا برای کشیدن ترمز روابط ایران وعربستان و جلوگیری از گسترش ان موفق بوده چراکه علیرغم گذشت چندین ماه از توافق چین ، دستآورد این توافق تنها بازگشائی سفارتخانه ها بوده، گام های اجرایی ملموسی در جهت ایجاد روابط اقتصادی، سیاسی و امنیتی بین ایران و عربستان سعودی تا به حال ندیده ایم و این روابط ظاهرا فریز شده است.
پیامدها و تبعات عادی سازی تل آویو و ریاض بر عربستان، در صورت توافق، بسیار سنگین وخطرناک در سطح منطقه خواهد بود وباری دیگر شاهد از هم پاشیدن اوضاع منطقه عربی که گفته می شود در جریان اجلاس سران عرب در جده بازسازی شده خواهیم بود و شکافهای عربی به طورعمودی بین محور عادی سازی و محور مقاومت باز خواهد گشت.
اما فراموش نکنیم که تاوان وهزینه سنگین این عادی سازی را خود فلسطینی ها خواهند پرداخت .
سخن از امکان تشکیل کشور فلسطینی ، و ابتکار جامعه عرب سال 2002 در لبنان به طور عینی منسوخ شده است، به خصوص که دولت فعلی اسرائیل یک دولت راست افراطی به رهبری بن گویر و آسمورتیش است که این هردو نمایندگان حردینی هایی هستند که افراط گرا وارتدوکسند ومی خواهند کل کرانه باختری را تحت تصرف خود قرار دهند.
اما فراموش نکنیم که تاوان وهزینه سنگین این عادی سازی را خود فلسطینی ها خواهند پرداخت .
سخن از امکان تشکیل کشور فلسطینی ، و ابتکار جامعه عرب سال 2002 در لبنان به طور عینی منسوخ شده است، به خصوص که دولت فعلی اسرائیل یک دولت راست افراطی به رهبری بن گویر و آسمورتیش است که این هردو نمایندگان حردینی هایی هستند که افراط گرا وارتدوکسند ومی خواهند کل کرانه باختری را تحت تصرف خود قرار دهند.
آنچه بن سلمان امروز می‌گوید که او مطالبه گر حق ملت فلسطین است باتوجه به پروژه های یهودی سازی ،توسعه شهرک‌ها ترورها و تجزیه تمامی کرانه باختری تنها صحبت‌های کلی وبی اثر بیش نیستند.
می شنویم که دولت آمریکا از نتانیاهو و اقدامات دولت او در پرونده قضایی مثلاً دلخور است، اما واقعیت این است که آمریکا از شخص نتانیاهو دلخوره نه از اسرائیل.
باید رابطه آمریکا و اسرائیل و رابطه بایدن و نتانیاهو را از هم جدا بدانیم ، رابطه آمریکا و اسرائیل یک رابطه استراتژیک و پدرانه وغیر قابل برگشت است.
آمریکایی ها تا به امروز از تکرار سخنان خود مبنی بر پایبندی به امنیت اسرائیل دست برنداشته اند و ما متوجه شدیم که علیرغم اختلاف نظر دولت بایدن و نتانیاهو، باز هم امریکای دموکرات پوششی برای حمله نتانیاهو به اردوگاه جنین ایجاد کرد و گفت که این حق اسرائیل است که از خود دفاع کند.
می شنویم که دولت آمریکا از نتانیاهو و اقدامات دولت او در پرونده قضایی مثلاً دلخور است، اما واقعیت این است که آمریکا از شخص نتانیاهو دلخوره نه از اسرائیل.
باید رابطه آمریکا و اسرائیل و رابطه بایدن و نتانیاهو را از هم جدا بدانیم ، رابطه آمریکا و اسرائیل یک رابطه استراتژیک و پدرانه وغیر قابل برگشت است.
آمریکایی ها تا به امروز از تکرار سخنان خود مبنی بر پایبندی به امنیت اسرائیل دست برنداشته اند و ما متوجه شدیم که علیرغم اختلاف نظر دولت بایدن و نتانیاهو، باز هم امریکای دموکرات پوششی برای حمله نتانیاهو به اردوگاه جنین ایجاد کرد و گفت که این حق اسرائیل است که از خود دفاع کند.
