سفر آقای رئیسی رئیس جمهور ایران اسلامی به جمهوری عربی سوریه و دیدار با مسئولان این کشور از جمله با آقای بشار اسد رئیس جمهور در ابعاد مختلف دو جانیه و منطقه ای... 04.05.2023, اسپوتنیک ایران
این سفر چند روزه در زمانی برگزار شد که در منطقه، دو کشور ایران و عربستان سعودی به توافق بزرگی دست یافتند و بسیاری از رژیم های عربی، سیاست از سرگیری مراودات با دمشق را جایگزین دشمنی با آن کرده و ترکیه همسایه بزرگ سوریه نیز در آستانه انتخابات سرنوشت سازی قرار دارد. این سفر را از چند زاویه می توان تحلیل.1- سفر آقای رئیسی به سوریه اولین سفری در سطح رئیس جمهوری اسلامی ایران از آغاز بحران سوریه در سال 1390 تاکنون به شمار می آید. نظام سیاسی در ایران گرچه در باره هم پیمانی سیاسی با سوریه تردیدی نداشت و با کمک به سوریه در ابعاد نظامی و اقتصادی نقش مهمی در یکسره سازی جنگ علیه تروریزم ایفا کرد اما به علت فهم دولت آقای روحانی رئیس جمهور پیشین و جریان اصلاح طلب از حوادث سوریه، سفری در سطح بالا در دهه گذشته اتفاق نیفتاد. حتی زمانیکه آقای بشار اسد در اردیبهشت 1401 خود به دعوت شهید سپهبد سلیمانی به تهران سفر کرد، این سفر موجب اختلاف میان مقامات نظامی و سیاسی ایران شد و آقای جواد ظریف به عنوان اعتراض به دخالت نظامیان در تعیین جهت گیریهای سیاست خارجی استعفا داد و بحث وسیعی در ایران در باره نوع رابطه میان میدان نظامی و سیاسی در گرفت. سفر آقای رئیسی به سوریه نشان داد که جریان اصولگرا بیش از جریان اصلاح طلب به روایت جنگ بیرونی علیه سوریه اعتقاد دارد و در دوره حاکمیت آنها، میدان نظامی و سیاسی نگاه مشترکی پیدا کرده و کمک به سوریه یک ضرورت شمرده می شود.2- سفر آقای رئیسی به سوریه زمانی اتفاق افتاد که ایران و عربستان سعودی در چین به یک تفاهم رسیده و توافقی را امضا کردند. با توجه به جایگاه مهم ایران و سعودی به عنوان دو بازیگر بزرگ منطقه ای، امضای چنین توافق میان این دوکشور، اهمیت زیادی دارد چرا که سیاستهای تقابل به صورت مستقیم و نیابتی در سطح منطقه میان آنها پایان یافت و این مساله زمینه های جدیدی را پدید آورد که حل بحرانهای منطقه ای را ممکن ساخت. سوریه در یک دهه اخیر یکی از مهمترین صحنه های سیاست های تقابلی ایران و عربستان بوده که با پیروزی دولت سوریه در جنگ علیه تروریزم تکفیری پایان یافت و با توافق تهران و ریاض فرآیند بازگشت سوریه به جهان عرب تسریع شد. آقای اسد رئیس جمهور سوریه پس از این توافق به کشور امارات متحد عربی و سلطنت عمان سفر کرده و وزیر خارجه سوریه نیز به چندین کشور منطقه از جمله به الجزایر، تونس و عربستان سعودی سفر کرد که در نتیجه آنها روابط سیاسی و فعالیت سفارتخانه ها از سر گرفته شد. ناظران سیاسی بر این باورند که شرایط جدید سیاسی در منطقه این امکان را مطرح کرده تا عربستان سعودی با دعوت از اسد برای شرکت در اجلاس سران عرب در جده زمینه بازگشت کامل سوریه به اتحادیه عرب را فراهم کند.3- شکی نیست که سفر آقای رئیسی در شرایطی اتفاق افتاد که با جنگ اوکراین و تقابل غیر مستقیم پیمان ناتو با روسیه، نظام بین المللی را درگیر تحولات گسترده ای کرده است. سوریه از پیش با ایران و روسیه هم پیمان بود و غرب در تخاصم کامل با آنها قرار داشت اما بسیاری از کشورهای عربی منطقه که همپیمان غرب بوده پس از شروع این جنگ روابط خود را تنوع بخشیده و از حالت انطباق کامل با امریکا خارج شدند. این کشورها به نوعی سیاست باز و تعاملی با روسیه و چین گرایش پیدا کرده که این تحول کمک کرد تا توافق ایران و سعودی در پکن امضا شود. مسئولان سعودی اخیرا اعلام کردند که مایلند به مجموعه شانگهای بپوندند. این شرایط تا حد زیادی به سوریه کمک کرد تا از شرایط انزوا خارج گردد و به سمت شرایط طبیعی در منطقه حرکت کند.4- هزینه های جنگ برای دولت سوریه بسیار بالا بود و گرچه جنگ تاکنون پایان نیافته است اما دولت سوریه تصمیم دارد بازسازی زیر ساخت ها را را در مناطق امن و پاکسازی شده را آغاز کند که آقای رئیسی در این سفر اعلام کرد که ایران در مرحله بازسازی همانند دوران جنگ در کنار سوریه خواهد بود. البته هزینه های بازسازی ویرانه های جنگ و نیز ویرانی های زلزله اخیر بسیار بالا است و تنها با همکاری بسیاری از کشورهای دیگر منطقه و چین و روسیه ممکن خواهد بود.5- سفر آقای رئیسی به سوریه در زمانی برگزار شد که ترکیه همسایه شمالی سوریه در آستانه انتخابات قرار دارد. ترکیه بیش از هر کشوری در بحران بیش از یکدهه سوریه نقش ایفا کرد و در اشغال مستقیم بخشهایی از خاک سوریه و حمایت از جریانهای معارض و تکفیری اقدام مستقیم انجام داد اما فشار ایران و روسیه به آنکارا در چارچوب فرایند آستانه، طیب رجب اردوغان رئیس جمهور ترکیه را وادار کرد تا در سیاست های خود در قبال سوریه تجدید نظر کند. دیدارهای مستقیم مسئولان امنیتی، نظامی و سیاسی سوریه و ترکیه در یک سال اخیر در حضور همتایان ایرانی و روسی در موسکو بسیاری از معادلات ترسیم شده غربی را تغییر داد و گاهی ترکیه را در تقابل کامل با سیاست های حضور نظامی امریکا در شرق سوریه قرار داد. آنچه در این زمینه اهمیت دارد اینکه تغییر موضع ترکیه در قبال تحولات سوریه به یکی از شعارهای انتخابات اخیر در ترکیه تبدیل شد و نامزدها از یکدیگر سبقت می گرفتند در دادن وعده ها در زمینه از سرگیری رابطه با سوریه و بازگردادن آوارگان سوری به کشور خود بودند. این شرایط به همپیمانی ایران و سوریه عمق بخشید و آنکارا را وادار به تغییر سیاستهای خود در قبال دمشق کرد.6- در این سفر برنامه جامع همکاری راهبردی و بلند مدت ایران و سوریه به امضای دو رئیس جمهور رسید و هشت یادداشت تفاهم بین وزرای دو کشور امضا گردید و این عزم رهبران ایران و سوریه در زمینه گسترش همکاری در آینده را نمایان می سازد. امضای یادداشت های تفاهم همکاری در زمینه کشاورزی، منابع طبیعی، راه‌آهن، گواهی‌نامه دریایی، هواپیمایی، مناطق آزاد، نفت، زلزله، و ارتباطات و فناوری به وسیله وزرای امور خارجه، راه و شهرسازی، اقتصاد، نفت و ارتباطات ابعاد همکاری جدید را به خوبی نشان می دهد.
سفر آقای رئیسی رئیس جمهور ایران اسلامی به جمهوری عربی سوریه و دیدار با مسئولان این کشور از جمله با آقای بشار اسد رئیس جمهور در ابعاد مختلف دو جانیه و منطقه ای اهمیت زیادی دارد.
این سفر چند روزه در زمانی برگزار شد که در منطقه، دو کشور ایران و عربستان سعودی به توافق بزرگی دست یافتند و بسیاری از رژیم های عربی، سیاست از سرگیری مراودات با دمشق را جایگزین دشمنی با آن کرده و ترکیه همسایه بزرگ سوریه نیز در آستانه انتخابات سرنوشت سازی قرار دارد. این سفر را از چند زاویه می توان تحلیل.
در این عکس که دفتر ریاست جمهوری ایران منتشر کرده ، ابراهیم رئیسی رئیس جمهور ایران مورد استقبال بشار همتای سوری خود در دمشق سوریه قرار گرفته است.
1- سفر آقای رئیسی به سوریه اولین سفری در سطح رئیس جمهوری اسلامی ایران از آغاز بحران سوریه در سال 1390 تاکنون به شمار می آید. نظام سیاسی در ایران گرچه در باره هم پیمانی سیاسی با سوریه تردیدی نداشت و با کمک به سوریه در ابعاد نظامی و اقتصادی نقش مهمی در یکسره سازی جنگ علیه تروریزم ایفا کرد اما به علت فهم دولت آقای روحانی رئیس جمهور پیشین و جریان اصلاح طلب از حوادث سوریه، سفری در سطح بالا در دهه گذشته اتفاق نیفتاد. حتی زمانیکه آقای بشار اسد در اردیبهشت 1401 خود به دعوت شهید سپهبد سلیمانی به تهران سفر کرد، این سفر موجب اختلاف میان مقامات نظامی و سیاسی ایران شد و آقای جواد ظریف به عنوان اعتراض به دخالت نظامیان در تعیین جهت گیریهای سیاست خارجی استعفا داد و بحث وسیعی در ایران در باره نوع رابطه میان میدان نظامی و سیاسی در گرفت. سفر آقای رئیسی به سوریه نشان داد که جریان اصولگرا بیش از جریان اصلاح طلب به روایت جنگ بیرونی علیه سوریه اعتقاد دارد و در دوره حاکمیت آنها، میدان نظامی و سیاسی نگاه مشترکی پیدا کرده و کمک به سوریه یک ضرورت شمرده می شود.
2- سفر آقای رئیسی به سوریه زمانی اتفاق افتاد که ایران و عربستان سعودی در چین به یک تفاهم رسیده و توافقی را امضا کردند. با توجه به جایگاه مهم ایران و سعودی به عنوان دو بازیگر بزرگ منطقه ای، امضای چنین توافق میان این دوکشور، اهمیت زیادی دارد چرا که سیاستهای تقابل به صورت مستقیم و نیابتی در سطح منطقه میان آنها پایان یافت و این مساله زمینه های جدیدی را پدید آورد که حل بحرانهای منطقه ای را ممکن ساخت. سوریه در یک دهه اخیر یکی از مهمترین صحنه های سیاست های تقابلی ایران و عربستان بوده که با پیروزی دولت سوریه در جنگ علیه تروریزم تکفیری پایان یافت و با توافق تهران و ریاض فرآیند بازگشت سوریه به جهان عرب تسریع شد. آقای اسد رئیس جمهور سوریه پس از این توافق به کشور امارات متحد عربی و سلطنت عمان سفر کرده و وزیر خارجه سوریه نیز به چندین کشور منطقه از جمله به الجزایر، تونس و عربستان سعودی سفر کرد که در نتیجه آنها روابط سیاسی و فعالیت سفارتخانه ها از سر گرفته شد. ناظران سیاسی بر این باورند که شرایط جدید سیاسی در منطقه این امکان را مطرح کرده تا عربستان سعودی با دعوت از اسد برای شرکت در اجلاس سران عرب در جده زمینه بازگشت کامل سوریه به اتحادیه عرب را فراهم کند.
3- شکی نیست که سفر آقای رئیسی در شرایطی اتفاق افتاد که با جنگ اوکراین و تقابل غیر مستقیم پیمان ناتو با روسیه، نظام بین المللی را درگیر تحولات گسترده ای کرده است. سوریه از پیش با ایران و روسیه هم پیمان بود و غرب در تخاصم کامل با آنها قرار داشت اما بسیاری از کشورهای عربی منطقه که همپیمان غرب بوده پس از شروع این جنگ روابط خود را تنوع بخشیده و از حالت انطباق کامل با امریکا خارج شدند. این کشورها به نوعی سیاست باز و تعاملی با روسیه و چین گرایش پیدا کرده که این تحول کمک کرد تا توافق ایران و سعودی در پکن امضا شود. مسئولان سعودی اخیرا اعلام کردند که مایلند به مجموعه شانگهای بپوندند. این شرایط تا حد زیادی به سوریه کمک کرد تا از شرایط انزوا خارج گردد و به سمت شرایط طبیعی در منطقه حرکت کند.
4- هزینه های جنگ برای دولت سوریه بسیار بالا بود و گرچه جنگ تاکنون پایان نیافته است اما دولت سوریه تصمیم دارد بازسازی زیر ساخت ها را را در مناطق امن و پاکسازی شده را آغاز کند که آقای رئیسی در این سفر اعلام کرد که ایران در مرحله بازسازی همانند دوران جنگ در کنار سوریه خواهد بود. البته هزینه های بازسازی ویرانه های جنگ و نیز ویرانی های زلزله اخیر بسیار بالا است و تنها با همکاری بسیاری از کشورهای دیگر منطقه و چین و روسیه ممکن خواهد بود.
5- سفر آقای رئیسی به سوریه در زمانی برگزار شد که ترکیه همسایه شمالی سوریه در آستانه انتخابات قرار دارد. ترکیه بیش از هر کشوری در بحران بیش از یکدهه سوریه نقش ایفا کرد و در اشغال مستقیم بخشهایی از خاک سوریه و حمایت از جریانهای معارض و تکفیری اقدام مستقیم انجام داد اما فشار ایران و روسیه به آنکارا در چارچوب فرایند آستانه، طیب رجب اردوغان رئیس جمهور ترکیه را وادار کرد تا در سیاست های خود در قبال سوریه تجدید نظر کند. دیدارهای مستقیم مسئولان امنیتی، نظامی و سیاسی سوریه و ترکیه در یک سال اخیر در حضور همتایان ایرانی و روسی در موسکو بسیاری از معادلات ترسیم شده غربی را تغییر داد و گاهی ترکیه را در تقابل کامل با سیاست های حضور نظامی امریکا در شرق سوریه قرار داد. آنچه در این زمینه اهمیت دارد اینکه تغییر موضع ترکیه در قبال تحولات سوریه به یکی از شعارهای انتخابات اخیر در ترکیه تبدیل شد و نامزدها از یکدیگر سبقت می گرفتند در دادن وعده ها در زمینه از سرگیری رابطه با سوریه و بازگردادن آوارگان سوری به کشور خود بودند. این شرایط به همپیمانی ایران و سوریه عمق بخشید و آنکارا را وادار به تغییر سیاستهای خود در قبال دمشق کرد.
6- در این سفر برنامه جامع همکاری راهبردی و بلند مدت ایران و سوریه به امضای دو رئیس جمهور رسید و هشت یادداشت تفاهم بین وزرای دو کشور امضا گردید و این عزم رهبران ایران و سوریه در زمینه گسترش همکاری در آینده را نمایان می سازد. امضای یادداشت های تفاهم همکاری در زمینه کشاورزی، منابع طبیعی، راه‌آهن، گواهی‌نامه دریایی، هواپیمایی، مناطق آزاد، نفت، زلزله، و ارتباطات و فناوری به وسیله وزرای امور خارجه، راه و شهرسازی، اقتصاد، نفت و ارتباطات ابعاد همکاری جدید را به خوبی نشان می دهد.
نوار خبری
0
دسترسی به چت به دلیل نقض قوانین مسدود شده است.
شما می توانید دوباره شرکت کنید پس از:∞.
اگر با مسدود شدن موافق نیستید، از فرم ارتباط با پشتیبانی استفاده کنید.
مباحث تمام شده است. ۲۴ ساعت پس از انتشار مقاله می توانید در بحث شرکت کنید.
