گزارش و تحلیل

شرق و دیپلماسی روسیه در سال 2023

© Sputnik / Grigory Sysoev /  مراجعه به بانک تصاویر ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه
ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه - اسپوتنیک ایران  , 1920, 11.01.2023
اشتراک
گلوبال تایمز: غرب، روسیه را مجبور کرد به سمت شرق روی بیاورد. مسکو در این راه به موفقیت های چشمگیری دست یافته است.
به گزارش اسپوتنیک، روزنامه گلوبال تایمز چاپ چین درمقاله ای در سال 2022 نوشت که مسکو با مشکلات بی سابقه ای در غرب مواجه شده است. دیمیتری ترِنین، کارشناس علوم سیاسی روسیه، این وضعیت را یک "نقطه عطف" غیرقابل برگشت در روابط روسیه و غرب خواند. پس از آغاز عملیات نظامی ویژه روسیه در اوکراین، در اجلاس سران G7 بیانیه ای در مورد تقویت تحریم های آمریکا و کشورهای بزرگ اروپایی علیه مسکو در زمینه های اقتصادی، مالی و انرژی و همچنین رهایی گام به گام اتحادیه اروپا از وابستگی به حامل های انرژی روسیه منتشر شد. ناتو مرحله ششم توسعه خود را آغاز کرده است. در نتیجه، مرکز توجه استراتژی دیپلماتیک و اقتصادی روسیه به شرق تغییر کرده است.
گفتنی است که اولا، روسیه موقعیت برتر خود را در CIS حفظ کرده است. در سال 2022، رهبران کشورهای مشترک المنافع ، چهار نشست برگزار کردند. در یک نشست غیررسمی در سن پترزبورگ در فوریه سال گذشته، ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه گفت که حوزه کلیدی همکاری کشورهای مستقل مشترک المنافع حفظ امنیت و ثبات است.
رئیس‌ جمهور روسیه در زمینه نشست‌های C5+1، وزرای امور خارجه کشورهای آسیای مرکزی و ایالات متحده آمریکا و همچنین اولین نشست سران کشورهای آسیای مرکزی و اتحادیه اروپا در اکتبر سال گذشته، دیدار مشابهی را با این رهبران برگزار کرد. قاسم ژومارت توکایف پس از آغاز به کار به عنوان رئیس جمهور قزاقستان، از مسکو بازدید کرد که نشان دهنده مشارکت استراتژیک نزدیک بین دو کشور است.
مراسم تقدیم استوارنامه آلکسی ددوف،  سفیر جدید فدراسیون روسیه در ایران به ابراهیم رئیسی - اسپوتنیک ایران  , 1920, 08.01.2023
سفیر روسیه در ایران: همکاری‌ راهبردی تهران - مسکو موجب ناامیدی غرب از تحریم‌ها شد
ثانیاً، سازمان همکاری شانگهای به یک جهت مهم در توسعه دیپلماسی روسیه تبدیل شده است که پس از اجلاس سران کشورهای عضو سازمان همکاری شانگهای (سمرقند، سپتامبر 2022)، به بزرگترین سازمان منطقه ای و بین المللی در جهان از نظر مساحت و وسعت تبدیل شد. در این اجلاس ایران به عضویت این سازمان پذیرفته شد. بحرین، مالدیو، امارات متحده عربی، کویت و میانمار وضعیت شریک گفتگو را دریافت کرده اند. در نتیجه، تعداد کشورهای عضو، ناظر و شرکای گفتگو در سازمان همکاری شانگهای به 26 افزایش یافته است.
در 9 دسامبر 2022، نشست وزرای دفاع کشورهای CIS، CSTO و SCO در روسیه برگزار شد. تقویت همکاری امنیتی بین این سه گروه محور مهم تلاش های مسکو خواهد بود.
ثالثاً، بریکس نیز در کانون توجه روسیه قرار دارد. در چهاردهمین اجلاس سران بریکس در سال 2022، توافق مهمی در مورد گسترش اعضای این سازمان حاصل شد. پس از پایان این نشست، بسیاری از کشورها برای عضویت در بریکس اقدام کردند. بیش از ده کشور از جمله آرژانتین، هند، عربستان سعودی، مصر، ترکیه و اندونزی در میان نامزدها قرار دارند.
یکی دیگر از نشانه های جهت گیری استراتژیک به شرق، اولویت توسعه همکاری های دوجانبه روسیه با چین، هند، ایران و ترکیه است. هند از پیوستن به تحریم ها علیه مسکو خودداری کرد. دهلی به عنوان سومین وارد کننده بزرگ نفت در جهان، در سال 2022 حدود 22 درصد از کل واردات نفت خود را از روسیه خریداری کرد. سابرامانیام جایشانکار، وزیر امور خارجه هند در نوامبر سال گذشته در جریان سفر به مسکو گفت که روسیه و هند در حال تقویت همکاری های اقتصادی و ایجاد یک رابطه متوازن، دوجانبه سودمند و بلند مدت هستند.
ایران که دسترسی به خلیج فارس را کنترل می کند و ترکیه واقع در مرز اروپا و آسیا نیز در کانون توجه مسکو قرار دارند. روسیه با تهران در زمینه همکاری انرژی و سایر موضوعات به توافق رسیده است. پس از تعطیلی نورد استریم، مسکو به همراه آنکارا یک هاب بین المللی گاز در ترکیه ساختند. روسیه همچنین با کشورهای آفریقایی موافقت کرد که دومین نشست روسیه و آفریقا در تابستان 2023 در سن پترزبورگ برگزار شود.
حلقه کلیدی استراتژی شرقی روسیه، چین است. این نه تنها در روابط سیاسی، بلکه در اقتصاد نیز منعکس می شود. حجم تجارت بین دو کشور به رکورد 190 میلیارد دلاری رسید که بیش از 30 درصد نسبت به سال گذشته افزایش یافته است. روسیه بیش از 70 میلیون تن نفت به چین صادر کرد و از عربستان سعودی که پیش از این جایگاه اول تحویل نفت به چین را به خود اختصاص داده بود، جلو زد. در همایش اقتصادی شرق در خاور دور، شرکت های چینی و روسی قراردادها و قصد سرمایه گذاری برای 79 پروژه به ارزش 160 میلیارد دلار را امضا کردند.
اینک، در پاسخ به اقدامات غرب، مسکو به شرق روی آورد. روسیه معتقد است که دوران توسعه اقتصادی به رهبری غرب به پایان رسیده است. کشورهای غیرغربی در دنیای امروز اکثریت هستند و باید متحد شوند و در برابر تحریم ها و محدودیت های اعمال شده توسط آمریکا و متحدانش مقاومت کنند. در سال 2023، مسکو به گسترش همکاری با کشورهای تازه صنعتی شده و سایر کشورهای در حال توسعه ادامه خواهد داد.
نویسنده: وانگ شیان جو (王宪举) — معاون مدیر و پژوهشگر مرکز مطالعات روسیه در دانشگاه رنمین چین و دانشگاه دولتی سن پترزبورگ.
نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала