گزارش و تحلیل

اگر آمریکا به توافق هسته ای بر نگردد چه می شود؟

© Photo / IRNAنشست کمیسیون مشترک برجام در وین
نشست کمیسیون مشترک برجام در وین  - اسپوتنیک ایران  , 1920, 27.12.2022
اشتراک
حرف وحدیث ها از مرگ یا زندگی برجام این روزها زیاد شده، بیشتر هم برخی مقامات آمریکایی این روزها در این باره اظهار نظر می کنند.
به گزارش اسپوتنیک، برای اینکه این اظهار نظرها را مطرح کنند هم چند تا به ظاهر ایرانی را می آورند که از بایدن تقاضا کنند اعلام کند برجام مرده و بعد بایدن هم با واکنش محطاطانه اظهار می دارد که مرده اما هنوز می خواهند مطمئن شوند شاید زنده باشد.
سناریویی تکراریی که نیاز دارد یکی آنجا به آقای بایدن بگوید با آلزایمری که داری هنر پیشه که بودی تو؟
به هر حال نکته قابل تامل در این ماجرا این است که علیرغم اظهارات خود آمریکایی ها پشت پرده پیغام های دیگری برای ایران می فرستند، حال چه مستقیم چه غیر مستقیم.
همچنین اروپایی ها و عرب ها.
تا به حال آنها تصور می کردند که مخالفین نظام جمهوری اسلامی ایران ممکن است بتوانند کاری کنند ویا حد اقل شاید آنها بتوانند امتیاز های بیشتری بگیرند، ولی حالا که مطمئن شده اند آنهایی که ازشان حمایت می کردند نمی توانند کاری کنند و نظام جمهوری اسلامی پابرجا است به شکر خوردن افتاده اند وقندشان بالا رفته و به قول آقای کنعانی (سخنگوی وزارت خارجه ایران) در یک جلسه چند بار تاکید می کنند که از مخالفین ایران حمایت نمی کنند و به دنبال سرنگونی نظام و یا حمایت از تجزیه طلبان و... نیستند.
این بدین معنا است که همه وعده و وعید هایی که اینها به صورت ظاهری به برخی می دهند تا در داخل ایران آشوب به پا کنند، وعده های توخالی است و بیشتر با هدف این است که بتوانند بر دولت ایران فشار بیاورند شاید امتیاز های بیشتری بگیرند نه اینکه از هدف دشمنان نظام جمهوری اسلامی ایران که سرنگونی نظام است حمایت کنند.
دلیل اش هم بسیار واضح است، اینها مطمئن هستند مخالفین نظام جمهوری اسلامی ایران در حد و قواره ای نیستند که تهدیدی برای این نظام ایجاد کنند و فقط در حدی هستند که بخواهند آشوب به پا کنند و بس.
سوالی که اینجا پیش می آید این است که پس چرا همه به برجام بر نمی گردند؟
باید گفت احتمالا بعد از سال نو میلادی دوباره برنامه ریزی برای بازگشت به برجام شروع شود.
البته اصل گره و مشکل امروزه این است که بحران اروپا به آمریکایی ها مزه داده و امروزه آنها در حال کسب سود زیاد از فروش انرژی گران و اسلحه به اروپا هستند و کاری کرده اند اقتصاد اروپا فلج شود و روند مهاجرت صنایع اروپا به آمریکا شروع شود و خوب طبیعی است که اگر برجام امضا شود می تواند موجب آن شود که قیمت انرژی در جهان پایین بیاید و شرکت های آنها متضرر شوند.
برخی درباره اینکه آیا ایران می تواند تولید نفت وگاز خود را افزایش دهد یا نه شک و تردید دارند اما واقعیت امر این است که امروزه بازارهای جهانی کمبود عرضه نفت و گاز ندارند، مساله مشکلات روانی است که بازارها با آن مواجه هستند و همین که برجام امضا شود فضای روانی بازار آرام می شود و قیمت ها پایین می آیند.
علیرغم همه مسایلی که پیشتر مطرح شد اما نباید فراموش کرد که هنوز مشکلات اصلی که موجبات اعتراض ها در ایران شد بیشتر مشکلات اقتصادی ومعیشتی است واین مشکلات هنوز سر جای خود هست وطبیعتا دولت ایران روی برجام حساب باز کرده تا موجبات رفع تحریم ها و گشایش اقتصادی فراهم گردد و اگر تحریم ها رفع نشود قطعا ایران رفتار دیگری از خود نشان خواهد داد.
اگر ماجرا را بخواهیم مقداری خارج از چهارچوب صحبت های دیپلماتیک مطرح کنیم باید بگوییم در صورتی که آمریکایی ها به برجام بر نگردند و تحریم ها را از بالاسر ایران بر ندارند ممکن است آن روی ایران را ببینند و آن این است که اگر بنا است مردم ایران با مشکلات معیشتی و اقتصادی مواجه شوند کل جهان با آن مواجه خواهد شد و ایرانی ها کاری خواهند کرد که کل منطقه شعله ور شود و شعله آن دامن آمریکا و اروپا را بگیرد.
اصل هدف از رسیدن به برجام دو چیز بود یکی فاصله داشتن ایران با بمب هسته ای، که می بایست حدود یکسال باشد و دومی شروع روندی از توافقات دیپلماتیک که منجر به حل اختلاف های ایران و آمریکا و دیگر کشورها مانند کره شمالی و ونزولا با آمریکا از کانال های دیپلماتیک باشد.
حال امروزه طبق صحبت هایی که اخیرا مقامات ایرانی مثل دکتر خرازی و... مطرح کرده اند دیگر فاصله ایران با بمب اتمی چیزی کمتر از 48 ساعت است.
یعنی اگر همین لحظه ایران تصمیم بگیرد بمب اتم تولید کند تا 48 ساعت دیگر ایران اولین بمب خود را تولید کرده و همه می دانند با توجه به امکانات خدادادی که ایرانی ها دارند، ایران به سرعت می تواند در این زمینه به تولید انبوه برسد و ظرف مدت کوتاهی چندین بمب اتمی داشته باشد، چون همه مواد مورد نیاز و فناوری مورد نیاز دیگر بومی شده.
با توجه به رفتار خصومت وار آمریکا با روسیه و چین دیگر بحث مخالفت روسیه و چین با ایران در زمینه تولید تسلیحات هسته ای هم احتمالا کمرنگ شده باشد.
گو اینکه ایران بارها و بارها اعلام کرده قصد چنین کاری را ندارد اما در صورتی که آمریکایی ها و یا دیگر دشمنان ایران بخواهند دست به حمله به ایران بزنند احتمال دارد ایران نظر خود را تغییر دهد و طرف های مقابل هم به خوبی این را می دانند.
نه برای اینکه بخواهند تسلیحات هسته تولید کند تا به کسی حمله کند بلکه برای اینکه موجودیت خود را حفظ کند.
اینکه تهدید می کنند که مسابقه تسلیحاتی در منطقه راه می افتد و یا تحریم های سنگین بر علیه ایران وضع می شود، همه اش برای ایرانی ها تهدید های توخالی بیش نیست.
ایرانی ها امروزه ذیل شدید ترین تحریم های بین المللی قرار دارند و گویند از سیاهی که سیاه تر نیست، یا باید بتوانند از ذیل این تحریم ها خارج شوند یا خانه را بر سر همه خراب خواهند کرد.
طرف های مقابل هم به خوبی این جریان را می دانند.
پس می توان گفت گزینه نظامی دیگر حذف است چون بعید به نظر می آید در شرایط فعلی جهان تحمل یک جنگ در منطقه خاورمیانه را داشته باشد، مخصوصا که همه می دانند در صورتی که هر جنگی بر علیه ایران شروع شود کل منطقه به آتش کشیده خواهد شد.
در باره دلیل دوم امضای برجام باید گفت در صورتی که برجام اجرا می شد شاید زمینه حل اختلافات فیما بین ایران و ایالات متحده و دیگر کشورها با ایالات متحده از کانال های دیپلماتیک فراهم می شد اما با خروج آمریکا از برجام امروزه دیگر امضای رئیس جمهوری آمریکا به ارزش جوهری که با آن امضا شده هم نیست و طبیعی است که در چنین شرایطی دیگر هیچ کس اطمینان نداشته باشد هیچ توافقی با آمریکا انجام دهد.
خوب بدیهی است که آمریکایی ها باید تلاش کنند اعتبار از دست رفته خود را بازسازی کنند و برای این کار هم باید هزینه کنند.
همچنین نباید فراموش کرد که امروزه مثلا آتش بس در یمن با شکست مواجه شده و در سوریه آرامش نسبی است و در عراق و لیبی و فلسطین و افغانستان و...
در صورتی که آمریکایی ها از عمل به تعهدات خود سرباز بزنند و به خودداری از بازگشتن به برجام ادامه دهند به نظر می رسد ممکن است کل این جبهه ها دوباره شعله ور شود و فشار بالارفتن قیمت انرژی وسیل مهاجران به غرب دامان همه را بگیرد و بعید به نظر می آید که در شرایط بحرانی کنونی اروپایی ها تحمل هجوم سیل های جدید آوارگان را داشته باشند.
آمریکایی ها به خوبی می دانند ایران زرادخانه عظیمی از تسلیحاتی در اختیار دارد که می تواند شرایط جنگ در اوکراین را تغییر دهد و کمر آنها را بشکند و کافی است درب این زرادخانه را برای روسیه باز کنند تا پهباد ها و موشک های ایرانی همه تسلیحاتی که آمریکایی ها و اروپایی ها در اختیار اوکراین قرار داده اند را نابود کنند.
اینجا بحث درباره حجم و تعداد این موشک ها و پهباد ها است که در صورتی که در اختیار روسیه قرار گیرد می تواند با توجه به حجم و تعدادشان معادلات را تغییر دهد و طبیعتا چون روسیه امروزه پول نقد زیادی در اختیار دارد می تواند به دولت ایران کمک کند تا در مقابل بحران های اقتصادی خود بایستد.
به نظر نمی آید آمریکایی ها و اروپایی ها علاقه داشته باشند ایران دست به چنین کاری بزند و هیاهویی که در حال حاضر درباره همکاری های نظامی ایران و روسیه راه انداخته اند هم به همین دلیل می باشد.
اما نباید تصور کرد که صبر ایرانی ها هم بی حد است و در صورتی که اینها رفتار خود نسبت به ایران را تغییر ندهند ممکن است به یکباره ایران تصمیم بگیرند از یک راه دیگری گوش اینها را بپیجاند.
این را هم آمریکایی ها و اروپایی ها به خوبی می دانند.
به نظر می رسد با توجه به این شرایط منافع همه امروزه اقتضا می کند که به برجام برگردند.
نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала