پویشی بر صادرات طلای سبز ایران

© Fotolia / YuliiaholovchenkoГрецкие орехи на деревянном столе
Грецкие орехи на деревянном столе - اسپوتنیک ایران  , 1920, 29.12.2021
اشتراک
از مهم‌ترین اهداف اقتصادی هر کشوری در دنیا، توسعه صادرات آن کشور است و این موضوع زمانی از اهمیت بالایی برخوردار خواهد شد که یک کشور در حال توسعه همچون ایران که صادراتش بیشتر وابسته به صادرات نفت است، همه‌ی تلاش خود را برای رهایی از این وابستگی متمرکز ‌نماید.
در این بین از این اقلام صادراتی غیر نفتی می‌توان به خشکبار ایرانی اشاره نمود که از جمله‌ی آن زعفران، خرما، انجیر، کشمش، پسته، زرشک، بادام و به خصوص گردوی ایرانی است که از جمله اصلی‌ترین محصولات صادرات غیرنفتی کشور به شمار می‌آید.
در ایران در شماری از استان‌ها با توجه به حوزه‌ی مناسب آن‌ها برای رشد نهال گردو، سطح زیرکشت چشم‌گیری، مختص این محصول قرار داده‌ شده است. از جمله‌ی این استان‌ها، استان فارس، همدان،‌ آذربایجان‌شرقی، کرمان، لرستان، کرمانشاه، قزوین، زنجان و البرز هستند که از اصلی‌ترین قطب‌های تولید گردو در سطح کشور محسوب می‌شوند که در این بین محصول برخی از این استان‌ها به دلیل دارا بودن چربی و درصد بالای مغز گردوی آن نسبت به‌کل میوه و سفیدی و درشتی مغز از ناموری و شهرت جهانی هم بهرمند است.
کشور ایران با سطح کشت معادل۱۵۰ هزارهکتار درخت گردو، حدود 6/12 درصد گردوی دنیا را در اختیار دارد و جایگاه این طلای سبز به عنوان سومین محصول خشکباری ایران، از منظر سطح زیرکشت و تولید در کشور بعد از پسته و بادام قرار دارد که تولید آن در سطح ۲۶۱ هزار تن در سال سبب شده است که ایران طبق آمار، هفت ‌درصد تولید گردوی دنیا را به خود اختصاص دهد و این امر کشورمان را جزو چهار قطب تولید گردوی دنیا در کنار کشورهای چین و آمریکا و ترکیه قرار داده است. در واقع مغز گردو در رقابت با خشکباری نظیر مغز بادام، برگه‌های زردآلو و توت‌خشک در کشورمان از رتبه‌ی بالاتر صادراتی برخوردار است و از طرفی به لحاظ طعم، روغن‌دهی و مزه از بهترین محصول گردوی دنیا محسوب می‌شود و به همین دلیل ۳۰ کشور جهان متقاضی واردات گردوی ایران به کشورشان می‌باشند که از مهمترین آنها می‌توان به کشورهای همسایه مانند عراق، ترکیه و همچنین انگلستان، آلمان اشاره نمود.
رتبه‌ی صادرات گردو ایران در دنیا و ارقام گردوهای صادراتی ایران
اولین صادرات گردو از ایران در سال ۱۳۰۱ به کشورهای اروپایی رقم خورد و در حال حاضر کشور ما از نظر تولید گردو با ارقام متنوع شامل رقم پوست کاغذی، سوزنی، سنگی، ضیاآبادی، همدانی و ارقام پیوندی جمال و دماوندی و ...، دارای رتبه‌ی سوم در میان بزرگترین تولیدکنندگان گردو و از نظر صادرات گردو جزو بیست کشور برتر در زمینه‌ی صادرات گردو در جهان می‌باشد که این رتبه در برخی سال‌ها به رتبه‌ی پنجم نیز ارتقا یافته است. ایران به دلیل موقعیت مناسب استراتژیک خود، توانایی صادرات به ۵۰ کشور تا شعاع ۴ هزار کیلومتری را دارا می‌باشد. این صادرات اکثرا به کشورهای خاورمیانه مانند عراق و امارت صورت می‌پذیرد. از طرفی از نظر میزان صادرات گردوی ایران به کشورهای اروپایی، ایران در رتبه‌ی پنجم دنیا قرار دارد و این امر می‌تواند درآمدی در حدود دو میلیارد دلار در سال را نصیب کشور نماید.
در این بین کشور آمریکا با 36 درصد میزان صادرات گردو به دنیا، رتبه‌ی اول در جهان را دارا می‌باشد. از طرفی کشورهایی همچون مکزیک، مراکش، ترکیه و بلژیک نیز دارای بازار رو به رشد خیلی مناسبی در زمینه‌ی تولید و صادرات گردو در پنج سال اخیر بوده‌اند و کشورهایی مانند هند و امارات را نیز نمی‌توان از این قائده مستثنی نمود.
مشکلات و موانع صادرات گردوی ایرانی
رتبه‌ی ایران از لحاظ تولید گردو بعد از امریکا، چین و ترکیه، رتبه‌ی چهارم در بین کشورهای تولیدکننده گردو در جهان است و این در حالی است که در زمینه‌ی صادرات به دلایلی که ذکر خواهد شد، رتبه‌ی واقعی در دنیا را دارا نیست.
عدم استفاده‌ی صحیح از ظرفیت‌های تولید کشور، بی‌موالاتی و بی‌توجهی به بازارهای صادراتی از طرفی و بالا بودن سرانه‌ی مصرف گردو در ایران از سوی دیگر و همچنین منفعت‌طلبی برخی سودجویان باعث شده است که ایران نه تنها به یکی از صادرکنندگان بزرگ گردو در دنیا تبدیل نشود، بلکه متاسفانه بخشی از بازار کشور نیز به راحتی در اختیار کشورهای رقیب قرار گیرد.
از طرفی بنا بر اظهارات کارشناسان مسئول توسعه بازرگانی جهاد کشاورزی کشور، یکی از مواردی که همیشه در زمینه‌ی صادرات عنوان می‌شود رقابت محصول از لحاظ کیفیت و کمیت در سایر کشورها است به طوریکه برخی از کشورهای دنیا در خصوص صادرات گردو در زمینه‌ی بسته‌بندی، کیفیت و مواردی از این قبیل جایگاه و رتبه‌ی خوبی را برخوردارند که این امر در ایران کمتر به آن توجه شده است.
بیش‌تر کشورهای دنیا تولید گردوی خود را در قالب باغ‌های بزرگ انجام می‌دهند و در زمینه‌ی زنجیره‌ی تولید گردو برای مراحل کشت، برداشت، سورت و بسته‌بندی محصول خود، از یک برند خاص استفاده نموده و صادر می‌نمایند و همه‌ی کشورهای واردکننده‌ی محصول آنان، گردوی آن کشور را با آن برند می‌شناسند و این در حالی است که این موضوع در کشور ما بیش‌تر به صورت سنتی پیش می‌رود و می‌توان گفت که کارخانه سورت و بسته‌بندی مغز گردو در بیشتر استان‌های تولیدکننده‌ی گردو وجود ندارد.
از طرفی ارزش سوددهی بخش‌های مختلف گردو بسیار بالا است و می‌توان گفت که گردو به لحاظ ارزش اقتصادی، تمام قسمت‌های آن همچون شامل برگ، پوست، میوه، ریشه، ساقه، چوب برای مصارف مختلف صنعتی از جمله آرایشی، بهداشتی، غذایی، صنایع و معادن، شیرینی‌پزی و مصارف دارویی کاربرد دارد؛ به‌طوری‌که از گردو تحت عنوان گیاهی معجزه‌آسا یاد می‌شود. فقط استفاده از پودر پوست گردو در حفر چاه‌های نفت خود یکی از ده‌ها خاصیت این محصول ارزآور است که باید مورد توجه دولت و تولیدکنندگان قرار بگیرد. زیرا پتانسیل لازم جهت صادرات این محصولات به صورت فراوری و حتی به صورت فروش نهال گردو در تمام دنیا وجود دارد که خود زمینه‌ی اشتغال و سوددهی بالایی را از لحاظ ارزی برای کشور به دنبال خواهد داشت.
برنامه‌های کشت و برداشت نیز در کشور سنتی است در حالیکه باید به‌ سمتی سوق پیدا کند که باغداران بتوانند از منابع آب، خاک و اقلیم خود استفاده حداکثری را داشته و تولیدات بهتری را از لحاظ کیفی و کمی ارائه دهند که زیر ساخت این امر بالا بردن آگاهی کشاورزان در استفاده از نهال گردو و پرورش یا خرید نهال گردو مناسب هر اقلیم با توجه به ارتفاع منطقه از سطح دریا است زیرا انتخاب بهترین نهال گردو ‌برای کاشت در باغ نیازمند آگاهی از اطلاعات بسیار از شرایط باغ و‌ ویژگی‌های خاص نهال است تا درخت، بهترین باردهی را از خود نشان دهد تا بدین ترتیب با افزایش تولید و بالا رفتن هرچه بهتر کیفیت، بتوانیم جایگاه خود را در صادرات دنیا به‌دست آوریم.
در پایان باید متذکر شد که آنچه واضح و مبرهن است، گردو نه تنها یک محصول چندمنظوره کشاورزی است؛ بلکه ظرفیتی بی‌نظیر برای انتفاع و بهره‌وری در حوزه اقتصادی لحاظ می‌شود و باید از ظرفیت این موهبت بزرگ الهی تحت عنوان طلای سبز ایران با برنامه‌ریزی‌های دقیق، علمی، کارشناسانه و هدفمند بیش‌ترین بهره‌وری را در مسیر رونق‌بخشی به اقتصاد کشور ایجاد نمود و این امر محقق نخواهد شد جز با همکاری عموم مردم، دستگاه‌های اجرایی مختلف، تشکل‌ها و سازمان‌های مردم‌نهاد.
نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала