آیا ایران با بازگشت بازرسان آژانس به تأسیسات نطنز موافقت خواهد کرد؟

به گزارش اسپوتنیک به نقل از خبرگزاری «رویترز» بر طبق ادعای دیپلمات‌های غربی، دسترسی بازرسان آژانس به تأسیسات نطنز محدود شده است.

روز اول ژوئیه (پنج‌شنبه)،برخی از دیپلمات‌های غربی مدعی شدند که پس از وقوع خرابکاری در مجتمع غنی‌سازی سوخت هسته‌ای نطنز در اوایل ماه آوریل، ایران دسترسی بازرسان آژانس بین‌المللی انرژی اتمی به تأسیسات نطنز را محدود کرده است. دسترسی‌های مشخصی به دلیل ملاحظات ایمنی و امنیتی محدود شده است. این محدودیت‌ها اثر کمی بر توانایی آژانس برای انجام راستی‌آزمایی دارد.

به نوشته نشریه نامبرده، آژانس بین‌المللی انرژی اتمی در این خصوص با ایران گفتگو کرده است تا از دائمی شدن این محدودیت‌ها و آغاز روند تأثیرگذاری منفی آنها بر ظرفیت‌های راستی‌آزمایی آژانس در ایران جلوگیری کند. ایران موافقت کرده است که دسترسی کامل بازرسان آژانس به مجتمع غنی‌سازی سوخت هسته‌ای نطنز را فراهم کند و این کار هفته آینده انجام خواهد شد.

در ماه مه 2019، ایران کاهش تدریجی تعهدات خود در این توافق نامه و کنار گذاشتن محدودیت در تحقیقات هسته ای، سانتریفیوژها و سطح غنی سازی اورانیوم را اعلام کرد.

در عین حال، توافق هسته ای فقط شامل استفاده از سانتریفیوژهای نسل اول IR-1 و غنی سازی اورانیوم در سطح 3.67٪ می شد. در تاسیسات هسته ای در فردو و نطنز، در حال حاضر 492 دستگاه IR-2M نصب شده است که از قبل گازرسانی شده و 492 سانتریفیوژ دیگر از این نسل در حال نصب است. دو آبشار کامل سانتریفیوژ IR-4 نصب شده و زیرساخت ها برای دو آبشار سانتریفیوژ IR-6 در فردو در حال نهایی شدن است.

در پایان سال 2020، قانون «اقدام استراتژیک برای لغو تحریم ها» در ایران به اجرا درآمد که به معنای تشدید فعالیت های هسته ای برای دستیابی به رفع تحریم ها علیه کشور بود: تولید اورانیوم غنی شده بالای 20٪ )، استفاده از سانتریفیوژهای قدرتمندتر (هزار سانتریفیوژ IR-2M  و حداقل 174 سانتریفیوژ IR-6 ) و قطع دسترسی های تکمیلی آژانس انرژی هسته ای در صورتی که تهران نتواند آزادانه نفت را معامله کند و معاملات مالی انجام دهد.

در ژانویه 2021، دانشمندان هسته ای ایران غنی سازی اورانیوم را به 20 درصد رساندند. در 23 فوریه 2021، ایران دسترسی های بازرسان آژانس بین المللی انرژی هسته ای را محدود کرد. تهران سه ماه به آمریکا فرصت داد تا تحریم ها را لغو نماید تا دسترسی بازرسان آژانس انرژی هسته ای به برخی از تأسیسات هسته ای مجددا برقرار شود.