اسپوتنیک - سرگی لاوروف، وزیر امور خارجه روسیه اظهار داشت که کشورش تدوین گام‌های همزمان برای ایران و ایالات متحده به منظور بازگشت به برنامه جامع اقدام مشترک در خصوص مسئله هسته‌ای ایران را ممکن می‌داند.
وزیر امور خارجه روسیه روز سه شنبه در یک کنفرانس مطبوعاتی در دوبی با عبدالله بن زاید آل نهیان، وزیر خارجه امارات بیان داشت: ما مطمئنیم که اکنون نباید برنامه از سرگیری کامل برجام را با برنامه های دیگری، حتی با ملاحظات و نگرانی‌های بسیار مهم درگیر کرد.
لاوروف خاطر نشان کرد: اگر ما اکنون بر این مسئله تکیه کنیم که چه کسی اول باید به رعایت وظایف برجام بازگردد، این چانه زنی ممکن است بی انتها و بی پایان باشد.
به گفته وزیر خارجه روسیه، مفهوم امنیت منطقه‌ای در حوزه خلیج فارس یکی از فاکتورهای مهم در حل مشکلات است. لاوروف یادآور شد: ما این مفهوم را در ارتباط با تحولاتی که در جهان و منطقه رخ می دهد، به روز می‌کنیم.
وزیر امور خارجه روسیه افزود: بازگشت به مسائلی که اکنون در ارتباط با از سرگیری برجام مطرح است از جمله مسائلی که به عنوان پیش شرط برای ایران، در واقع موشک‌ها و سیاست در منطقه می‌آید، معتقدیم که با برگزاری کنفرانس‌های امنیت در منطقه خلیج که توسط ما پیشنهاد شده بر پایه اصول احترام به منافع یکدیگر، بر پایه اصول تساوی و لزوم حرکت به سمت مصالحه قابل قبول متقابل حل و فصل می‌شود.
دکتر علیرضا رضاخواه، تحلیلگر مسائل بین الملل و کارشناس ارشد در مطالعات آمریکا در این خصوص با خبرگزاری اسپوتنیک به گفتگو نشسته است که مشروح آن در ذیل تقدیمتان می‌شود.
پیش از آنکه بحث گام‌های مشترک مطرح شود، نشان دادن اراده برای انجام این کار از اهمیت بیشتری برخوردار هست. ایران در دولت آقای بایدن ارادهای برای بازگشت به برجام نمیبیند و بلکه برعکس، رفتارهایی که نشان دهنده آمریکایی‌ها به دنبال امتیازگیری در فضای برجام هستند، وجود دارد. این موضوع را فراموش نکنیم که دیوار بلند بی اعتمادی میان ایران و آمریکا و در روابط دو کشور وجود دارد، آمریکایی‌ها همیشه به وجود آورنده این دیوار هستند و باعث شدند جمهوری اسلامی به آنها اعتماد نداشته باشد.
در حال حاضر به صورت مشخص آخرین اظهارات وزیر امور خارجه آمریکا مبنی بر این است که "ما اجازه نخواهیم داد ایران از درآمدهای نفتی خود که بعنوان مثال در کره جنوبی بلوکه شده است، استفاده کند". این موارد نشان می‌دهد که بر خلاف آنچه آمریکایی‌ها اعلام کرده‌اند، عزم و ارادهای برای بازگشت به دیپلماسی ندارند. خانم شرمن بعنوان فردی که امضای وی پای سند برجام هست، اظهار میکند که وضعیت ژئوپلیتیک دنیا تغییر کرده است. طبیعی است که جمهوری اسلامی با توجه به رفتار آمریکایی‌ها هیچ اعتمادی به ایالات متحده نداشته باشد و طبیعتا ایران خواستار این هست که آمریکایی‌ها به میز مذاکره بازگردند زیرا ایران از پای میز مذاکرات کنار نرفته است که بخواهد بازگردد. ایالا متحده به صورت یک طرفه میز مذاکرات را ترک کرده‌اند و کشورهای 1+5 نیز در انجام تعهدات خود هیچگاه موفق نبودند. در این توافق بین المللی، ایران بوده است که بیش از همه به آن پایبند بوده است.
طبیعی است که اکنون باید آمریکایی‌ها به تعهدات خود بازگردند و ایران این اراده را ببیند و سپس جمهوری اسلامی همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند، در بازگشت به تعهدات خود در چارچوب برجام و معکوس کردن روندی که پیش گرفته است، روزی تاخیر نخواهد کرد.
در خصوص برداشتن گام‌های همزمان توسط ایران و آمریکا باید گفت که منطقی در این موضوع وجود ندارد. این موضوع بسیار شفاف هست، ایران یک کار فنی قرار است انجام دهد و آمریکایی‌ها گامی در برداشتن تحریم‌ها؛ پروسه برداشتن تحریم‌ها تا عملیاتی شدن و نتیجه دادن آن، چندین ماه طول می‌کشد و زمانی که ایران می‌خواهد از منافع رفع تحریم استفاده کند، مجددا تحریم اعمال می‌شود و این سیکل بارها تکرار شده است. آمریکایی‌ها گویا قائل به این هستند که طرف مقابل آنها هیچ عقلانیت و خردمندی ندارد و یک حیله را بارها تکرار می‌کنند. رفتار امروز ایالات متحده نشان دهنده آن است که ارادهای سیاسی در این موضوع وجود ندارد.
نیکولای کوژانف، محقق ارشد در موسسه اقتصاد جهانی و روابط بین الملل آکادمی علوم روسیه "پریماکوف" درباره چگونگی شروع مذاکرات ایالات متحده و ایران گفت:"در این رابطه 2 رویکرد وجود دارد. مطابق رویکرد نخست، لغو مرحله ای تحریم ها باید از یک سو انجام شود و از سوی دیگر، بازگشت مرحله ای ایران به انطباق با مفاد برجام انجام شود. یعنی با برداشتن یک قدم کوچک از طرف ایالات متحده آمریکا، ایرانی ها باید قدم کوچکی از جانب خود بردارند. "
به گفته كوژانف، مسئله این است كه ایرانیان این روش را (رویکرد نخست) رد می كنند، زیرا منجر به تأخیر در لغو تحریم ها خواهد شد: "اگر اشتباه نكنم، آنها (ایران) قبلاً به سخنان لاوروف پاسخ داده اند كه نیازی به رویه مرحله ای ندارند. این روکیرد مناسب آنها نیست و روند لغو تحریم ها را به تأخیر می اندازد. هنگامی که ایالات متحده از اعمال هرگونه تحریم علیه ایران ادامه ندهند، به عبارت دقیق تر از عدم اجرای مفاد مندرج در برجام خودداری کند، ایرانیان می خواهند طبق فرمول "همه برای همه" رفتار کنند. بر این اساس، ایران به اجرای توافقات خود بازگشت. اما با وجود رویکرد اول، سد راه همچنان باقی مانده است: "چه کسی باید اولین قدم را بردارد؟"
كوژانف معتقد است كه اظهارات لاوروف "بیشتر بیانگر موضع روسیه است" و تنها فراخوانی این واقعیت است كه استفاده همزمان این مراحل برای مسكو ارجح است: برنامه هسته ای به صورت مرحله ای پیش می رود. اگر همگام سازی همزمان قابل قبول باشد، در حال حاضر بازگشت مرحله ای، حداقل از طرف تهران و در حال حاضر چندان جذاب به نظر نمی رسد. "
