از بانوان آتش نشان ایرانی چه می دانیم؟

اسپوتنیک —  حرفه آتش نشانی در ایران تا همین چند وقت پیش حرفه ای کاملا مردانه محسوب می شد. اما زنان ایرانی توانستند این کلیشه را بشکند و در تهران و سایر شهرهای بزرگ کشور تیم آتش نشانی خودشان را به راه انداختند، تا در کنار مردان با آتش بجنگند و نجات بخش جان زنان و کودکان باشند.

ندا نوروزی از سال ۱۳۸۸ فعالیت خود را در زمینه آتش نشانی شروع کرده و جزو گروه هایی می باشد که در اوایل فراخوان سازمان آتش نشانی تهران به عنوان یک آتش نشان داوطلب وارد این حوزه شده است. او قبلا در حرفه روانشناسی مشغول به کار بوده و رشته دانشگاهی او در دانشگاه علامه طباطبایی روانشناسی است. در سالهای ۸۶-۸۷ سازمان آتشنشانی فراخوانی داد تا از حضور بانوان به عنوان آتش نشان داوطلب استفاده کند. سپس در طی این حضور  آزمون های عملی و تئوری بعنوان پایش به صورت متمادی در مورد این افراد اجرا می شده است.

خانم نوروزی ۱۱ سال است که مشغول به فعالیت در سازمان آتشنشانی است و به عنوان مربی آموزش می کوشد تا به هموطنان خود کمک کند. مربیان آموزش سازمان آتش نشانی، آزمون هایی را پشت سر گذاشتند و مدرک مربی گری و آموزش را در سازمان آتشنشانی اخذ کردند. او مربی سطح B است و جزو قدیمی‌های مربیان این سازمان محسوب می شود‌.

فعالیت بانوان آتش نشان به این صورت است که عمدتا در زمینه آموزش مباحث ایمنی به صورت تئوری و عملی در مراکز مختلف از جمله بیمارستان ها، مدارس، مساجد و... حضور دارند. همچنین گاهی با توجه به نیاز، استقرار در اماکن و مراسمات خاص و همچنین با شروعِ فصل سرما و استفاده از وسایل گازسوز گروهی از بانوان نیز در اپراتور ۱۲۵ فعالیت و استقرار دارند و باسخ گوی  تماسهای مردمی به سازمان آتشنشانی هستند.

مصاحبه گزارشگر اسپوتنیک را با این بانوی آتشنشان شجاع و با پشتکار می خوانیم.

اسپوتنیک: چرا چنین شغل سخت و مردانه ای را انتخاب کرده اید؟ دلیلتان برای اینکه یک آتش نشان بانو باشید، چه بوده است؟

پس از اتمام تحصیل شعر را شروع کردم و فعالیت‌های فرهنگی و ادبی خود را داشتم. به دلیل اینکه شخصیت من شخصیت آرامی نیست رشته روانشناسی و فعالیت هایی در زمینه شعر من را آرام نمی کرد و درخواست من از زندگی شغلی و حرفه‌ای را تامین نمی نمود. با توجه به اینکه سن کمی هم داشتم در ابتدا هیجان این کار من را جذب خود کرد که البته این اتفاق در اوایل فعالیتم بود و فکر می کردم که شغلی پر از تحرک و هیجان است اما به مرور با انجام یکسری از فعالیت‌ها و آموزش‌ها متوجه شدم که می توان با آموزش مردمی که با تجهیزات و مباحث مربوط به ایمنی ایمنی آشنا نیستند و اطلاعات کمی در مورد پیشگیری از حوادث دارند، به آنها کمک بیشتری کرد.  به دلیل اینکه در مانورها و در استقرارها هیجان زیادی وجود داشت و هم با آموزش به مردم به عنوان مددکار می توانستم فعالیت موثری را انجام دهم، این شغل را انتخاب کردم.

اسپوتنیک: خانواده نسبت به انتخاب شما چه واکنشی نشان دادند؟

ابتدا در سال ۸۷ خواهر کوچکترم وارد سازمان آتش نشانی شد و فعالیت های زیادی داشت. جالب است بدانید که من در ابتدا از مخالفان این شغل بودم و معتقد بودم که شغلی است که به درد بانوان نمی خورد. همچنین معتقد بودم که این حرفه در ایران برای بانوان موقعیت شناخته شده ای ندارد اما زمانیکه وارد این حرفه شدم بسیار راغب شده و جذب آن شدم. همچنین این شغل در زندگی شخصی من تاثیر بسزایی داشته است. در اوایل کار و آموزش، ما به مرکزی رفته و آموزش می دیدیم که نزدیک بهشت زهرا بوده و از محل زندگی ما فاصله ی زیادی داشت. مادرم به دلیل اینکه من در شعر و روانشناسی فعالیت داشتم و معدل الف این رشته بودم و موفقیت های زیادی در آنها داشتم، از حضورم درحوزه آتشنشانی که تا آن موقع تصور خاصی از این حرفه برای یک دختر نداشت بسیار ناراضی بود و گاهی نگران بعضی تمرینات ما برای حضور در مانورها می شدند. تمریناتی مثل نردبان معلق که سالها دختران آتشنشان به زیبایی در مانورهای مختلف به نمایش گذاشتند. در آن زمان این شغل برای بانوان موقعیت تثبیت شده ای نداشت و خانواده در مورد آینده این کار نیز نگران بودند اما وقتی رغبت من و خواهرم و نتیجه این شغل در زندگی شخصی و اجتماعی ما را دیدند نه تنها مخالف بلکه مشوق نیز شدند. من حتی توانستم از روانشناسی و شعر برای آموزش مباحث ایمنی به کودکان در قالب شعر و داستان نیز کمک بسیاری بگیرم.

اسپوتنیک: چه تحصیلات و دوره هایی برای آتشنشان شدن وجود دارد؟ سخت ترین قسمت کجا بوده است؟

برای ورود به این حوزه الزامی به تحصیلات دانشگاهی نیست اگرچه برخی از رشته ها کمک رسان هستند. ما در سال ۸۸ یکسری دوره های آموزشی را گذرانده و آزمون های عملی و تئوری را پشت سر گذاشتیم و تا امروز به دفعات فراوان مورد پایش قرار گرفته ایم .

به این علت که بانوان آتشنشان‌ جز در موارد خاص که استقرار دارند، بیشتر در حوزه آموزش مشغول به فعالیت هستند سختی کاری بسیاری ندارند اما در کل این حرفه نسبت به مشاغل دیگر حرفه مشکلی است و با سختی هایی همراه است که سبب می شود عده ای از داوطلبین در میانه راه جا بزنند. فقط علاقه است که سبب می شود تا سختی های آن آسان شود. حرفه آتشنشانی مانند یک اقیانوس می ماند که باید از هر رشته ای در آن اطلاعات داشت مانند شیمی، علم مواد و ... این رشته رشته ای نیست که فقط در مورد یک چیز خاص صحبت کند و اطلاعات عمومی بسیار مهم است. ساعت کار این شغل نیز مانند شغل های اداری نیست و هر زمان که بشود باید دردسترس باشی و به همنوعان خود کمک کنی. در این حرفه بیشتر باید با دل وارد شد. همچنین توانایی جسمی هم در این کار بی تاثیر نیست .

اسپوتنیک: از مدت زمان فعالیت بانوان آتش نشان  بفرمایید

در حال حاضر در حدود ۱۲ سال است که آتش نشانان بانو فعالیت دارند. ما در طی این ۱۲ سال آموزشهای متفاوت تئوری و عملی مربوط به شناخت تجهیزات را آموزش دیده ایم و هر چند وقت یکبار نیز در محل ایستگاه ها بازآموزی در مورد وسایل آتشنشانی داشته ایم و اکثر بانوان ابزار و ماشین‌آلات آتشنشانی و نحوه کار با آنها را آموزش دیده و بلدند. و به نوعی بازوان کمکی مردان آتشنشان هستیم.

اسپوتنیک: برنامه روزانه بانوان آتشنشان چگونه است؟

بانوان در سازمان آتشنشانی تهران محدوده‌بندی دارند. در تهران ۸ منطقه عملیاتی وجود دارد که این مناطق بین مربیان با تجربه و با سابقه، تقسیم می شود. ما در یکسال چارت و برنامه خاصی داریم که باید مدارس، مساجد، مراکز و بیمارستان ها را تحت آموزش تئوری و عملی خود درآوردیم. در این برنامه از دانش آموز گرفته تا پزشک تحت آموزش قرار می گیرد تا بتوانند تمام مسائل ایمنی را در زندگی و محل کار خود رعایت کنند. ما نمایشگاه‌هایی برپا می کنیم و حتی به منازل سرکشی می‌کنیم تا وسائل ایمنی را مورد بررسی قرار دهیم. شغل ما مانند ادارات نیست که ساعت کاری مخصوصی داشته باشد و هر روز نیازمند رفتن به سر کار باشد بلکه در ابتدای سال برنامه‌ریزی می شود تا طی یکسال یک منطقه تحت آموزش و بررسی قرار داده شود تا همه افراد آن منطقه نکات ایمنی را رعایت کنند. فعالیت دیگر ما این است که به صورت شیفتی در محل اپراتور ۱۲۵ اسقرار داریم و جوابگوی سئوالات و تلفن‌های مردمی هستیم. با توجه به شرایط، گاهی هم در مراسم‌ها و اماکن خاص استقرار داریم.

اسپوتنیک: نخستین عملیات شما چگونه گذشت؟ آیا سخت بود؟

اولین تجربه‌ای که داشتم این بود که یکبار در مراسمی استقرار داشتیم و به ناگاه موشی به وسط جمعیت بانوان آمد و با اینکه من خودم از آن می‌ترسیدم و از آن متنفر بودم اما نایلون به دستم کردم و مجبور به گرفتن آن حیوان شدم. این نخستین تجربه من بود. پس از آن در مکان هایی با مسائل و مشکلاتی روبرو شدم که توانستم به مردم کمک کنم

اسپوتنیک: ویروس کرونا کار آتش نشانان را چگونه تحت تاثیر قرار داده است؟

کرونا همه اقشار جامعه را تحت تاثیر قرار داده است و بر کار ما نیز بی تاثیر نبوده است. عمده فعالیت ما در مدارس و مراکز بود اما با توجه به شرایط ایجاد شده آموزش های ما نیز به نوعی تحت تاثیر این مساله قرار گرفته است. البته باید بگویم که کرونا سبب شد بستری برای آموزش مجازی فراهم شود.

اسپوتنیک: در تابستانی که گذشت چرا در ایران شاهد آتش سوزی های بسیاری در مراکز، بیمارستان ها و کارخانجات بوده ایم؟

یکسری از مراکز بافت فرسوده شهر محسوب می شوند که در برخی موارد نسبت به نامه‌ها و اخطارهایی که سازمان آتشنشانی مبنی بر پرخطر بودن این مراکز به آنها می فرستد، بی توجه هستند. در بسیاری از مراکز که برای آموزش می رویم تاکید می کنیم که حداقل یک خاموش کننده در مرکز باید نصب شود اما باز هم نسبت به آن بی توجه هستند. همین بی توجهی در فصل تابستان که اوج گرما می‌باشد و وجود موادی در آن مراکز که سریعا مشتعل می شود، سبب آتش‌سوزی می گردد و اگر در لحظات اولیه وسیله ای برای اطفاء حریق در دسترس نباشد شاهد حوادث ناگواری می شویم. در پارک و جنگل ها نیز بسیاری از مردم آتش روشن کرده و با ریختن کمی خاک و حتی بدون خاموش کردن آن، محل را ترک می کنند، بنابراین وقتی دوباره اضلاع حریق در کنار هم قرار میگیرند سبب اشتعال مجدد و به تدریج باعث آتش سوزی کل جنگل می‌شود. این اتفاقات و خطرات در تابستان و در اوج گرما بیشتر می شود.

اسپوتنیک: آیا بانوان در زمینه اطفاء حریق در جنگل ها و آتش های شهری نیز تخصص دارند؟

در حال حاضر اعزام بانوان به حوادث مربوط به حریق جنگل‌ها وجود ندارد اما اطلاعات و تخصص کافی در این زمینه هست. البته در پارک‌ها و سایر اماکن مربوط به این حوزه در جهت پیشگیری از آتش سوزی، آموزش هایی توسط بانوان ارائه می شود.

اسپوتنیک: توصیه شما به بانوانی که در آتش سوزی دست و پای خود را گم می کنند

یکی از ویژگی‌های بسیاری از افراد این است که تا زمانیکه اتفاقی نیافتاده است به فکر آموزش دیدن در جهت پیشگیری نیستند. ما به بسیاری از خانم‌های خانه‌دار آموزش‌هایی ارائه می‌دهیم. گاهی مسائلی پیش می آید که ممکن است اتفاقات کوچکی باشد اما سبب آتش‌ سوزی شود. برای مثال اولین واکنش بسیاری از بانوان وقتی ماهی تابه روغن آنها آتش می‌گیرد این است که آن را در سینک ظرفشویی قرار داده و آب باز می‌کنند در صورتی که این خطرناک‌ترین کاری است که یک شخص می تواند انجام دهد. کار درست این است که زیر گاز را خاموش کرده و درب ماهیتابه را بگذارد. توصیه من این است که همه بانوان در زمینه‌های ایمنی، آموزش‌های اولیه را ببینند تا در هنگام مواجهه با خطر اقدامات خودسرانه انجام ندهند و هر چیزی را با آب خاموش نکنند. به لطف خدا در حال حاضر آموزش‌های پیشگیری از آتش‌سوزی در کل تهران گسترده است و می‌توانند از آن استفاده کنند.

اسپوتنیک: چه دوره هایی برای بانوان وجود دارد؟

در حال حاضر در سراهای محله در شهر تهران در قسمت ایمنی و آتشنشانی آموزش هایی قرار دادیم که دوره‌های آموزش ایمن‌یار نام دارد. این دوره‌ها به صورت تئوری و عملی از مقدماتی تا پیشرفته وجود دارد و در پایان بانوان می توانند مدرک دریافت کنند.

اسپوتنیک: توصیه بانوی آتش نشان به دخترانی که سودای آتش نشانی درسر دارند

اگر دختران علاقه دارند که به صورت رسمی وارد این حوزه شوند، باید بدانند که کار آتشنشانی کار دشواری است و باید تحمل دیدن صحنه های دلخراش را داشته باشند. دختران نباید در اثر هیجان های زودگذر که مربوط به سنشان است زود تصمیم بگیرند. آنها باید ابتدا از نظر روحی خود را قوی کنند تا بتوانند تحمل شرایط را داشته باشند. همچنین باید از نظر بدنی نیز قدرت جسمانی بالایی داشته و اطلاعات وسیعی نیز جمع آوری کنند.

اسپوتنیک: صحبت آخر بانوی شجاع  آتش نشان

بانوانی که به صورت آتشنشان در تهران فعالیت می کنند و سال هاست که در این حرفه ماندند و جا نزدند، به آن به شکل شغل نگاه نمی کنند بلکه با عشق سختی های آن را به جان خریدند.

فارغ از تمام مشکلات و محدودیت ها هنوز عاشق کاورهای قرمزمان هستیم که بجای عطرِ ادکلن های خوشبوی دخترانه، بوی دود و آتش می دهند.

این یک شعار نیست این زمزمه ی تمام زن ها و مردان آتشنشان سرزمین ماست که آتشنشانی شغل نیست بلکه عشق است.