ولادیمیر ساژین خاورشناس و ایران شناس مطرح روس و تفسیرگر این خبرگزاری می نویسد: این امر کاملاً در مورد آمریکا و ایران صدق می کند که از نظر تعداد افراد مبتلا و کشته مقام اول و هفتم در جهان را دارند.
در ایران، مقامات در وضعیت شوک قرار دارند: رکود اقتصادی برای سال جاری ایرانی طبق پیش بینی های بانک جهانی می تواند به منفی 8.7٪ از تولید ناخالص داخلی برسد. تورم 35.1٪ است. قیمت مواد غذایی در طول یک سال 40٪ افزایش یافته است و برای کالاهای صنعتی 28 - 40٪. نرخ ارز تعیین شده توسط دولت - 42 هزار ریال برای 1 دلار - تنها 25٪ از ارزش بازار 1 دلار - 165 هزار ریال را تشکیل می دهد. نخبگان حاکم به طور سنتی به "افراطی ها" و "رادیکال ها" تقسیم می شوند. ویروس کرونا همه اختلافات را تشدید کرد. میزان مرگ و میر از کرونا در ایران به تقریباً 6.4٪ می رسد. (به یاد بیاورید که آنفلوانزای فصلی دارای شاخصی بین 1/0 تا 5/0 درصد است). به دلیل بیماری همه گیر ، حدود دو میلیون نفر در کشور کار خود را از دست داده اند. آنها از کمک هزینه های دولت یا حمایت سازمان های خیریه چیزی دریافت نمی کنند. علت بحران شدید بخاطر عامل خارجی – تحریم های آمریکا است. و اما ویرس کرونا هم به ایران (4 هزار کشته) و هم به آمریکا (9 و نیم هزار کشته) ضربه زده است.
هنگامی که یک دشمن کشنده مشترک ظاهر شد، باید از آن برای ساختن پل هایی بین تهران و واشنگتن استفاده کرد.
دیپلماسی جدید کرونایی، دیپلماسی "امور کوچک" مورد نیاز است و با پیامدهای آنها برای دهها ، صدها و هزار نفر، اینها چیزهای کوچک نیستند اما مهم هستند.
ایران می تواند همه شهروندان خارجی و افراد دارای تابعیت دوگانه را از زندائ ها آزاد کند ، روند عدم تحقق بخشیدن مرحله ای رعایت تعهدات معامله هسته ای - برجام را به حال تعلیق درآورد و فعالیت نظامی خود را در کشورهای خاورمیانه به ویژه در عراق ، سوریه ، یمن کاهش دهد.
ایالات متحده به نوبه خود می تواند برای کاهش اثرات همه گیر ویروس کرونا اقدامات بشردوستانه انجام دهد. البته به دلیل انتخابات آینده ریاست جمهوری و کل فلسفه سیاسی ترامپ رئیس جمهور آمریکا تحریم های ضدایرانی را لغو نخواهد کرد. با این حال ، واشنگتن می تواند تعدادی از اقدامات را انجام دهد. این اقدامات عبارت است از:
تهیه و گسترش لیستی از کالاهای انسانی (پزشکی، غذایی) برای تحویل به ایران؛
اعلام اینکه هیچ یک از اجناس موجود در این لیست شامل تحریم ها نمی شود؛
کمکرسانی به سازمان بهداشت جهانی و صلیب سرخ در تدارکات و تحویل این کالاها به ایران؛
از باز شدن حساب های منجمد ایرانی در بانک های خارجی برای خرید کالاهای بشردوستانه جلوگیری نشود. در صورت لزوم ، تمام معاملات را از طریق سوئیس انجام داده شود تا اطمینان حاصل شود که از چنین اقدامی منحصراً برای خرید داروها ، تجهیزات پزشکی و محصولات غذایی اساسی استفاده می شود؛
به درخواست بانک مرکزی ایران از صندوق بین المللی پول برای تخصیص وام 5 میلیارد دلاری به ایران ممانعت نشود. این پول می تواند از طریق کانال های سوئیس عبور داده شود.
البته اینها فقط گزینه هایی برای اقدامات متقابل است که به دیپلماسی در شرایط همه گیر خطرناک کمک می کند تا زمینه های لازم برای تماس های بعد از همه گیر را ایجاد کند. اما چقدر واقعی است؟
براساس گزارش رسانه ها، تنش ها بین ایران و آمریکا در داخل و اطراف عراق در روزهای اخیر رو به افزایش است. بدین ترتیب ، گروه های عراقی كتائب حزب الله ، حشد الشعبی، اثبات اهل تیران و دیگران حمایت شده توسط ایران، آمادگی خود را برای ادامه حملات به واحدهای نظامی آمریكا در عراق اعلام كردند تا آمریكایی ها عراق را ترك نمایند.
دونالد ترامپ هم اینک گفته است که اگر اینطور شود، ایران قیمت بالایی را پرداخت خواهد کرد. به نقل از روزنامه نیویورک تایمز، پنتاگون در صورت حمله به ارتش آمریكا در عراق به فرماندهی مركزی نیروهای مسلح آمریكا دستور داد تا از بین بردن شبه نظامیان محلی طرفدار ایران برنامه ریزی كند. براساس این دستورالعمل مخفی، در صورت حملات آنها، آمریکا ممکن است سربازان سپاه پاسداران مستقر در نزدیکی گروه های شیعه را نیز هدف قرار دهد.
در همین زمان، آمریکایی ها شروع به تقویت پدافند هوایی در عراق کردند. آنها شروع به استقرار سیستم های دفاع موشکی پاتریوت در عراق کردند. یکی از مکانهای آنها پایگاه عین السد در غرب عراق است که در اوایل سال جاری مورد حمله ایران قرار گرفت.
یک دسته وارد پایگاه حریر در اربیل، مرکز کردستان عراق شد و دو دسته پاتریوت دیگر از کویت به عراق منتقل می شوند.
وزارت امور خارجه ایران در تاریخ 1 آوریل بیانیه ای صادر كرد كه می گوید: اقدامات آمریكا در عراق منجر به "پیامدهای فاجعه آمیز" برای خود آمریکایی ها می شود. تهران تنها به یک اعلامیه اکتفا نکرد. نیروهای پدافند هوایی این کشور و نیروهای موشکی سپاه پاسداران به حال آماده باش در آمدند. فرماندهی ارتش جمهوری اسلامی ایران ده ها سامانه موشکی ضد هوایی و سیستم موشکی ساحلی را در امتداد خط ساحلی تنگه هرمز مستقر کرد و تهدید کرد که آنها در صورت لزوم مانع عبور هر کشتی از تنگه هرمز خواهند شد.
به نظر می رسد اکنون که جهان به همه گیر کرونا ویروس مبتلا شده است، تهران و واشنگتن نمی توانند از ترس و نفرت متقابل خود رها شوند.
این دلگرم کننده است که در هر دو پایتخت هیچ وحدتی در مورد حل و فصل قهری اختلافات ایران و آمریکا وجود ندارد. به نوشته روزنامه نیویورک تایمز، در آمریکا ، مارک اسپر ، رئیس پنتاگون و مارک میلی رئیس ستاد مشترک نیروهای مسلح ایالات متحده از ترس از بی ثبات سازی بیشتر خاور میانه، احتیاط از خود نشان می دهند. با این وجود، اسپر دستور داد که در صورت توسعه حملات علیه ارتش آمریكا در عراق گزینه های عملیات جوابیه طرحریزی شود.
به گزارش رادیو فردا در ایران یکی از تأثیرگذارترین سیاستمداران ایرانی، حشمت‌الله فلاحت‌پیشه، معاون مجلسی ایران ، که به نظرات رادیکال محافظه‌کار پایبند است، گفت که ایران و آمریکا به جنگ نزدیک شده‌اند. با این حال، این جنگ از هر دو طرف "ناعادلانه" خواهد بود. در اواخر ماه دسامبر، فلاحت‌پیشه از رهبری نظامی و سیاسی ایران خواست كه "از درگیری با آمریكا در عراق دوری كند."
بله، بحران در روابط ایران و آمریکا عیان و هویداست. اما به یاد داشته باشیم که بحران به زبان یونانی یعنی نقطه عطف و فرصت های جدید برای رسیدن به اهداف است. اکنون دقیقاً چنین لحظه ای است.
امیدواریم که عقل سلیم وعملگرایی در شرایط بیدادگری کرونا در جهان پیروز شده و فرصتهای جدیدی برای گفتگو و نرم شدن مواضع ایران و ایالات متحده یافت و ایجاد گردد.
