اسپوتنیک - عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی ایران از احتمال آزاد شدن برخی منابع مالی مسدود شده کشورش خبر داد و اظهار داشت: امیداوریم بتوانیم از این منابع آزاد شده برای تامین کالاهای اساسی، دارو، تجهیزات پزشکی و نیازهای ضروری مردم استفاده کنیم.
همتی تصریح کرد: با تلاش‌های وزارت امور خارجه و بانک مرکزی، احتمال آزاد شدن بخشی از منابع مسدود شده کشور وجود دارد. این منابع با فشار دولت آمریکا در سایر کشورها مسدود شده بود. بر اساس خبرهایی که داریم این منابع احتمالاً آزاد شود.
رئیس کل بانک مرکزی ایران افزود: به کارشناسان بانک مرکزی اعلام کرده ایم که پیگیری کنند تا از منابعی که به تدریج آزاد می‌شود برای رفاه مردم استفاده شود.
اما منابع مالی ذکر در کدام کشورها هستند؟ آیا با وجود تحریم‌ها امکان انتقال این منابع مالی به داخل ایران وجود دارد؟ از این منابع مالی در جهت تامین تجهیزات پزشکی و دارو استفاده خواهد شد؟ آیا سازمان ملل نقشی در این موضوع داشته است؟
در این راستا با مسعود دانشمند، دبیر کل خانه اقتصاد ایران و همچنین عبدالمجید شیخی، کارشناس اقتصاد و استاد دانشگاه علامه همکلام شدیم. مشروح این گفت‌و‌گو در ذیل تقدیمتان می‌شود.
این منابع در چه کشورهایی هستند؟ در صورت آزادسازی، این منابع چگونه و در چه راستای احتمالی مورد استفاده ایران قرار می‌گیرند؟ این منابع چگونه به ایران منتقل می‌شوند؟
دانشمند: جزئیات منابعی که صحبت از آزادی آنهاست تنها در اختیار بانک مرکزی است ولی برخی از این منابع متعلق به نام‌هایی هستند که اطلاعی از آنها در دسترس نیست و آزادسازی این منابع برای تهیه کالاهای اساسی و مورد نیاز ایران است.
البته مشکلی که در این میان است مانند همان مشکلی است که بر سر راه وام 5 میلیارد دلاری ایران از صندوق بین المللی پول بود و FATF موانعی را برای دریافت این تسهیلات به وجود آورد؛ مگر اینکه این پول در اختیار دولت سوئیس قرار بگیرد و این دولت در ازای این منابع، تجهیزات بهداشتی و پزشکی را خریداری کند. این همان کاری است که در مرحله قبل و پیش از به میان آمدن معضل کرونا توسط دولت سوئیس انجام شد.
شیخی: آنچه که مشخص است اینست که عمده مبالغی که در بانک‌های طرف‌های معامله با ایران ذخیره شده و امکان ورود آن به کشور نبوده است، حاصل از فروش نفت بوده و در کشورهای خریدار نفت ایران مانند چین و هند این مبالغ وجود دارند. بخش خصوصی از طریق روش‌هایی که مربوط به این بخش است و گاها به صورت تواتری مبالغ حاصل از صادرات را به داخل کشور باز می‌گردانند.
راه‌های انتقال منابع مالی به ایران به لحاظ امنیتی افشا نمی‌شوند، تجربه سالهای گذشته خود را تکرار نمی‌کنیم، البته که دولت ایران ناشیگری کرد و اطلاعاتی را در اختیار FATF قرار داد و راه‌های دور زدن تحریم افشا شده و این راه‌ها بسته شدند. ایران تا کنون را‌های خوبی برای دور زدن تحریم‌ها پیدا کرده است و دلیل این حرف اینست که در سال گذشته ما 50 میلیارد دلار صادرات غیرنفتی داشتیم و در حدود همین مبلغ نیز واردات داشتیم که این موضوع خود نشان دهنده آنست که تحریم‌ها دور زده می‌شوند و آمریکا در موضوع تحریم‌ها علیه ایران به سردرگمی رسیده است.
ایران در داخل کشور خوشبختانه در زمینه تولید تجهیزات پزشکی در حدود 97 درصد نیازهای خود را تامین می‌کند و 3 درصد وارداتی نیز عمدتا داروهای کمیاب هستند که مشخصا این داروها نیز ارتباطی به کرونا ندارند و اگر راهی برای انتقال این منابع باشد، احتمالا برای تامین کالاهای ضروری دیگری مورد استفاده قرار خواهد گرفت.
چه ارگان‌ها و سازمان‌هایی در آزادسازی این منابع تاثیر داشتند؟ آیا سازمان ملل در این موضوع تاثیرگذار بوده است؟
دانشمند: این منابع هنوز آزاد نشده‌اند و این موضوع گفت‌و‌گویی است در حد وزارت خارجه و این وزارتخانه باید توافق دولت سوئیس را جلب کند و در این راستا دولت سوئیس نیز باید با اتحادیه اروپا و ایالات متحده رایزنی کند و توافق آنها را جلب کند. پس از نهایی شدن توافقات پای بانک مرکزی و سایر بانک‌های تجاری به میان می‌آید.
در این بین سازمان ملل نیز نقش دارد اما بیشترین نقش را دولت سوئیس ایفا می‌کند به این دلیل که اولا سوئیسی‌ها روابط خوبی با آمریکایی‌ها دارند و ثانیا سوئیس حافظ منافع آمریکا در ایران است.
شیخی: سازمان ملل در آزادسازی منابع مالی ایران نقشی نداشته است زیرا که این سازمان تا کنون هیچ حرکتی به نفع ایران انجام نداده است و احتمالا کشورهای طرف معامله نفتی با ایران در این موضوع نقش داشته و به ایران کمک کرده‌اند.
