اسپوتنیک - به عقیده مایک پنس، معاون رئیس جمهوری ایالات متحده، برجام عملاً دستیابی ایران به تسلیحات هستهای را تضمین می‌کند. پنس اظهار داشت: "هفتاد و پنج سال پیش، آمریکا و انگلیس پیش از اینکه هیتلر بتواند به سلاح هستهای دست یابد، آلمان نازی را شکست دادند. با این حال، پنج سال پیش، در زمان دولت قبلی [ایالات متحده]، رهبران فرسوده همان کشورها توافق نامه‌ای را امضا کردند که عملا دریافت چنین سلاح‌هایی را توسط ایران تضمین می‌کند."
در همین رابطه، ادلان مارگویف، ایران شناس و کارشناس اتاق فکر روسیه، در مصاحبه با اسپوتنیک اظهار داشت که اظهارات مایکل پنس نشانگر هیچ دیدگاه جدیدی از دولت ترامپ نیست: "علی رغم اینکه رسانه‌ها با بیانیه مایکل پنس این موضوع را به طور جدی مطرح کرده‌اند، در واقع اظهارات پنس نه موضع جدید ایالات متحده است و نه موضع جدید دولت ترامپ."
وی همچنین خاطرنشان كرد كه توافق هستهای با ایران توسط آقای ترامپ حتی قبل از انتصاب وی به ریاست جمهوری محكوم شده است:
"از ابتدا حتی در طول انتخابات، ترامپ اعلام كرد كه توافق با ایران توافق اوباما با ایران است. "در حقیقت، اینگونه نیست. این یک برنامه جامع اقدام مشترک است که توسط شش مذاکره کننده بین المللی با ایران منعقد شده است، که به ایران اجازه می‌دهد تحقیقات هستهای را با حداقل محدودیت ادامه دهد و در نهایت سلاح هستهای به دست آورد."
به گفته ادلان مارگویف، به طور کلی، تمام ادعاهای دولت فعلی آمریکا در مورد توافق هستهای، سیاسی هستند و نه فنی. ایران به لطف این توافق نامه، برای اولین بار در جهان به لحاظ انجام بازرسی‌ها و ابزارهای مختلف نظارت توسط آژانس بین المللی انرژی، ممیزی ترین کشور شد که به گفته این کارشناس، پیش از انعقاد توافق، چنین چیزی در چنین ابعادی وجود نداشت.
سجاد عابدی، کارشناس ارشد امنیتی در مصاحبه با اسپوتنیک نظری بر خلاف این داشت؛ وی خاطر نشان کرد:
باید گفت هنگامی که دولت ترامپ سیاست فشار حداکثری خود علیه ملت ایران را آغاز کرد گمان می‌کرد که ایران راه و ابزاری برای مقابله با این اقدامات ندارد و آمریکا می‌تواند با اعمال فشارهای بی‌هزینه ملت ایران را به زانو دربیاورد. اما از اردیبهشت ماه امسال بود که ایران با کاهش تدریجی تعهدات خود برگ‌های خود را رو کرد و اشتباه محاسباتی آمریکایی‌ها را به رخ آنها کشید. اکنون به نظر می رسد زمان برداشت محصول سیاست فشار حداکثری ترامپ فرارسیده است. ایران در این مدت هر دو ماه یک گام از تعهدات برجامی خود در حوزه فنی و هسته ای عقب نشینی کرد هر چند این گام‌ها برگشت پذیر است. با این حال این برگشت منوط به‌آن است که شرکای برجامی گام ملموس و عملی در عمل به تعهدات خود بردارند.
وی همچنین گفت که نتیجه احتمالی رویارویی ایالات متحده و ایران در مورد موضوع هستهای می‌تواند منجر به بازگشت طرفین به قبل از توافق برجام شود:
نکته قابل تامل که شرکای برجامی باید به‌آن توجه کنند این که برگشت پذیری اقدامات ایران در هر مقطع سخت‌تر از دوره قبل می‌شود. قرار بود برجام معادله برد- برد باشد با این حال ترامپ آن را به معادله برد (برای آمریکا) - باخت (برای ایران) تبدیل کرد و ایران در ماه‌های اخیر در راستای توازن بخشی به حقوق و تعهدات برجامی عمل کرده و امروز می‌توان گفت طرفین در حال بازگشت به شرایط پیش از برجام هستند.
ادلان مارگویف در ارزیابی وضعیت فعلی توافق هستهای اطمینان داد که اگر در آینده گامی توسط امضاکننده برجام برداشته نشود، ایران به برداشتن گام‌های کاهش تعهدات برجامی خود در ابعاد بزرگتر، تا زمانی که گام‌های مترادف از سوی اعضای برجام برداشته نشود، ادامه خواهد داد.
"ایران روشن می کند که اگر اعضای باقی مانده برجام (سه کشور اروپایی، روسیه و چین) منافع اقتصادی ایران در نتیجه رعایت برجام را تامین نکنند، ایران نه تنها از محدودیت های توافق فراتر خواهد رفت (میزان غنی سازی اورانیوم، مقدار اورانیوم غنی شده انباشته و تعداد سانتریفیوژها) بلکه برای کاهش شفافیت برنامه هستهای و توقف کامل اجازه ورود به بازرسان آژانس انرژی هستهای نیز آماده خواهد بود."
یادآور می‌شویم که در تاریخ 20 ژوئیه 2015، برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) منعقد شد. در سال 2016، آژانس بین المللی انرژی اتمی پیروی از تمام تعهدات تحت برجام را تأیید كرد. در همین زمان، سازمان ملل، ایالات متحده و اتحادیه اروپا برخی از محدودیت های اقتصادی و مالی را که در رابطه با برنامه هستهای به ایران تحمیل شده بود، کاهش دادند. در سال 2018، علیرغم اعلام آژانس بین المللی انرژی اتمی مبنی بر عمل کردن ایران به تعهدات خود در برجام، ایالات متحده از خروج خود از این توافق خبر داد و تحریم‌ها علیه ایران را به طور کامل تجدید کرد.
به دلیل تحریم های ایالات متحده، کشورهای اروپایی عملاً روابط اقتصادی خود با ایران را متوقف کرده‌اند. با توجه به اینکه تروئیکای اروپا در جهت حمایت از اقتصاد ایران، بویژه در رابطه با فروش نفت و رفع تحریم های بانکی اقدامات مشخصی انجام نداد، در تاریخ 8 مه 2019 تهران به کشورهای باقی مانده در برجام از تصمیم خود مبنی بر تعلیق در اجرای بخشی از تعهدات برجامی خود در بازه‌های زمانی دو ماهه خبر داد. در طی 8 ماه، ایران 6 "گام" در جهت كاهش تعهدات برجامی خود برداشته است.
