از لانه جاسوسی آمریکا در ایران چه می دانیم؟ +عکس

اسپوتنیک — پس از ترور سپهبد قاسم سلیمانی به دست آمریکایی ها، گورستان نمادینی در سفارت سابق آمریکا در تهران ساخته شده است که تابوت های از سربازان آمریکایی و اسرائیلی در آن قرار داده شده است. در هنگام ورود به این ساختمان، دیوارنگاره هایی شامل نقش هایی از سقوط پهپاد آمریکایی، شلیک به هواپیمای مسافربری ایران، مجسمه آزادی و جنایات آمریکا علیه ایران و کشورهای مختلف در چهل سال گذشته توجه هر کسی را به خود جلب می کند. بازدید از این موزه برای عموم آزاد است و قیمت بلیت موزه ۵ هزار تومان می باشد. جالب است بدانید که فقط بخشی از ساختمان سفارت قابل بازدید است. پس از ورود به ساختمان از راه پله به طبقه دوم می رویم که شامل چند اتاق بزرگ است و در سرتاسر راهرو نیز عکس ها و نوشته هایی دیده می شود که حال و هوای روزهای اشغال سفارت و گروگان گیری را در ذهن بیننده تصویرگری می کند. بخشی از تجهیزات مخابراتی و ماهواره ای نیزدر یک اتاق مخصوص به نمایش درآمده است. گفته شده است که این موزه به همت بسیج دانشجویی افتتاح شده است و زیر نظر آن اداره می شود. به همین بهانه گزارشگر اسپوتنیک به این مکان رفته تا از نزدیک از قبرستان نمادین و موزه ۱۳ آبان واقع در لانه جاسوسی دیدن کند و مصاحبه کوتاهی با راهنما و کارشناس این موزه داشته باشد.

اسپوتنیک:  قبرستانی که در محوطه سفارت سابق آمریکا می باشد، به چه هدفی ساخته شده است ؟

پس از ترور سپهبد قاسم سلیمانی، در محوطه بیرونی لانه جاسوسی قبرستانی ساخته شده است که عملا نمادین است و جسدی در آن وجود ندارد. این مکان به بهانه انتقام سخت مردم ایران از آمریکا و سربازان ارتش او ساخته شده است. بر روی بعضی از تابوت ها کلاه خود سربازان آمریکایی و اسرائیلی دیده می شود که بیانگر و نماد انتقام سخت می باشد.

اسپوتنیک: تاریخچه لانه جاسوسی چیست؟

سفارت سابق آمریکا در تهران در ۱۳ آبان سال ۱۳۵۸ به دست دانشجویان تسخیر شد. نقشه این بود که  دانشجویان دیپلمات های این سفارت را که ۵۲ نفر  بودند، گروگان گرفته تا ابزار فشاری برای معاوضه این دیپلمات ها با شاه  که آن زمان در آمریکا به سر می برد و به دولت کارتر پناه آورده بود باشد. برنامه آنان این بود این کار در مدت حداکثر یک هفته انجام پذیرد اما عملا این اتفاق نمی افتد. البته لازم به ذکر است که دانشجویان مسلح نبودند اما تعداد اندکی از آنها کلت داشتند که به هیچ وجه استفاده نشد. پس از چند هفته از این اتفاق، شاه از آمریکا خارج می شود و کارتر نیز شروع به اعمال تحریم های سیاسی و اقتصادی علیه ایران می کند. هیچ کدام از این تحریم ها که شامل ممنوعیت خرید نفت از ایران بود جواب نداد و قدم دوم کاخ سفید در برابر این قضیه عملیات طبس بود. آمریکا می خواست با آموزش کماندوهای مجرب و فراهم آوردن هلی کوپتر گروگان ها را نجات دهد که اوایل اردیبهشت ۵۹ با شکست مواجه می شود، چرا که طوفان شن سبب می شود که این ماموریت به درستی انجام نپذیرد.

بنابراین دولت ایران تصمیم می گیرد که این افراد را به شهرهای قم، آذربایجان غربی و شرقی، شیراز و اصفهان بفرستد. شاه هم که در پاناما به سر می برد به مصر عزیمت می کند و ۵ مرداد ۵۹ به علت بیماری فوت می کند.

برای حل این مسئله و رهایی گروگانها، کشورهای دیگری دست دوستی به سمت ایران دراز کردند تا این قضیه را فیصله دهند. کشور الجزایر به عنوان کشور میانجی گر پذیرفته شد و ایران و آمریکا در الجزایر به یک توافقنامه ای رسیدند که طی آن عدم مداخله آمریکا در امور داخلی ایران، برداشتن تحریم ها علیه ایران، عدم ادعای حقوقی در این رابطه و استرداد پول، طلا و جواهرات شاه به ایران از بندهای آن بود. بنابراین پس از ۴۴۴ روز، دیپلمات های آمریکایی از شهرهای مختلف به یک مکان آورده شدند و به آمریکا فرستاده شدند.

در ژانویه سال ۱۹۸۱ این افراد به کشور خود بازگشتند و دیگر هیچ گاه بازگشتند و سفارت آمریکا به لانه جاسوسی تغییر نام داد. پس از قرارداد الجزایر آمریکا دیگر هیچ ادعای حقوقی در مورد سفارت خود نکرده است. ایران هم در مورد سفارت خود در آمریکا ادعای حقوقی ندارد و آنجا نیز به عنوان موزه مورد استفاده قرار می گیرد.

اسپوتنیک: آیا فیلم آرگو در این مکان ساخته شده است؟

خیر، محل فیلمبرداری فیلم آرگو در سفارت آمریکا در ترکیه بود که بسیار شبیه این مکان است. این اتفاق بدین دلیل است که طراح آن یک شخص به نام آیدس وان بوده است. در فیلم آرگو، داستان تسخیر لانه جاسوسی به شکل فیلم درآمد که البته جاهایی از این فیلم به شکل غیرواقعی روایت شده است. از جمله اینکه دیپلمات ها در ایران شکنجه شدند که این صحبت کاملا اشتباه بود چرا که آنها به سبک زندگی خود ادامه دادند. البته گفتنی است که آنها در حصار بودند و شرایط برای آنان کمی سخت بود اما اصلا شکنجه ای در کار نبود.

اسپوتنیک: ساختمان سابق سفارت آمریکا شامل چه قسمت هایی است؟

سال ۱۹۴۸ این سفارت توسط آیدس وان طراحی شده که آخرین سفارت آمریکا در ایران بوده است. مساحت این زمین ۵.۵ هکتار است. محوطه، قسمت سفیرنشین، کنسولی، استخر، زمین تنیس و ساختمان مرکزی که حاوی زیرزمینی برای تمرین تیراندازی نیروی نظامی و بخش اعظم مخابرات در آن انجام می شد، از قسمت های مهم این مکان هستند. از کاشی های چند رنگ ایرانی در داخل ویترین کتاب ها استفاده شده است.

در حال حاضر این مکان به صورت موزه استفاده می شود اما طبقه همکف و زیر زمین برای بعضی از سازمان ها استفاده می شود. تا قبل از ۱۰ سال پیش، از این مکان به عنوان مدرسه و کلاس نظامی نیز استفاده می شده است.

از جمله اتاق های این سفارت، اتاق امنیتی جلسات یا اتاق شیشه ای است که به علت وجود خلا، مانع از بیرون رفتن صدا از آن می شود. اتاق جلسات سری شامل یک حائل دو جداره از پلاستیک فشرده است که گفته می شود که اگر به سمت آن شلیک شود سوراخ نمی شود. هوای داخل آن تخلیه شده و وکیوم شده است، و جایی که هوا نباشد صدا نمی تواند منتقل شود. علت شیشه ای بودن آن این است که از پشت دیواره های این اتاق اطمینان حاصل شود که کسی دستگاه شنودی کار نگذاشته باشد. درِ آن از آلومینیوم پوشیده شده است که ضد امواج رادیویی می باشد. دو تهویه بسیار قوی در اتاق شیشه‌ای کار می‌کرد که علاوه بر تهویه هوا، از ورود هر گازی به اتاق جلو گیری به عمل می آورد. عملاً هنگامی که درب بسته شود نه چیزی قابل دیدن و نه شنیدن است.

طبقه دوم و منتهی‌الیه سمت چپ ساختمان بخش اطلاعاتی و امنیتی سفارت بوده است. بخش‌های مختلفی مثل روابط عمومی، اقتصادی و نظامی در این بخش قرار داشت. راهروی سمت چپ و راست ساختمان با یک درب گاوصندوق مانند از هم جدا می‌شود و اتاق‌های طبقه دوم دفاتر مستشاری آمریکا بوده است.

کاغذ خورد کن دستگاهی بود که توجه هر کسی را به خود جلب می کند. این دستگاه قادر بود که یک ورقه ۴A را به  ۷۰ یا ۸۰ نوار باریک تبدیل کند. تقریبا بیش از ۵ سال طول کشید که دانشجویان به کمک دیگران اسناد را کنار هم بگذارند و از این بازیابی، حدود ۷۰ جلد کتاب حاصل تسخیر لانه جاسوسی که هر کدام حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ صفحه بود منتشر شده است.

در سفارت سابق آمریکا اتاق دیگری نیز وجود دارد که مخصوص جعل اسناد بود. در این اتاق اسناد هویتی یا پاسپورت و گواهینامه جعل می‌شد. دانشجویان حدود ۴۰ جلد گذرنامه بلژیکی جعل‌شده در این اتاق کشف کردند.

در بخش مخابرات سفارت دستگاه‌های ماهواره‌ای دوربرد آمریکا قرار داشته که برای ارتباط با آمریکا استفاده می‌شد. یک توپ بزرگ در داخل حیاط مستقر شده است که در داخل آن آنتن ماهواره‌ای قوی قرار دارد. این دستگاه مخابراتی دارای برد فرکانس فرابالا  (UHF) است که قادر بود همه بیسیم‌های نظامی داخل ایران را شنود کند. همچنین دو ایستگاه شنود که برای جاسوسی از اتحاد جماهیر شوروی در مرز‌های شمالی ایران مستقر بود که توسط این دستگاه حمایت می‌شد.

آمریکا به وسیله این دستگاه‌ها همه آنتن‌های مخابراتی و بی‌سیم‌های کشور را شنود می‌کرد. در جریان گروگان گیری، وقتی دانشجویان وارد این قسمت می‌شوند، آمریکایی‌ها سه ساعت در این ساختمان مقاومت می‌کنند و در ساختمان را بسته و منبع اصلی برق را قطع می‌کنند تا همه اسناد و مدارک را نابود کنند. آنها تقریباً موفق شدند دستگاه‌ها را از کار بیندازند.

بعضی از دستگاه های این سفارت اسبق با اینکه تکنولوژی آن منقضی شده است اما هنوز هم کار می کند و قابل استفاده است.

امروزه ساختمان‌های جدید در داخل محوطه سفارت ایجاد شده و بیشتر ساختمان‌های سفارت تغییر کاربری داده‌اند. برخی از ساختمان‌های قسمت شمالی سفارت تبدیل به سالن‌های ورزشی شده‌اند. یکی از ساختمان‌های نیمه جنوبی سفارت نیز به کتابفروشی تبدیل شده‌است.