گزارش و تحلیل

اهمیت گام سوم ایران در چیست؟

© Fotolia / Borna_Mirاهمیت گام سوم ایران در چیست؟
اهمیت گام سوم ایران در چیست؟ - اسپوتنیک ایران
اشتراک
بنا به دستوررئیس جمهوری اسلامی ایران "سازمان انرژی اتمی موظف است در زمینه تحقیق و توسعه هر آنچه نیاز فنی کشور است را از روز جمعه آغاز کند و تمام تعهداتی که در این زمینه در برجام وجود داشته است را کنار بگذارد".

بر اساس آنچه که پرزیدنت روحانی اواخر شب گذشته بیان کردند: "از پس‌فردا (روز جمعه) ما شاهد گسترش در تحقیق و توسعه در زمینه انواع سانتریفیوژها و سانتریفیوژهای جدید و هر آنچه برای غنی سازی نیاز داریم خواهیم بود. همچنین شاهد سرعت عمل در این زمینه خواهیم بود".

حال سوالی که پیش می آید این است که این گام چیست که ایران با آن اتحادیه اروپا و کشورهای غربی را تهدید می کند؟

البته چون بنده متخصص امور هسته ای نمی باشم مجبور شدم در این زمینه از تعدادی افراد متخصص در امور هسته ای و دست اندرکار مذاکرات برجام پرس و جو کنم تا متوجه شوم که اهمیت این گام چیست.

بر اساس نظر کارشناسان متخصص در این زمینه، در 3 گام نخست ایران مهمترین تعهدات برجام منتفی شده است.

یعنی:

1 - سقف ذخایر، سقف درصد و زمان بندی تحقیق و توسعه.

2 - همچنین تعهد به تغییر طراحی نیروگاه اراک و سقف ذخایر آب سنگین نیز از روی میز کار برداشته شد.

خط اعتبار 15 میلیارد دلاری اروپا برای ایران + داده نمایی - اسپوتنیک ایران
داده نمایی
خط اعتبار 15 میلیارد دلاری اروپا برای ایران + داده نمایی
3 - فقط سقف تعداد پیشران ها (سانترفیوژها) و اجرای پروتکل الحاقی باقی مانده است که سقف تعداد فقط پس از تکمیل تحقیق و توسعه روی سانترفیوژهای IR6  و IR8 معنی می دهد.

یعنی عملا در گام سوم دست سازمان انرژی هسته ای ایران باز است که روی تولید پیشران های نسل جدید کار کند و اقدام به تولید این نوع دستگاه ها نماید.

 آقای بهروز کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی هسته ای پیشتر سال 1395 در یکی گفتگوهای خود با رسانه ها در مورد دستگاه IR8 گفته بود:

" تست های مکانیکی سانتریفیوژ پیشرفته IR8 ساخت ایران به پایان رسیده و تست تزریق گاز بی اثر ( گاز SF6) نیز انجام شده و ظرف چند هفته آینده (در آن زمان) تست نهایی تزریق گاز اورانیوم (UF6) روی سانتریفیوژهای نسل هشتم صورت می گیرد که می تواند تحول مهمی ایجاد کند؛ زیرا اگر بخواهیم به جای سانتریفیوژهای برچیده شده در فردو یا نطنز از این نسل ماشین ها استفاده کنیم قطعا قاعده بازی عوض خواهد شد."

به گفته ایشان:

"این دستگاه در زمان مذاکرات (هسته ای) متولد شد اما هنوز شناسنامه نداشت و طرف مقابل اصرار داشت که این ماشین از روی میز کنار گذاشته شود و درباره این موضوع دعوای اساسی صورت گرفت تا جایی که مذاکرات به بن بست خورد اما خوشبختانه با تلاش دوستان توانستیم شناسنامه این ماشین را از آژانس بگیریم".

وی تاکید کرد: "ساخت این ماشین پیام جدی به کشورهای مقابلمان خواهد داد و همان طور که رئیس جمهور اعلام کردند کارها بر روی این ماشین به خوبی انجام می‌شود، البته تا زمانی که این ماشین به تولید انبوه برسد حدود 7 تا 10 سال به زمان نیاز داریم و باید دو هزار تست روی آن انجام شود".

وی همچنین اظهار داشته بود:

"در صورت بازگشتمان به قبل از برجام، در مورد موضوعات مختلف تردیدی نداریم و هزاران سانتریفیوژ آماده راه‌اندازی هستند و سطح غنا از 3.6 درصد می‌تواند به سرعت به 20 درصد افزایش پیدا کند. سانتریفیوژهای جدید می‌تواند در دستور کار باشد اما امیدواریم که برجام به سویی برود که اجرایی شدن آن تقویت شود".

کمالوندی در پاسخ به سوالی مبنی بر این که نظر آمانو و آژانس در خصوص پیشران هسته‌ای چه بود و آیا آن ها قول همکاری درباره ساخت آن را به ما داده‌اند یا خیر، با اشاره به این که پیشران هسته‌ای یک راکتور است، تصریح کرد: "پیشران‌ وقتی کوچک می‌شود، نوع سوخت آن نیز عوض می‌شود و اگر آن را برای کشتی یا زیردریایی به کار ببریم، سایز آن تغییر می‌کند".

خوب با توجه به این نکات می توان گفت گام سوم یعنی باز کردن دست سازمان انرژی هسته ای ایران برای تحقیق و تولید پیشران (سانترفیوژ) های جدید و همچنین تولید مواد مورد نیاز از جمله اورانیوم غنی شده به هر نسبتی که این سازمان برای کارهای تحقیقاتی خود نیاز دارد.

با توجه به اینکه سازمان انرژی هسته ای برای کارهای تحقیقاتی خود مثلا روی برخی ایزوتوپ ها و دارو ها و یا مثلا مرکز تحقیقاتی دانشگاه تهران به اورانیوم غنی شده در سطح 20% نیاز دارد و یا اینکه طبق قانونی که پیشتر مجلس شورای اسلامی تصویب کرده بود این سازمان باید روی موتور های کشتی و زیردریایی که از اورانیوم غنی شده در سطح 60% استفاده می کنند تحقیق کند یعنی این سازمان موظف شده بدون توجه به محدودیت های برجام هم پیشران های نسل جدید تولید کند و هم اینکه اورانیوم غنی شده تا سطح غنای بالاتر از 5% برای کارهای تحقیقاتی خود تولید نماید.

به این ترتیب می توان گفت این اقدام ایران هم یک قدم بزرگ به حساب می آید هم قدمی به حساب می آید که در صورت اجرایی شدن از نظر فنی بازگشت پذیر نیست چون فناوری را نمی توان از کشوری سلب کرد.

اروپایی ها و آمریکایی ها نیز باید توجه داشته باشند سال 2005 وقتی که اولین توافق هسته ای با ایران را بر هم زدند ایران چیزی حدود 190 پیشران نسل اول در اختیار داشت و می توانست مقدار کمی اورانیوم در سطح 3.67 درصد غنی سازی کند.

دفعه دوم که اینها با ایران پای میز مذاکره نشستند ایران بیش از 20 هزار سانترفیوژ و علاوه بر رسیدن به چرخه کامل هسته ای حدود بیست تن اورانیوم غنی شده در سطوح مختلف از 3.67 درصد تا 20 درصد در اختیار داشت.

اگر این بار هم توافق هسته ای را به هم بزنند باید توجه داشته باشند دفعه بعد، البته اگر، مذاکراتی در پیش باشد با ایرانی مواجه خواهند شد که برگه هایی بیش از غنی سازی 20% و بیست هزار سانترفیوژ در اختیار دارد.

در پایان هم بد نیست به یک نکته اشاره کرد و آن اینکه اگر تحریم ها می توانست کاری از پیش ببرد قطعا طی 40 سال اخیر نتیجه داده بود.

نوار خبری
0
loader
بحث و گفتگو
Заголовок открываемого материала