اسکات ریتر، بازرس سابق کنترل سلاح سازمان ملل متحد که با برنامه دفاع روسیه خوب آشنا است می نویسد: آن چه واقعاً در ننوکسا اتفاق افتاد ، آنقدر مرگبار نبود که همه - از جمله ترامپ از شما می خواهند که اینطور فکر کنید. پس گزارش اول از این حادثه ، رسانه ها با موجی گمانه زنی ها درباره ماهیت آزمایش آن دستگاه در محل میدان مرکزی دولتی آزمایش های دریایی در نزدیکی ننوکسا جواب دادند.
جفری لوئیس، مدیر برنامه منع گسترش سلاح های هسته ای شرق آسیا در مرکز تحقیقات منع گسترش سلاح های هسته ای جیمز مارتین با همکارانش مقاله ای توأم با انزجار را در مجله "سیاست خارجی" منتشر کرده، می‌پرسد: "واقعاً چه اتفاق افتاده است؟
به گفته لوئیس، پاسخ واضح است: "سخنان مربوط به تشعشعات شگفت انگیز است: آزمایش موتورهای موشکی باعث افزایش تشعشعات نمی شود. خوب، با یک استثنا: سال گذشته، روسیه آزمایش موشک کروز مجهز به رآکتور هسته ای را اعلام کرد و آنرا بوروستنیک " نامید و ناتو به آن کد "اسکای فال" داد. به دنبال ادعاهای لوئیس، ترامپ رئیس جمهور در توییت خود نوشت: "ایالات متحده از انفجار موشکی ناکام در روسیه چیزهای زیادی می‌آموزد. پس از انفجار اسکای فال روسیه ، مردم شروع به نگرانی از وضعیت هوا در ناحیه خود و فراتر از آن کردند. خوب نیست!" جامعه اطلاعاتی همچنین این حادثه را با آزمایش ناموفق موشک اسکای فال مرتبط دانست.
روسیه مدتهاست که سعی در ایجاد سلاح های به اصطلاح "خودمختار" دارد که بتواند از وسایل تحویل سنتی – موشک یا زیردریایی جدا باشد - و در کانتینرهای ویژه مقاوم در برابر محیط زیست محفوظ بماند. مثلاً در کف اقیانوس مستقر شده و منتظر فرمان فعال شدن از راه دور باشند. یكی از مهمترین موانعی كه روسها با آن روبرو هستند ، لزوم ارتباط اطمینانبخش بین سیستم و ارتباط قبل از فعال شدن است. منبع تغذیه برای این سیستم باید قابل اطمینان ، دارای اعتبار کافی و توانایی کار برای مدت نامحدود و بدون چشم انداز پر کردن باشد. راه حل این مساله تأمین انرژی به رادیوایزوتوپ اصطلاح "باتریهای هسته ای" یا ژنراتورهای حرارتی رادیوایزوتوپی است.
8 اوت سال جاری، یک تیم مشترک از کارمندان وزارت دفاع و انستیتوی تحقیقات علمی فیزیک تجربی سراسر روسیه و شرکت دولتی اتمی روس اتم یک موتورسوخت مایع موشکی را آزمایش کردند که تعادل آن با برق حاصله از "باتری های هسته ای" با سزیم 137 حفظ می شد. آزمایش ها در میدان مرکزی تست دریایی، یک واحد دریایی مخفی روسی در دریایی سفید، در ساحل ننوکسا، روی دو سکوی شناورانجام می شد.
شاید این آزمایش ها، آزمایش نهایی سیستماتیک باشد، زیرا پاول پوپوف معاون وزیر دفاع آنها را از پایگاه نظامی در ننوکسا تماشا کرد. و ویاچسلاو یانوفسکی معاون رئیس موسسه فیزیک تجربی روسیه و هفت متخصص دیگر این موسسه از جمله رئیس گروه تحقیقاتی ویاچسلاو لیپشِف ، از سکوی روسطحی آن روند را دنبال کردند.
به گفته یک ملوان از پایگاه دریایی همسایه واقع در نزدیکی سورودوینسک، وقتی آزمایش های واقعی به پایان رسید، سوخت هایپرگلولیک به نوعی یک ترکیب انفجاری را تشکیل داد.
این انفجار موتور را نابود کرد ، مقدار نامعلومی از سوخت و اکسید کننده به آب افتاد. حداقل یک و احتمالاً تعداد بیشتر ژنراتورهای حاوی سزیم 137 منفجر شدند.
چهار نفر - دو کارمند وزارت دفاع و دو دانشمند از روس اتم - در محل جان باختند. آنهایی که روی سکوی آسیب دیده باقی مانده بودند ، به بیمارستان نظامی محلی ویژه مواقع اضطراری مربوط به مواد هسته ای منتقل شدند. در آنجا، پزشکان ملبس به لباس‌های محافظتی مطمئن، بر درمان آنها نظارت داشتند. همه آنها زنده ماندند.
در نتیجه انفجار، سه دانشمند روس اتم به آبهای دریای سفید افتادند و تنها پس از جستجوی طولانی نجات یافتند. این افراد به بیمارستانی در آرخانگلسک منتقل شدند. به پرسنل پزشکی هشدار ندادند که آنها با قربانیان تشعشع سزیم 137 در تماس هستند. این منجر به عفونت ثانویه کادر پزشکی و محوطه بیمارستان شد.
روز بعد، همه مجروحین به بیمارستان متخصص در زمینه تأثیرات رادیواکتیو، به مسکو منتقل شدند. دو فرد نجات یافته از آب در حین راه جان باختند. پرسنل پزشکی درگیر در معالجه مجروحین نیز برای معاینه به مسکو منتقل شدند. یکی از پزشکان عفونت با سزیم 137 را نشان داد.
سیستم خودکار نظارت بر وضعیت رادیواکتیو در شهر سورودوینسک دو مورد از "افزایش" سطح تشعاشعات را ثبت کرد ، در یک مورد ذرات گاما ، و در دیگر ذرات بتا. مورد اول در وب سایت هواشناسی روس گیدرو مت گزارش شد ، اما متعاقباً این پیام حذف شد. نمونه هاي هوا و محيط زيست در اطراف ننوكسا ، آرخانگلك و سورودوینسک گرفته شد. روشن شد که آلودگی ناشی از انفجار باتری های حاوی سزیم محدود به قلمرو محل وقوع این سانحه است. در حوزه مربوطه دریا، محدودیت های ماهیگیری و شنا تا زمانی که سوخت توسط آبهای دریای سفید خنثی نشود ، اعمال شده است. خسارت بومی سازی شد و تهدید گذشت.
آنچه در ننوکسا اتفاق افتاد یک فاجعه است. هفت نفر درگذشتند، بسیاری نیز زخمی شدند. اما هیچ انفجاری از "موشک کروز هسته ای" و همچنین تکرار چرنوبیل رخ نداد. جامعه اطلاعاتی آمریکا و به اصطلاح متخصصان بار دیگر اشتباه کردند. دلیل اشتباه آنها تعصب رسمی علیه روسیه است ، به همین دلیل با این کشور بدون در نظر گرفتن حقایق با بدترین روش ممکن رفتار می‌کنند.
در زمانی که سطح بی اعتمادی متقابل بین قدرتهای هسته ای ما به حداکثر تاریخی رسیده است ، باید همه کارها انجام شود تا از چنین بی مسئولیتی و داوری های زودرس جلوگیری شود.
گفتنی است اسکات ریتر یک افسر اطلاعاتی سابق هوابرد است که در اتحاد شوروی تحت توافق های کنترل تسلیحات ، و همچنین در خلیج فارس در طول عملیات طوفان صحرا خدمت می کرد و این عملیات را در عراق انجام داد تا سلاح های کشتار جمعی از بین برده شود او نویسنده کتابی با عنوان "توافق قرن: چگونه ایران مسیر غرب را به جنگ مسدود كرد" است (Deal of the Century: How Iran Blocked the West's Road to War).
