در جریان بی نظمی ها در تفلیس، معترضان یک موضوع جالب را مطرح کردند که یک هفته پیش مایکل کارپنتر معاون سابق وزیر دفاع آمریکا به زبان آورده بود. مادر ساكاشویلی او را به پایتخت گرجستان دعوت کرده بود.
کارپنتر گفت که گرجستان باید جریان گردشگران روسی را محدود کند. آنها یکی از اشکال اشغال است و یک روز که از خواب بیدار می شوید، متوجه خواهید شد که هم انک نه 20٪ بلکه 100٪ از کشور شما اشغال شده است.
برخی از نیروهای رادیکال فورا شروع به ادعا کردند که روس ها تقریبا تمام اموال غیر منقول را در گرجستان خریدند. آیا روس ها؟
با مالکیت غیر منقول چه شد؟
در مورد تعداد آپارتمان هایی که در سال های اخیر توسط ترک ها در باتومی خریداری شده، آمار وجود ندارد. اما خانواده های ترک تقریبا در تمام ساختمان های جدید زندگی می کنند، شهر قدیمی کمتر مورد علاقه آنها است. در اینجا املاک توسط ترک ها بیشتر برای کسب و کار خریداری شده است. آنها ترجیح می دهند پرسنل خودشان را بیاورند، و از محلی ها اغلب به عنوان پرسنل سرویس پایین تر استفاده می‌شود.
وضعیت کسب و کار چگونه است؟
خیابان کوتایسی در باتومی مدتهاست محله ترکیه نشین نامیده شده است. اینجا اغلب زبان ترک شنیده می‌شود نه گرجستانی و در مجاورت یک مسجد ساخته شده است. تمام خیابان به نوشته‌ها و نشانه های رنگارنگ ترکی تزیین شده است. اتفاقاً شما فراموش می‌کنید که در گرجستان هستید. مالیات در گرجستان پایینتر و نیروی کارو مسکن ارزان تراست.
نگاهی به تاریخ
جالب توجه است، تا سال‌های بیست قرن گذشته، منطقه آجاریا Ajaria در گرجستان وجود نداشت. دره رود آجاریستسکالی Adzharistskali، و همچنین سرزمین ها در سمت جنوبی و شرقی، گرجستان مسلمان نشین نامیده می شود. بخشی از مسلمان نشین گرجستان از سال 1878 جزیی از امپراتوری روسیه (استان باتومی و ناحیه آلخالتسیخ) و دیگری در امپراتوری عثمانی بود.
خودمختاری آجاریا در نتیجه انعقاد عهدنامه قارص بوجود آمد که در آن به درخواست ترکیه به مسلمانان گرجستانی، خودمختاری اعطا شد.
حکومت شوروی به شدت دنبال حفظ و رعایت این معاهده بود. همه صحبت ها در مورد از بین بردن استقلال آجاریا ریشه‌کن می‌شد. حتی در دوران شوروی، در بهار سال 1989، مرز با ترکیه باز شد. باتومی یکی از دو پنجره به سوی "بهشت سرمایداری" برای مردم شوروی شد. پنجره دوم لنینگراد (سن پترزبورگ) به فنلاند بود.
دقیقاً بر روی مرز با شوروی، ترک ها یک پستر بزرگ گذاشتند: "مهمانان عزیز، شما به ترکیه آمدید، و می توانید آزادانه تجارت کنید. پلیس از شما محافظت خواهد کرد و به دنبال شما نخواهید بود."
از اتحاد شوروی به ترکیه اسباب بازی های کودکان، اپتیک، تجهیزات عکاسی، ساعت و طلا را می بردند. در بازگشت، مواد غذایی و لباس، به ویژه کت چرمی. کمی بعد، بازیگران عمده نیز با وارد کردن واگون ها از چوب، فلزات، سنگ آهن و حتی کالاهای نظامی به ترکیه رو آوردند. این زمان طلایی برای پرسنل گمرک سابق اتحاد شوروی بود که در یک زمان خیلی کوتاه بسیار ثروتمند شدند.
آغاز دوره آموزش پرسنل مذهبی برای مساجد آجاریا در ترکیه به این زمان نسبت می دهند. قبل از آن همه نمایندگان روحانیت مسلمان آجاریا، فارغ التحصیلان مدرسه معروف میر عرب بخارا بودند. پس از فروپاشی شوروی به جریان های سنتی گردشگران و کالاها، ترافیک مواد مخدر نیز افزوده شد.
این مشکل تاکنون بسیار مهم است.
رهبر جنبش "راهپیمایی گرجستانی" ساندرو برگادزه می گوید که توسعه ترکیه مخصوصاً در "بیزنس سیاه" نمایان شد.
نگاهی به سیاست
در بهار سال 1991 اولین تلاش مداخله سیاسی ترکیه در امور آجاریا انجام شد. به دلیل انتصاب اسلان آباشیدزه به مقام رئیس شورای عالی آجاریا — یا دقیق گفته شود، انتخابات او با فشار شدید زویاد گامساخوردیا Zviad Gamsakhurdia، رئیس جمهور وقت گرجستان بود. کمونیست ها و روحانیون مسلمان به طور غیرمنتظره، علیه این انتصاب بی نظمی ها راه انداخته و حتی برای مدت معیین ساختمان شورای عالی را اشغال کردند. باتومی می‌دانست که سرویس های ویژه ترکیه در پست سر روحانیون مسلمان آجاریا قرار داشتند. در آن زمان آباشیدزه موفق شد زمام حکومت را در دست خود حفظ کند، اما او تا پایان حکومت، با ظن زیادی به ترک ها برخورد کرده و سرویس اطلاعات او تمام هم خودررا به کار می برده تا قاطعانه هرگونه تلاشی برای نفوذ سیاسی ترکیه در امور آجاریا را سرکوب کند.
ترک ها نزدیک می‌شوند…
اولین نفوذ کسب و کار ترکیه در آجاریا در اوایل دهه نود رخ داد. به طور طبیعی، بازرگانان ترکیه وام های کالایی بزرگ را به شرکای تجاری خود در منطقه ارائه دادند. به عبارت دقیق تر، ترک ها نقش مهمی در شکل گیری نخبگان تجاری منطقه ای ایفا کردند که بعدا از آنها به عنوان سرپلی برای گسترش نفوذ اقتصادی خود در سراسر گرجستان استفاده می کردند.
با این حال، در آن زمان، نفوذ شرکت های بزرگ ترکیه بر منطقه محدود بود. یک واحد بزرگ کارخانه تولید پوشاک باتومی بود، که پس از خرید آن توسط ترک ها، مدرنیزه شده و محصولاتی با مارک های غربی را به صورت انحصاری برای بازار اروپا تولید کرد. در همان زمان، در اطراف مسجد دو رستوران ترکی و یک چایخانه افتتاح شد. شاید همین باشد و بس. اسلان آباشیدزه به طور جدی معتقد بود که اگر حداقل یک متر از سرزمین آجاریا به ترک ها فروخته شود، خطر از دست دادن کل عجاریا وجود خواهد داشت. جالب اینجاست که ترك ها در آن زمان در سایر نقاط گرجستان فعال تر بودند.
ترک ها جوانان را فراموش نکردند. این جوانان در نهادهای مذهبی در ترکیه تحصیل کردند. از اواسط دهه نود، روحانیون تحصیل کرده در ترکیه به طور کامل "پیران بخارا" را جایگزین کرده‌اند و اگر در باتومی جوانان در جریان جنبش رهایی ملی به ارتدکسس تبدیل می شدند، اسلام در آجاریای کوهستانی نه تنها زنده ماند، بلکه به طور جدی مواضع خود را تقویت کرد — این عمدتا به خاطر کادرهای مذهبی ترکیه بود. علیرغم کمبود نسبی جمعیت، ساکنان آجاریای کوهستانی، یک جامعه منسجم بوده و به راحتی بسیج می شد، به طوری که اسلان آباشیدزه برایشان در باتومی مناره مسجد "اورتا جامع" را ساخت. می توان نتیجه گرفت که تا سال 2004، ترک ها در عجاریا حضور محدود داشتند. فعالیت ترک ها عمدا توسط مقامات، محدود شده بود و تجارت ترکیه شرایطی برای توسعه نداشت.
راه اندازی انقلابی
این وضعیت پس از انقلاب گل رز تغییر کرد. پس از اخراج اسلان آباباشیدزه از آجاریا، موقعیت رسمی ترکیه را می توان بی طرفی محتاطانه نامید. با این حال، این موقعیت رسمی بود — ساکنان مسلمان کوهستانی آدجاریا یکی از مجریان "انقلاب رز آجاریا" بودند. دقیقا همانند آن، نمایندگان نفوذ، روحانیون محلی وجود داشتند.
کسب و کار ترکیه برای اولین بار فرصت های جدیدی را در گرجستان و بالاتر از همه در آجاریا دید. اولین پروژه پر سر و صدای ترکیه در آجاریا ساخت هتل Sheraton باتومی در سال 2006 بود. این اولین هتل زنجیره ای در شهر بود.
در سال 1997، دولت ترکیه قماربازی را در قلمرو کشور خود ممنوع کرد، اما پیروان اسلام سیاسی امیدوار بودند که روزی این ممنوعیت لغو شود.
برای شرکت های ترکیه، سرمایه گذاری در کسب و کار قمار در باتومی، تبدیل به یک سرمایه گذاری قابل اعتماد شده است، و گردشگری بازی از ترکیه به یکی از زمینه های اصلی گردشگری در منطقه تبدیل شده است و جایی که قمار وجود دارد، همه خدمات مرتبط
هم هست. کارشناسان می گویند که در زمان ساکاشویلی، شهروندی گرجستان به شهروندان ترکیه به صورت دستجمعی اعطا می شد.
فرودگاه برای رفع نیازمندی های ترکیه
ساختن فرودگاه جدید باتومی توسط شرکت ترکی TAV Urban Georgia نیز از آغاز سال 2000 آغاز شده است. در سال 2007، شرکت TAV ترکیه دو فرودگاه را در گرجستان ساخت، در تفلیس و باتومی. هدف از ساخت این فرودگاه ها متفاوت بود. منافع اصلی ترک ها در تفلیس این بود که مانع ایجاد یک مرکز منطقه ای هوایی جدید شود که در طول زمان با استانبول رقابت می کرد. با توجه به چشم انداز سطح زمین، فرودگاه باتومی یک باند بسیار کوتاه دارد و استانبول خطر چنین رقابتی را ندارد. با این حال، در اینجا ترک ها هدف خود را داشتند. فرودگاه باتومی برای گرجستان و ترکیه داخلی بوده است، یعنی این فرودگاه نه تنها به باتومی بلکه به شهر ترکیه هوپا تعلق دارد. پرواز ها از طریق این فرودگاه برای قماردوستان زیادی از ترکیه بسیار مفید است.
دسترسی به بازار
بر خلاف باور عموم، در زمان حکومت ساكاشویلی، کسب و کار ساخت و ساز ترکیه بدون عجله خواهان تسخیر بازار بود. اما بعد از سال 2011، زمانی که نوسازی کل زیرساخت های شهری، بازسازی شهر قدیمی و گسترش بلوار جدید باتومی تکمیل شد، بازرگانان ترک به سرعت شروع به ورود به بازار اموال غیر منقول باتومی کردند.
فقدان مقررات سختگیرانه در رشته شهرسازی و امکان ساخت یک ساختمان جدید در وسط خانه‌های قدیمی در مرکز شهر به شرکتهای ساختمانی اجازه داد که کاری کنند تا تا بخش‌های خاصی از شهر به جنگلهای سنگی تبدیل شوند. شرکت های ساختمانی ترکیه به ویژه در زمین های جدید در بخش بلوار جدید فعال بودند. بسیاری از خریداران نیز شهروندان ترکیه بودند. کار در محوطه های ساختمانی ترکیه عمدتا بدست ترک ها است، اما این به دلیل تبعیض نیست، بلکه به خاطر صلاحیت است. ترک ها در امور ساخت و ساز بسیار زبردست اند.
ترک ها سرمایه گذاری های جدی در زمینه تولید در منطقه انجام ندادند؛ در اینجا می توان از 25 شرکت دوخت که در مناطق مختلف آجاریا باز شده اند اشاره کرد. کسب و کار در مناطق روستایی انجام می شود، زیرا نیروی کار در آنجا بسیار ارزانتر از شهر است. شرکت های کوچک برای پردازش میوه و فندق نیز وجود دارند.
در باره سرمایه گذاری های انرژی
در زمان اخیر حوزه جدی واقعی برای سرمایه گذاری ترک ها در آجاریا، رشته نیرو — انرژی بود، یعنی احداث نیروگاه های برق آبی.
به گزارش وزارت اقتصاد آجاریا، در سال 2015، سرمایه گذاری های ترکیه به 107.5 میلیون دلار، در 2016 به 135.6 میلیون دلار، در سال 2017 به 52.3 میلیون دلار رسیده است.
چنین کاهش شدید سرمایه‌گذاری ناشی از پایان ساخت و ساز نیروگاه های آبی است که توسط ترک ها ساخته شده است. بخش اعظم سرمایه گذری های ترکیه در آجاریا در همانجا بود. در چهار سال گذشته، ترکیه دومین کشور از نظر سرمایه گذاری در آجاریا بود. جای اول توسط نروژ و هند تقسیم شده است. جای سوم در فعالیت های سرمایه گذاری درآجارا بین سه کشور به طور همزمان — آذربایجان، ترکیه و عراق تقسیم شده است.
خطرها و هشداری ها
چند سال پیش رجب اردوغان اعلام کرد که همراه با شهرهای تسالونیکی، حلب و موصل، که همیشه در قلب عثمانی ها قرار داشت، باتومی نیز قرار دارد. این گفته رئیس جمهور ترکیه سبب دستپاچه شدن در گرجستان شد.
لونت گمرکچی سفیر وقت ترکیه در گرجستان مجبور شد توضیح دهد که گرجستانی ها "سخنان رئیس جمهور ترکیه را" اشتباهی "گرفتند. او گفت: "ترکیه تنها همسایه گرجستان است که هیچ ادعایی ارضی به آن ندارد."
به طور کلی، مسئله خطر ترکیه در محافل معیین جامعه گرجستان بسیار محبوب است. این موضوع، به عنوان اصلیترین هدف برای جذب رای دهندگان، توسط حزب پارلمانی "اتحاد میهنپرست ها" مورد استفاده قرار می گیرد، این موضوع به طور مداوم توسط ملی گرایان از "راهپیمایی گرجستانی" و تعدادی از احزاب و جنبش های سیاسی کوچک مطرح شده است. قابل توجه است که این اتحاد از میهنپرست ها است که دارای حمایت قوی در آجاریا، بیش از کل کشور است.
کسی ممکن است بگوید که مقیاس گسترش ترکیه در آجاریا توسط سیاستمداران و کارشناسان اغراق شده است. اما اغراق به معنی آن نیست که اصلاً وجود خارجی ندارد. ترکیه برای افزایش شدید و سریع نفوذ خود در منطقه، از همه چیز برخوردار است، از دارایی های اقتصادی گرفته تا عاملان نفوذ. واقعیت این است که به دلایل مختلف، حالا ترکیه در منطقه از لحاظ سیاسی فعال نیست.، ساده، ترکیه عجالتاً از نظر سیاسی فعال نیست.
