هنر سینما فراگیر میلیاردها انسان را مجذوب خود کرده و از سازندگان تا بینندگان به انواع دلایل و مشغولیتها به آن تعلق خاطر دارند. این رقیب جدی و شگفتانگیز دیگر هنرها، با بهرهگیری از آنها در خلق فیلمها، همه رقیبان را تبدیل به دوست کرده و در یک محیط همگن و متحد چنان مفاهیم عمیقی را مطرح میکند که خواندن هزاران صفحه نیز این همه، مفید فایده نیست. سینمای امروز یک صنعت است، محل درآمد است و شکوفایی. جایی برای بروز و ظهور استعدادها و ترویج عقاید و ارزشها. درباره ارزش و قدرت سینما صحبت زیادی شده ولی تصور همین مطلب که مردم پول میدهند تا ساعتی تمام در اتاقی تاریک در برابر یک صفحه درخشان بنشینند و هر چه میبینند و میشنود را به جان بخرند، خود حدیث مفصل است.
سینما روزی به دنیا پا گذاشت که برادران لومیر آخرین روزهای سال ۱۹۸۵ یعنی ۲۸ دسامبر اولین فیلم کوتاه خود را به نمایش گذاشتند ولی در حقیقت سینما محصول تلاش خیل عظیمی از مخترعان و نوآوران است. همانطور که برادران رایت با اولین پرش بلند خود با هواپیمای ساده خود توانستند بشر را به اوج آسمانها برسانند و این را مدیون تلاشهای هزاران ساله پیشگامانی بودند که در آتش اشتیاق پرواز میسوختند در سینما نیز چنین بوده است. سینمای امروز نیز اگر خلق هر کاراکتر و روایت هر داستانی را بر پرده نقرهای ممکن ساخته، مدیون شیفتگانی است که تلاش وافر و عشق نامیرایی برای بیان احساسها بر اساس یک زبان قابل فهم برای همه داشتند و البته چه زبانی بهتر از تصویر و چه مدیومی بهتر از نور میتوانستد پیدا کنند.
— John (@Pazitronika) 28 декабря 2018 г.
حکایت ایرانیان نیز در تاریخ سینمای جهان بیبدیل و شگفت انگیز است این نه یک ادعا بلکه بازگویی حقایق تاریخی است. سینما چیز جز توهم تصاویر متحرک نیست و حکایت جام سفالی یافته شد در شهر سوخته در حوالی زابل را به جرات میتوان اولین رگههای استفاده از این تکنیک در تاریخ مثال زد. جامی به قدمت ۵ هزار سال پیش با تکنیک نقاشی روی بدنه خود به عنوان اولین انیمشن جهان ثبت شدهاست. برادران لومیر نیز از تاثیر همین توهم حرکتی برای تولد سینما بهره گرفتند؛ اما همه حکایت این نیست. سینما برای تولد به نور نیز محتاج بود. اولین دانشمند فیزیک نور جهان نیز ایرانی است. استاد بوعلی محمد بن حسن بن هیثم بصری شهره به ابن هیثم که امروزه به نام پدر علم فیزیک نور شناخته میشود در خلق هنر سینما جایگاه خاصی دارد. از میان همه آثار ابن هیثم استفاده جدی او از جعبه تاریک (Camera Obscura) برای تحلیل خورشید گرفتگی راز این مشارکت است. همین وسیله شگفتانگیز بود که به اروپا راه پیدا کرد و با استقبال گرم نقاشان ایتالیایی به عنوان یک ابزار کار مفید در هنر نقاشی استفاده شد. سیر تحول این جعبه تاریک عکاسی و سینما را جان داد و لومیرها را با آن توانستند اولین پرش بلند برای روایت تصاویر متحرک بر پرده نقرهای را رقم بزنند.
سینما بدون درام هم زنده و تاثیرگذار است؛ ولی دیگر نیازی به اثبات این حقیقت نیست که هر فیلمی حتی اگر تمام و کمال بر اصول دراماتیک ساخته نشود و تنها به عنوان چاشنی از درام استفاده کند، مورد استقبال بیشتری از طرف انواع قشرهای جامعه قرار میگیرد. ادبیات و داستانهای یک قوم گنجینهای است که در طی سالها و قرنها پدید آمده و پشتوانهی گرانقدر و سهل الوصل برای ساخت و پرداختهای دراماتیک است. تاریخ پر فراز و نشیب ایران و خیل لشکر بیشمار ادیبان و شاعران آن بر کسی پوشیده نیست و گفتن از اندازه و ابعاد این ثروت بیبدیل و مقایسه آن با ثروتهای همچون طلا، نقت و… جز ظلمی آشکار بر بشریت، چیز بیشتری نیست.
سینما نه تنها هنر است بلکه صنعت است و منصفانه است بگوییم سینما در میان ابزارهای بیانی بیرقیب است چرا که همه هنرها و حتی صنایع و فنون را در خود جای میدهد و خود چیز دیگر میشود؛ لیکن از همه این توصیفات ابعاد هنر هفتم که بگذریم و امروز به حال سینمای ایران نگاه کنیم چیزی جز حیرت و تاسف نصیبمان نخواهد شد. با وجود اذعان همه به پتانسیل اقتصادی و فرهنگی هنر هفتم و البته نیاز روزافرون مقابله با هجوم تبلیغات بیگانه با ارزشهای ملی و دینی از طریق عرضه آثار سینمای غربی باز هم سینما ایران محلی از توجه را به خود جلب نمیکند و باید در کوران حوادث روزگار تن رنجور و زخم خورده از بیاعتنای مسولان را افتان و خیزان به سمت جلو پیش ببرد. درجاییکه این هنر جادویی میتواند چرخ فرهنگ، هنر، اقتصاد و سیاست را به نیکی بچرخاند و نیاز مبرم به چرخیدن این چرخها در ایران امروز ملموستر از هر زمان دیگری است، وقتی به لیست بودجه سال ۹۸ دولت به عنوان مبانی برنامه ریزی سال آینده نگاه میکنیم، تغییر و تحول چندانی را نمیبینیم.
در لایحه بودجه ۹۸ از افزایش رقم بودجه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی که بگذریم وضعیت ارقام بودجه تئاتر و سینما به هیچ وجه خوشایند نیست.
سازمان امور سینمایی و سمعی و بصری در سال آينده که به هشدار رهبری انقلاب سالی است که دولت باید در آن با حواس جمع و دقت بیشتری حرکت کند از ۲۲۲ میلیارد و ۸۰۰ میلیون سال ۹۷ به ۲۰۵ میلیارد در سال ۹۸ کاهش یافته است. در بخش تئاتر نیز با سر تیتر برنامه حمایت و گسترش هنرهای نمایشی اعتبار حمایت از خانه تئاتر و راهاندازی موزه نیز از ۲ میلیارد و ۲۰۰ میلیون تومان به ۲ میلیارد کاهش پیدا کردهاست. این مهم نیز اگر مورد توجه قرار گیرد که بخش عمدهای از مطالبات امسال نیز هنوز در بخش تئاتر پرداحت نشدهاست، چگونه میتوان از بار تعجب و حیرت درک موضوع کاست.گویی سینما و هنر هفتم چون طفلی سرراهی و بار اضافی بر سیستم اقتصاد ایران دیده میشود.
اگر قبول کنیم که در حال جنگ نرم و اقتصادی با دشمن تا دندان مسلح هستیم آیا قبول این مطلب این قدر سخت است که بخش عمدهای از سربازان گمنام هنرـصنعت سینما در خط مقدم این جنگ نیاز به پشتیبانی و حمایت بیشتری دارند. با وجود اینکه اول سود و منفعت این توجه میتواند مشکلات بسیاری از فرهنگ، دین، اقتصاد و سیاست را حل کند و به عنوان پشتوانه دولت در سال بعد برای مقابله با مشکلاتی همچون فقر فرهنگی، فقر اقتصادی و سیاسی باشد، تعلل تا به این حد چگونه ممکن است؟