شایان ذکر است که براساس برخی اخبار غیررسمی صادرات نفت در بودجه سال ۹۸، یک میلیون بشکه در روز با قیمت بشکهای ۶۰ دلار و نرخ تسعیر ارز ۸ هزار تومانی بسته خواهد شد.
در این راستا تصمیم گرفتیم با آقای عبدالمجید شیخی، دکترای علوم اقتصادی و استاد دانشگاه علامه طباطبايی همکلام شویم.
بودجه سالانه کشور چه تاثیری بر زندگی مردم عادی دارد؟
هرچه بیشتر منطبق بر واقعیات باشد تاثیر گذارتر است. و یکی از مهمترین مسائلی که در بودجه وجود دارد تکمیل طرحهای نیمه تمام است. مسئله دیگر توجه بر روی کاهش ضریب جینی در جهت حمایت از اقشار ضعیف جامعه است. شاخصی اقتصادی برای محاسبهٔ توزیع ثروت در میان مردم است. بالا بودن این ضریب در یک کشور معمولاً به عنوان شاخصی از بالا بودن اختلاف طبقاتی و نابرابری درآمدی در این کشور در نظر گرفته میشود. ضریب جینی در ایران در حدود 0.4 است و کاهش و تعدیل این ضریب مسئله مهمی برای اقتصاد ایران به شمار می رود.
سومین مسئله حمایت از تولید داخلی است و جایگزینی واردات است که باید به آن توجه ویژهای شود.
آیا تاخیر در ارائه لایحه بودجه به مجلس یک مسئله معمول است و یا این تاخیر به علت وجود مشکلی حاصل شده است؟
بله این مسئله معمول است و حتی سابقه این هم وجود دارد که لایحه بودجه به سال بعد منتقل شود. این تاخیر هم معمولا به علت مشغله کاری دولت و گاها مجلس و یا پیچیدگی بودجه است. تاخیر ۱٠ روزه بوجود آمده برای ارائه لایحه بودجه امسال نیز یک امر معمول و معقول است.
به نظر شما این بودجه تا چه حد به واقعیت نزدیک خواهد بود؟
هدف گذاری در سیاستهای کلی بر این است که دولت خود را از صادرات نفت خام رها کند و روز به روز صادرات نفت خام را کاهش دهد و در عوض رو به فرآوری نفت خام بیاورد و فرآوردههای نفتی را صادر کند. این افتخاری نیست که دولت اعلام می کند صادرات نفت خام خود را بیشتر خواهد کرد و یا تحریم ها نتوانستند اثری در راستای کاهش صادرات نفت ایران بگذارد. حتی اگر چنین صحبتی از جانب دولت مطرح شده باشد به علت غفلت دولت در این موضوع است.
در هر صورت هرچقدر ایران بتواند صادرات نفت خام را کاهش دهد و فرآوردههای نفتی را صادر کند، به نفع بودجه خواهد بود و ارزش افزوده و تولید ناخالص ملی کشور افزایش می یابد. تاکنون بر طبق آنچه که اعلام شده است اتکای دولت به نفت در حدود ٢٧ درصد است، اما معمولا بعلت اینکه درآمدهای مالیاتی دولت تحقق پیدا نمی کند و از سوی دیگر قیمت نفت و مقدار صادرات آن متغییرهایی هستند که کنترل آن دست دولت نیست، غریب اتفاق میافتد.
آیا تمهیداتی برای بودجه سال ۱٣۹٨ بعلت تحریمها و فشارهای حداکثری ایالات متحده در نظر گرفته شده است؟
تا آنجا که بنده اطلاع دارم روی یک معدل معقولی از صادرات نفت در بودجه اتکا شده است و قیمت هر بشکه نفت خام را به طور متوسط در حدود ۵۴ دلار در نظر گرفتهاند که هر دو اینها نشان میدهد که بودجه سال ۹٨ بصورت معقولی ارزیابی و مورد نظر قرار گرفته است.