رهبری عربستان سعودی ادعا می کند که به دنبال دستیابی به فن آوری های هسته ای صرفا غیرنظامی است، بلکه اصرار دارد که "حق" غنی سازی اورانیومی که می تواند پایه توسعه پتانسیل هسته ای نظامی باشد را، برای خود محفوظ می داند.
برنامه هسته ای عربستان سعودی در ارتباط تنگی با ایران است. از سال 2010، ریاض به طور فزاینده نشان می دهد که اگر ایران سلاح هسته ای را تهیه کند، عربستان از ایران تاسی خواهد جست. آخرین بیانیه دربارۀ این موضوع، محمد بن سلمان، ولیعهد عربستان سعودی، در مارس 2018
ایالات متحده همواره نگران ریسک های مربوط به گسترش سلاح های هسته ای و هر گونه همکاری های هسته ای می باشد. در سال 2008، واشنگتن توانست به تفاهم نامه با ریاض در زمینه انرژی هسته ای دست یابد که بر اساس آن عربستان سعودی قول داد تا سوخت هسته ای را در بازارهای بین المللی بخرد و خودش آنرا تولید نکند. اما ده سال بعد، عربستان سعودی به نظر می رسد تصمیم گرفته است که آن توافق را به فراموشی بسپرد. مشکل این است که ایالات متحده در حال حاضر با این چالش مواجه است که چگونه بتواند عربستان سعودی را که به موجب "توافقنامه 123" نمی تواند پلوتونیوم را غنی سازی کند، ریاض را از اینکه به دیگر تامین کنندگان هسته ای مانند روسیه، چین و کره جنوبی، که ممکن است محدودیت های خاصی را در نظر نگیرند مراجعه کنند، بر حذر دارد.
بعضی از کارشناسان نگرانی ها را بیان می کنند و اشاره می کنند که عدم تمایل دولت آمریکا به افشای اطلاعات در مورد وضع مذاکرات با عربستان سعودی خوب نیست. دولت آمریکا می داند که توافق هسته ای با ایران یک سابقه بسیار منفی از نظر همکاری های هسته ای با کشورهای دیگر را ایجاد کرده است، زیرا این توافق نامه امکان های ایران را در غنی سازی مواد هسته ای قانونی ساخت. سوال این است که چگونه می توان راهی برای رد دادن فرصت های مشابه برای عربستان سعودی که ان پی تی را نقض نکرده، پیدا کرد، در حالی که ایران که به طور واضح معاهده عدم گسترش سلاح های هسته ای را نقض کرده است، از حق داشتن برنامه هسته ای خود برخوردار شده و حتی می تواند مواد هسته ای را غنی سازی کند؟
با این حال، در عرصه هسته ای عربستان سعودی می تواند نه تنها با ایالات متحده همکاری کند. آیا سایر تامین کنندگان بالقوه سوخت هسته ای موافقت می کنند تا با ریاض همکاری کنند اگر او همچنان بر ضرورت دستیابی به فن آوری های غنی سازی هسته ای اصرار ورزد؟ علاوه بر این، مدت ها سوء ظن هایی وجود دارد که پس از آنکه عربستان سعودی برنامه هسته ای پاکستان را تامین مالی کرد، می تواند به این توافق برسد که پاکستان برای ریاض فناوری هسته ای را تامین کند. بنابراین، مسئله عدم گسترش سلاح های هسته ای در هر یک از گزینه های ممکن باقی می ماند، صرفنظر از این که آیا واشنگتن و ریاض در مورد همکاری در زمینه هسته ای وارد توافق شده باشند یا نه. ولی اگر آمریکا با عربستان به توافق برسد می تواند اصرار کند که عربستان سعودی پروتکل الحاقی را تصویب کند. بر اساس این پروتکل، بازرسان آژانس بین المللی انرژی اتمی ممکن است اختیارات بازرسی بیشتری را دریافت کنند. آنها خواهند توانست کاری کنند تا تمام سوخت های مستعمل از عربستان سعودی بیرون برده شده و کل پروژه هسته ای به دقت کنترل شود.
از سوی دیگر، آیا بد شدن روابط میان ایالات متحده و عربستان سعودی، که ناشی از قتل یک روزنامه نگار مخالف است، روندی درست از دیدگاه عدم گسترش می باشد؟ شاید هم اکنون زمان اشتباهی برای همکاری هسته ای با عربستان سعودی باشد، ایالات متحده هنوز می تواند ریاض را با تضمین های امنیتی اضافی فراهم کند تا تمایل خود را به اجرای برنامه هسته ای در واکنش به قابلیت های هسته ای ایران کاهش دهد.
تصمیم واشنگتن در مورد همکاری های هسته ای با ریاض همچنین می تواند مخالفت اسرائیل را بر انگیزد که همه کارهای ممکن را انجام می دهد، برای اینکه هیچ کشور همسایه ای که قرارداد صلح را با اسرائیل نبسته ، نتواند برنامه هسته ای را راه اندازی کند. اگر اسرائیل همچنان از این سیاست پیروی کند، با اجرایی برنامه هسته ای در عربستان سعودی مخالفت خواهد کرد. از سوی دیگر، با توجه به "اتحاد تاکتیکی" موجود بین اسرائیل و عربستان سعودی علیه خطرایرانی، اسرائیل می تواند سیاست های سنتی خود را برای توسعه روابط با ریاض قربانی کند. اسرائیل باید از سیاست عدم گسترش سلاح های هسته ای ایالات متحده حمایت کند که اجازه می دهد دولت ها به فن آوری هسته ای غیرنظامی دسترسی پیدا کنند اما آنها را از تولید سوخت هسته ای خود منع می کند.
