تفسیرگر اسپوتنیک ولادیمیر ساژین در این خصوص چنین می نویسد: کشورهای عضو اوپک حدود دو سوم ذخایر جهانی نفت را کنترل می کنند. آنها حدود 35 درصد از تولید جهانی طلا سیاه را به خود اختصاص داده اند (از بیش از 32 میلیون بشکه در روز تا 24 میلیون بشکه در روز. بزرگترین مقدار نفت در اوپک توسط عربستان سعودی (30 درصد)، عراق (13 درصد) ، ایران (11 درصد) و امارات متحده عربی (9 درصد) استخراج می شود. با این وجود، در نیمه دوم سال 2018، صادرات نفت از ایران به میزان 1 میلیون بشکه در روز کاهش یافت و ممکن است به کمتر از 1 میلیون بشکه در روز کاهش یابد. این امر بسته به اینکه آیا ایالات متحده میتواند هند و چین را به تحریم ایران متقاعد کند، است. به طور کلی، اوپک 50 درصد از صادرات نفت جهان را تأمین می کند.
قطر از سال 1961 در ترکیب اوپک قرار داشته بود. در سال 2017، سهم تولید نفت قطر در سازمان، 1.85٪ بود. قطر بیش از 600 هزار بشکه نفت در روز استخراج می کرد. براساس این شاخص، قطر در جایگاه 11 در اوپک قرار دارد و 25 در جهان.
اما به نظر می رسد که این تنها دلیل خروج قطر از اوپک نیست. همانطور که می دانیم، در 6 تا 7 دسامبر، اجلاس اوپک و اوپک پلاس (کشورهای تولید کننده نفت که بخشی از کارتل نیستند، اما با برخی از مسائل مربوط به سیاست نفت همکاری می کنند) در وین برگزار می شود. در آن مسایل مربوط به نمدید توافق و محدودیت های جدید در تولید بررسی خواهد شد. مثل معمول، ایده محدودیت ها از حامیان و مخالفان زیادی برخوردار بوده و احساسات جدی در اینجا وجود دارد. به گفته ناظران سیاسی، تمایل قطر به خروج از اوپک به نبود آمادگی به پذیرفتن تعهدات اضافی بستگی دارد. دلایل صرفا سیاسی نیز وجود دارد.
در ژوئن 2017 هشت کشور از جمله عربستان سعودی، بحرین و امارات متحده عربی روابط دیپلماتیک با قطر را قطع کردند. به عقیده آنها، مقامات قطر سیاست خارجی خصمانه ای دنبال می کند، در امور داخلی کشورهای همسایه مداخله می کند و از تروریست ها حمایت می کند. واضح است که در این وضعیت، قطر نمی خواهد از عربستان سعودی، که دارای مقام اول در اوپک است، اطاعت کند. بنابراین دلایل خروج قطر از اوپک کاملا روشن نیست. ممکن است با ناظران موافق باشیم که این یک تصمیم کاملا نمادین است. اما در هر صورت نفت یعنی سیاست. همیشه اینطور بوده و هست.
به خصوص در مورد نفت می شود گفت که جایگاه قطر در این رشته نسبتا متوسط است. قطر بازیگر مهم و حیاتی در بازار نفت نیست و حجم تولید آن ممکن نیست تاثیر قابل توجهی بر حجم کل عرضه و تقاضا و قیمت نفت داشته باشد. کاملا واضح است که قطر نفت بیشتری تولید خواهد کرد یا
این امر به سه عامل سیاسی مربوط است: اولا، حصول توافق ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه و محمد بن سلمان ولیعهد عربستان سعودی، در اجلاس جی 20 در آرژانتین برای کاهش تولید نفت در دو کشور. اگر چه جزئیات هنوز اعلام نشده است اما نتایج این نشست بازار نفت را متلاطم کرده و قیمت ها را افزایش می دهد. ثانیا، در همان گردهمایی جی 20 دونالد ترامپ، رئیس جمهوری ایالات متحده و شی جین پینگ رئیس جمهوری چین، در مورد تجارت بین دو کشور به مصالحه دست یافته و بنا بر این حداقل در طول چند ماه تقاضای انرژی بالا خواهد رفت که به طور طبیعی قیمت نفت را نیز بالا خواهد برد. و ثالثا، مذاکرات عنقریب اوپک و اوپک پلاس در تاریخ 6-7 دسامبر در وین در باره کاهش تولید نفت. همانطور که تحلیلگران می گویند، قیمت نفت به زودی در راهرو 60-70 دلار برای هر بشکه نوسان خواهد بود.
خروج قطر از اوپک تا حدودی جنبه روانی دارد. این کار باعث می شود که ثمربخشی کارتل نفت تحت سوال برده شود. اگر چه پیش از قطر موارد خروج از اوپک وجود داشت. اکوادور از سازمان به دلیل اختلاف نظر در مورد توضیع سهمیه های تولید نفت، و گابون به علت حق عضویت بالا در سازمان، از اوپک خارج شدند(در کشورهای عضو اوپک تمام اعضای آن مبلغ یکسانی را به بودجه می پردازند که سالانه در کنفرانس تعیین می شود و مبلغ متوسط 2 میلیون دلاراست). اما این کشورها به اوپک بازگشته اند. اندونزی، به علت تقاضای کاهش شدید میزان تولید نفت، رفته و بازگشت نکرده است.
با این حال، این ها بیشتر موارد فنی هستند. به نوبه خود، خروج قطر تا حدی گویای کمبود اثربخشی اوپک است و بی اعتمادی رو به رشد به آن را نشان می دهد. ظهور ساختاری نظیر اوپک پلاس نشانه همین است. این امر بدون تردید ثابت می کند که بدون مشارکت فعال کشورهای تولید کنندهِ خارج از اوپک در امور سیاست جهانی، حل مسایل نفتی در مقیاس جهانی محال است. به همين دليل، مرکز مطالعاتی و تحقیقاتی نفت ملک عبدالله در ریاض، عواقب پایان یافتن احتمالی کار اوپک را تحقیق می کند.
به نظر می رسد که خروج قطر از اوپک به این معنا نیست که این کشور"بالاترین مجمع کشورهای تولید کننده و صادر کننده نفت" را ترک کرده است. اگر قطر در ماه دسامبر به عنوان تولید کننده مستقل در اوپک پلاس شرکت داشته باشد و در آینده در
2019 به توافق جدید اوپک پلاس بپیوندد، این سر آغاز نابودی اوپک خواهد بود و بالا رفتن فزاینده نقش تولید کنندگان مستقل نفتی خواهد بود که در میان آنها روسیه نیز قرار دارد.
گفتنی است که اوپک یک سازمان بین دولتی بین المللی است که در سال 1960 توسط کشورهای تولید کننده نفت برای کنترل سهمیه تولید و قیمت نفت در بازار جهانی تاسیس شده است. اکنون اوپک شامل 15 کشور است: الجزایر، آنگولا، ونزوئلا، گابن، ایران، عراق، کنگو، کویت، قطر، لیبی، امارات متحده عربی، نیجریه، عربستان سعودی، گینه استوایی و اکوادور.
