بورس انرژی ایران ، طی یک روز توانست 28 درصد از میزان نفت پیشنهادی خود را پیش فروش نماید و این اتفاق درست یک هفته پیش از تحریمهای آمریکا علیه فروش نفت در ایران صورت گرفته است.
دکتر سید مسعود هاشمیان اصفهانی، قائم مقام معاون وزیر نفت در امور بین الملل و بازرگانی و مدیر کل اقتصادی و سرمایه گذاری در وزارت نفت ایران به اسپوتنیک گفت:
"بالاخره بورس نفت ایران راهاندازی میشود و این یکی از ابزار فروش نفت برای ایران است. اگر مجموعهای از کشورهای دیگر در بورس با هم مشارکت نمایند، فروش نفت در بورس موفق خواخد بود".
"من واقعا نمیدانم که این کار از طریق بخش خصوصی انجام میشود یا خیر. چون بخش خصوصی هم که نفت را میخرد چند وقت دیگر آنرا در خلیج فارس و پایانه جزیره خارک تحویل میگیرد. با آن چه کار خواهد کرد؟ برای آنکه حمل و نقل آن از طریق قمر مصنوعی و ماهواره کنترل میشود. کشتی ها برای آنکه گم نشوند و در صورت بروز حادثه بتوان آنها را پیدا کرد و همچنین برای بیمه همیشه دستگاههایی رویشان نصب میشود که موقعیت آنها را نشان میدهد. پس کشتی که نفت را در خارک بارگیری کرده است و آمریکا و مقامات خزانهداری که آنرا دنبال میکنند و میخواهند که نفت ایران صادر نشود میفهمند، کشتی در خارک بارگیری شده و به کجا میرود. پس بخش خصوصی چطور میتواند آنرا بفروشد؟
به گفته این کارشناس مسیر کشتیها کنترل میشوند و اگر مشخص شود که فروشنده نفت ایران را منتقل میکند خریدار نفت در خطر تحریم های آمریکا قرار خواهد گرفت:
"اگر پالایشگاهی در هندوستان، مالزی و یا کشور دیگری باشد و کشتی در آنجا پهلو گرفته ، پس حتما نفت خود را در آنجا تخلیه خواهد کرد. در نتیجه آمریکا به آنها فشار میآورد که نفت را نخرند و اگر آنها از بخش خصوصی نفت ایران را خریده باشند، آمریکا آنها را جریمه و تحریم میکند. اگر شرکت بزرگی باشند که در آمریکا فعالیت دارند مانع از کارشان میشوند. مگر اینکه شرکتهای کوچک باشند یا کشورهایی مانند روسیه و چین. روسیه خودش نفت صادر میکند و خریدار آن نیست. اما چین چون وارد کننده است ، حاضر است که نفت ایران را بخرد و نگران تهدیدات و تحریمهای آمریکایی نیست. پس این مسئله هنوز وجود دارد چه شرکت خصوصی بخواهد نفت صادر کند و چه شرکت ملی نفت ایران باشد. خطر تحریم آمریکا برای خریدار خواهد بود".
دکتر منوچهر تکین میگوید که مشکلات پرداخت یکی از مشکلات دیگر در خرید و فروش نفت ایران بشمار میروند:
"همچنین مشکلات پرداختی که برای خرید نفت وجود دارد. به طور مثال چهار، پنج سال پیش که نفت ایران تحریم بود و هند به خاطر خرید از ایران معادل پنج تا شش میلیارد دلار بدهکار بود اما نمیتوانست آنرا منتقل کند. چون سیستم بینالمللی آمریکا اجازه این کار را به بانک ها نمیداد و مقدار زیادی از پول ایران در بانک های هند به صورت روپیه قرار داشت. ایران مجبور شد به ازای آن جنسهای هندی بخرد. و چطور بخش خصوص میتواند این مسئله را دور بزند مشخص نیست. سوال مطرح شده این است که آیا بخش خصوصی که 280 هزار بشکه نفت خریده است ، آنرا چطور به خارج صادر خواهد کرد و چطور این پول منتقل خواهد شد. برای آنکه نقل و انتقالات بانکی به خاطر فشارهای آمریکا برای ایران ممکن نیست. معلوم نیست که بخش خصوصی چطور میتواند از این موانع بگذرد".