دکتر حسین امیرعبداللهیان طی سالها فعالیت در وزارت امور خارجه ایران به استراتژیست سیاست خارجی ایران در خاور میانه وشمال آفریقا ودائره المعارفی زنده معروف شده.
علیرغم مشغله های زیاد دکتر امیرعبداللهیان این فرصت را به خبرگزاری اسپوتنیک داد تا یک مصاحبه مفصل در مورد برخی مسایل مرتبط با ایران داشته باشند.
در این مصاحبه آقای امیرعبداللهیان اظهار داشتند روسیه در ابتدا با دیده تردید در نحوه حضور در سوریه نگاه می کرد اما روسیه پوتین در اوج ماجرا در مورد مبارزه با تروریسم وحمایت از دولت قانونی سوریه وکمک به حل سیاسی بحران سوریه تصمیم های صحیحی را اتخاذ نمود.
وی افزود ما (ایرانی ها) و روس ها در سطوح مختلف رایزنی های مستمری را جهت مبارزه با داعش و تروریسم در سوریه با با هم داشتیم و داریم چه در سطح امنیتی چه سیاسی و چه حتی نظامی وسطح این هماهنگی ها تا سطح دیدار آقای پوتین با مقام معظم رهبری (یعنی عالیترین مقامات دو کشور) بوده.
امیرعبداللهیان افزود در دیدار آقای پوتین با مقام معظم رهبری هماهنگی های مختلفی در مورد روابط فیما بین دو کشور و همکاری آنها در دفاع از دولت قانونی و مشروع سوریه وامنیت و ثبات منطقه انجام شد.
دستیار ارشد رئیس مجلس شورای اسلامی ایران افزود این تجربه تجربه موفقی بود و مثلث تهران — مسکو — دمشق در یک همکاری میدانی بسیار خوب و موفق توانستند تروریسم را شکست دهند.
وی اظهار داشت که همکاری ایران و روسیه را یک همکاری موفق می داند که می تواند برای حل وفصل دیگر مشکلات منطقه تعمیم پیدا کند.
در مورد بازسازی سوریه پس از جنگ آقای امیر عبد اللهیان اظهار داشتند که ایران در طول جنگ کمک های متنوعی را به سوریه کرده:
اولا در بحث مبارزه با تروریسم و داعش مستشاران نظامی ایران وارد سوریه شدند وبرخی از نیروهای جمهوری اسلامی ایران در مبارزه با تروریسم و داعش به شهادت رسیدند.
دوما در حالی که جمهوری اسلامی ایران خود در شرایط تحریم قرار دارد اما در حدی که مقدور بود از حمایت از مردم سوریه دریغ نکردند.
و اکنون آن زمان فرا رسیده که پس از تثبیت شرایط سوریه وبه موازات شکست تروریسم در سوریه همه کشورها دست به دست هم بدهند و کمک کنند تا سوریه بازسازی شود.
بگفته آقای امیر عبد اللهیان قطعا ایران یکی از کشورهای فعال در بحث بازسازی سوریه خواهد بود و در زمان خود ما هم برای تقویت همکاری های هرچه بیشتر دو طرف قدم های بیشتری بر خواهیم داشت اما سوریه به دلیل سیاست های غلط آمریکا و همپیمانانش آسیب های زیادی را دیده و اینکه یک یا دو یا پنج کشور بخواهند به تنهایی سوریه را بازسازی کنند امکان پذیر نمی باشد بلکه نیاز به حمایت و کمک های گسترده بین المللی است تا سوریه بتواند به حیات قبلی خود برگردد.
در مورد یمن آقای حسین امیر عبد اللهیان اظهار داشتند که ایران برای بحران های مختلف منطقه ای سیاست های دوگانه نداشته وهمانطور که بر راه حل سیاسی در لیبی و مصر تاکید داشته بر راه حل سیاسی در سوریه و یمن و بحرین تاکید داشته وتوسل به راه حل های نظامی و امنیتی در این مناقشات را به هیچ وجه مورد تایید قرار ندادیم، اما در مقابل برخی از کشورها بویژه عربستان سعودی و آمریکا اقداماتی را انجام دادند تا همه چیز را بر هم بریزند.
به گفته دکتر امیرعبداللهیان مثلا عربستان سعودی و آمریکا دولت قانونی یمن را وادار به استعفا نمودند تا یک خلاء دولتی و قانونی وقدرت در این کشور بوجود آِید، همانند کاری که اخیرا با نخست وزیر قانونی لبنان انجام دادند و وی را به عربستان کشاندند و وادار به استعفا نمودند.
متاسفانه آمریکایی ها و سعودی ها نقش های غیر سازنده ای در قبال امور منطقه ایفا کرده اند و می کنند اما جمهوری اسلامی ایران بطور مشخص در مورد بحران یمن اعلام کرده که این بحران فقط راه حل سیاسی دارد.
معاون سابق وزیر امور خارجه ایران اظهار داشت در سفری به جده عربستان جهت شرکت در اجلاس او آی سی که در هفته سوم شروع حمله نظامی عربستان به یمن انجام شد داشته با آقای عادل الجبیر وزیر امور خارجه عربستان ملاقاتی داشته وبه او گفته که عملیات نظامی عربستان بر علیه یمن اشتباه استراتژیک است اما وی با عصبانیت پاسخ داد شما خواهید دید که ما ظرف کمتر از سه هفته حوثی ها را در یمن نابود خواهیم کرد.
آقای امیر عبداللهیان افزود امروزه ما در آستانه چهارمین سال تجاوز عربستان به یمن هستیم و هیچ پیروزی ای را نه فقط برای عربستان نمی توانیم تصور کنیم بلکه امروزه از آنطرف برخی عشایر و نیروهای مسلح یمنی به جهت اینکه بخواهند از خود دفاع مشروع کنند قادر به پرتاب موشک به عمق عربستان سعودی نیز شده اند.
معاون بین الملل رئیس مجلس ایران افزود ما بارها اعلام کردیم و یکبار دیگر نیز اعلام می کنیم که ما به هیچ وجه راه حل نظامی را برای یمن تجویز نمی کنیم ومعتقد هستیم که جنگ نمی تواند سرنوشت یمن را تعیین کند وبه همین دلیل که با صدای بلند اعلام می کنیم همانگونه که ایران به درخواست دولت های قانونی عراق و سوریه مستشاران نظامی خود را به این کشورها اعزام نمود وسهم مهمی برای مبارزه با گروه های تروریستی و داعش ایفا نمود ما هیچ گونه نیروی نظامی ای را به یمن ارسال نکردیم و هیچگونه امکانات نظامی ای را به یمن صادر نکرده ایم.
آقای امیر عبد اللهیان افزود ما حتی برای ارسال کمک های انساندوستانه خود به یمن به دلیل محاصره زمینی و هوایی و دریایی بسیار سخت عربستان با مشکلات عدیده مواجه شدیم و علیرغم همه این مشکلات تلاش کردیم از مسیر سازمان ملل کمک های انسان دوستانه خود را به مردم یمن ارسال کنیم.
وی افزود که تاکید دارد آینده ماجرای یمن فقط بشکل سیاسی حل و فصل خواهد شد و همه گروه های یمنی باید در گفتگو ها شرکت داشته باشند و دیر یا زود همین طور هم خواهد شد.
آقای عبد اللهیان در پاسخ به احتمال بوقوع پیوستن جنگ های جدید در منطقه افزود متصور است که غرب آسیا همپنان آبستن بحران های مختلف است به دلیل اینکه آمریکا و برخی همپیمانان آن سود خود را در دو چیز می بینند:
1 — انتقال نفت ارزان از کشورهای حوزه غرب آسیا به غرب و آمریکا.
2 — آمریکایی ها نمی خواهند بازار فروش تسلیحات خود در منطقه را تعطیل کنند واین ماجرا گروی ادامه درگیری ها و جنگ ها در منطقه است.
معاون بین الملل رئیس مجلس ایران اظهار داشت در ماجرای مبارزه با داعش ما شاهد آن بودیم که آمریکایی ها هیچ اقدام موثری برای مبارزه با داعش در سوریه انجام ندادند ودر عراق هم فقط بصورت گزینشی عمل کردند اما در اوج درگیری ها وزمانی که فرماندهان داعش در چنگ نیروهای مسلح عراق وسوریه بودند فرماندهان و جنگجویان داعش را از مخمسه نجات دادند و به جاهای دیگر مثل افغانستان وجنوب یمن منتقل کردند واینکه داعش این روزها به شدت در افغانستان فعال هستند یک سوال جدی است، اینکه مدارک و مستندات اطلاعاتی زیادی تایید میکند که آمریکایی ها در انتقال آنها نقش داشتند نیز ابهامات زیادی در مورد شعارهای زیبایی که آمریکایی ها در مورد حقوق بشر و مبارزه با تروریسم مطرح می کنند تضاد دارد و نشان می دهد که آمریکایی ها به دنبال این نیستند که کمک کنند منطقه روی آرامش به خود ببیند.
دستیار ارشد رئیس مجلس ایران اظهار داشت که آمریکایی ها در مورد برجام همانند بد عهدی های سابق خود چه قبل از انقلاب چه بعد از انقلاب، بد عهدی کرده اند.
اینکه آمریکایی ها رفتارشان در اثنای مذاکرات برجام چگونه رفتار می کردند توسط مقامات عالی نظام از جمله مقام معظم رهبری همیشه مورد ارزیابی قرار می گرفت و رهبری تاکید داشتند که آمریکایی ها بعد از برجام به دنبال برجام منطقه ای و بعد برجام دفاعی خواهند آمد وهمینطور تلاش می کنند که جلو بیایند، لذا این موضوع که آمریکایی ها می خواهند برجام منطقه ای را کلید بزنند و برجام هسته ای را بابت آن گرو بگیرند یکی از موضوعاتی است که در اثنای مذاکرات هسته ای دنبال می شد اما ایران اعتنایی نمی کرد.
وی افزود به نظرش آمریکایی ها و اوروپایی ها در مورد برجام منطقه ای و موشکی ایران مشترکاتی دارند اما در عین حال علاوه بر روسیه که قدم های مطمئن و قابل اتکایی را در مورد حمایت از سیاست های جمهوری اسلامی ایران اتخاذ نموده ، اوروپایی ها به دلیل تعارض با سیاست های آمریکای ترامپ می توانند سیاست های مستقلانه ای را اتخاذ نمایند اما وی شخصا خیلی خوشبین نیست که آمریکایی ها و اوروپایی ها در این ماجرا رویکرد کاملا جداگانه ای بخواهند اتخاذ کنند.
بگفته آقای امیرعبداللهیان اما این بدین معنا نخواهد بود که همه اوروپایی ها مواضع موافق با آمریکا اتخاذ کنند و قطعا انشقاقاتی در این ماجرا خواهد بود.
وی در مورد اینکه آقای ترامپ تهدید کرده یکصد و بیست روز دیگر برجام را تایید نخواهد کرد در این صورت ایران چه کار خواهد نمود اظهار داشتند که کمیته ای در ایران برای نظارت بر اجرای صحیح برجام تشکیل شده و فعلا ایران تلاش دارد از طریق خویشتن داری با رفتارهای طرف مقابل برخورد کند وآمریکا فقط یک طرف ماجرا است اما در صورتی که ترامپ بخواهد به شعار انتخاباتی خود مبنی بر پاره کردن برجام عمل کند آنوقت هم ایران به گفته مقام معظم رهبری آن را آتش خواهد زد وقطعا در صورتی که آمریکایی ها دست به چنین اقدامی بزنند ایرانی ها واکنش درخور نشان خواهند داد.
آقای امیرعبداللهیان افزود تصمیمات مهمی در ایران در مورد هر اقدامی که طرف مقابل انجام دهد گرفته شده وکمیته عالی نظارت بر حسن اجرای برجام برای هر اقدامی تصمیماتی گرفته که تا وقتش مسئولین اعلام خواهند کرد.
در مورد روابط ایران و عربستان سعودی معاون سابق وزیر امور خارجه ایران در امور غرب آسیا و شمال آفریقا اظهار داشتند که ایران راه برگشت روابط سیاسی میان دو کشور را نبسته و این سعودی ها بودند که شتابزده — غیر منطقی و غیر عملی اقدام کردند و نیازی به اعلام قطع رابطه دیپلماتیک با ایران در آن مقطع نبود اما حاکمان تازه کار عربستان سعودی که به دنبال بحران آفرینی وایجاد یک ائتلاف جدید ضد ایرانی در منطقه بودند این اقدام را انجام دادند.
وی افزود زمانی که عربستان اقدام به قطع رابطه با ایران کرد با سفیر وقت عربستان در تهران به عنوان معاون وقت وزارت خارجه تماس گرفت و تاکید کرد که ایران امنیت دیپلمات های سعودی در تهران را تضمین می کند و تصمیمی برای رفتار متقابل ندارد.
ایشان افزود دلیل اینکه ایرانی ها موضع مشابه اتخاذ نکردند این بود که یکسری حکام شتابزده جوان در عربستان سعودی در راس کار بودند و با این شرایط باید به آنها فرصت داد که راه برگشت نیز داشته باشند.
معاون بین الملل رئیس مجلس ایران اظهار داشت در نهایت سعودی ها راه دیگری جز بازگرداندن روابط خود با ایران نخواهند داشت و ایران هم راه را برای بازگشت این روابط نبسته واین ماجرا زمانی اتفاق خواهد افتاد که رهبران عربستان سعودی تصمیم بگیرند از مسیر جنگ طلبی وداد و بیداد خودشان را دور کنند و در یک رفتار سازنده در مسیر عقلانیت نسبت بازگشت روابط ریاض با تهران تصمیم بگیرند.
