در چنین زمانهایی کاپیتان کشتی هوشیار و در وضعیت آماده باش کامل قرار دارد و حتی در جهت یابی نظارت دقیق دارد. اینکه در کشتی سانچی به وضوح چه اتفاقاتی رخ داده که در نهایت به حادثه منجر شده، متاسفانه تا باز نشدن و بررسی دقیق جعبه سیاه نمی توان اظهار نظر نمود.
کانال شانگهای کابوس دریانوردی
کاپیتان سعید مایلی به اسپوتنیک گفت:
مکانی که نفتکش ایرانی دچار حادثه شد دقیقا در ورودی کانال «شانگهای» است، جاییکه بدترین ناوبری را برای کشتیها در چین دارد. این کانال بسیار پرتردد است و صدها کشتی و قایقهای بزرگ و کوچک در مسیرهای مختلف در حرکت هستند، در اینجا همیشه نقطه به نقطه کشتیهای ماهیگیری حضور دارند. تمام این عوامل باعث می شود که امکان مانور کمتر و هدایت سختر شود، مسیر این کشتی نیز کمی مایل به شمال شرقی در مسیر کره بود و به احتمال قوی به دلیل همین عوامل امکان تغییر مسیر ناگهانی و شدید را نداشته، در چنین شرایطی هر لحظه احتمال می رود که کشتی از یک مانع عبور کند اما به مانع دیگری برخورد نماید. اینها را عرض کردم تا بگویم ناوبری در این منطقه همیشه سخت بوده و خواهد بود.
امکان محو شدن مانع در رادار نفتکش
کاپیتان مایلی در خصوص چگونگی عملکرد رادار و امکان محو شدن مانع بزرگی مانند کشتی در این حادثه توضیح داد:
امکان محو شدن مانعی تا این اندازه بزرگ در رادار طرفین به هیچ وجه امکان نداشته و بی شک دو کشتی یکدیگر را دیده اند. در کل با اینکه موانع در رادارها اغلب شناسایی می شوند، اما به هر حال وقوع تصادمها نیز گریز ناپذیر است. به عنوان مثال شرکت ملی نفت سال گذشته در مسیر سنگاپور دچار حادثه شد و با یک کشتی متعلق به خط کشتیرانی ام اس سی برخورد کرد، یا حوادثی که حتی مربوط به مشکلات ماشین آلات فنی کشتی می باشد و خطای انسانی که مهم ترین عامل حوادث دریایی به شمار می آید.
در اصلاح تخصصی وضعیتی داریم به نام«close quarter situation» یعنی وضعیت تقریبا تنگاتنگ که در چنین شرایط یک کشتی به تنهایی نمی تواند عمل کند و لازم است که حتما دو کشتی و با هماهنگی هم اقدام نمایند. وضعیت فوق بسیار پیچیده است و در اینجا مشکل چند برابر نیز می شود، چراکه دریانوردان چینی بسیار دریانوردان ضعیفی هستند و از دانش زبان انگلیسی کمی برخوردار می باشند. خوب اینجا باید منتظر نتایج بررسی جعبه سیاه بود تا مکالمات بین دو کشتی روشن گردد و ببینیم که اساسا دو کشتی در این وضعیت تلاشی برای ارتباط گیری و تغییر مسیر با هماهنگی یکدیگر داشتند.
کشتی چینی جان خود را نجات داد اما…
جلوی کشتی مستحکم ترین بخش آن بحساب می آید و دیواره های عمودی که بالاترین مقاوت را در تصادفات دارد در جلوی کشتی قرار گرفته است. نکته قابل توجه اینجاست که کشتی چینی با نوک به بدنه نفتکش سانچی اصابت کرده و این وضعیت حکایت از آن دارد که احتمالا تلاش کرده با جلوی کشتی به نفتکش برخورد نماید تا میزان آسیب وارده به خود را به حداقل برساند، که این واقعا اسفناک است. اگر هر دو تلاش می کرند تا با کمترین زاویه به هم برخورد نمایند، هرگز این اتفاق رخ نمی داد و نهایتا دیوارهای کشتیها فرو می رفت.
اشتباه دیگری که احتمالا از سوی کشتی چینی انجام گرفته و صحت آن بعد از بررسی جعبه سیاه مشخص می شود، اقدام به جداشدن از بدنه نفتکش ایرانی بعد از تصادم است. با جداکردن بدنه کشتیها از یکدیگر و با ساییده شدن دو جداره آهنی جرقه زده می شود و منبع اشتعال ایجاد می گردد و در نتیجه انفجار صورت می گیرد.
برخی همکاران دریانورد در واحد تحقیقات که در آن منطقه حضور داشتند از انفجارهای پراکنده در نفتکش گزارش داده اند و کل نفتکش یکجا منفجر نشده است، اما در پاسخ به این سوال که خدمه کشتی چقدر فرصت دارند تا خود را نجات دهند باید بگویم تمام آن بستگی به انفجار اولیه دارد. در این مورد نیز متاسفانه انفجار اول بقدری مهیب بوده که در همان انفجار اول تمامی سرنشینان کشتی متاسفانه از کشته شدند و تمام این مدت نیز ما تنها با امید به معجزه دلگرم بودیم.
اگر فاصله زمانی میان برخورد دوکشتی تا زمان وقوع انفجار بیشتر از نیم ساعت باشد، سرنشینان کشتی می توانند خود را نجات دهند، چراکه عملیات گریز با قایهای نجات حدود بیست دقیقه زمان می برد و البته دستور کاپیتان در این اقدام تعین کننده است و تا قبل از این دستور همه تلاش می کنند تا کشتی را حفظ کنند. این تصمیم حقیقتا برای کاپیتان بسیار سخت است…
اینکه چرا سرنشینان سانچی موفق به گریز از کشتی نشدند باز با بررسیهای بیشتر روشن می شود، آیا زمان کافی برای فرار از کشتی بوده و به اشتباه در نفتکش مانده اند، یا انفجار بقدری سریع رخ داده که دیگر زمانی برای اقدام به گریز باقی نمانده از مواردی است که بررسی می شود.
نیروهای امداد رسان
کاپیتان مایلی در ادامه افزود، چند روز اول حادثه نیروهای امدادی چین حضور داشتند، اما از روز پنجم امداد رسانهای ژاپن نیز وارد عمل شدند و به گفته دوستانی که در آن منطقه حضور داشتند، علی رغم تعداد کم کشتیهای امداد رسان، بشدت برای کنترل آتش تلاش می کردند. متاسفانه حجم آتش زیاد بوده و امکان نزدیک شدن به منبع آتش بسیار سخت، بعلاوه افنجارهای پی در پی تلاش امدادگران را بی ثمر گذاشت.
مفاهیم غیرت و از خود گذشتگی نزد اقوام و ملتهای مختلف تعاریف گوناگونی دارد، و ما نمی توانیم بگوییم که چینی ها در امدادرسانی کم گذاشتند. به هر حال آنها نیز انسان هستند و هر انسانی طبیعتا از آن حجم آتش و کشتی که هر لحظه دچار یک انفجار جدید می شود دچار هراس می شود. آنها تنها توانستند در بخشی که هنوز در آتش فرو نرفته نبود، وارد شده و دو جسد در بخش عرشه به همراه جعبه سیاه را بیرون بکشند.
تمام خدمه کشتی شاهدان عینی این ماجرا هستند و از آنجایی که کشتی متعلق به کمپانی دولتی بوده و چین می خواهد که خود را هرچه بیشتر از تقصیرات مبری نماید، تا به این لحظه اجازه مصاحبه و درج خبر به هیچ یک از این افراد داده نشده است.
واقعیت حادثه هنوز در هاله ای از ابهام قرار دارد و شایعات اطراف این ماجرا مثل هدف قرار گرفتن از سوی موشکهای آمریکایی واقعا تنها در حد همان شایعه است.
